Τι μπορεί να διαλύσει μία από τις καλύτερες εθνικές ομάδες που δημιουργήθηκαν ποτέ; Αυτό που μπορεί να αποδεκατίσει όχι απλώς ποδοσφαιρικά γκρουπ, αλλά οικογένειες και χώρες ολόκληρες: ο πόλεμος.
Η πάλαι ποτέ ενωμένη Γιουγκοσλαβία είχε στρωμένη με… ροδοπέταλα μία πορεία γεμάτη επιτυχίες. Το ρόστερ της από την ομάδα U20 έως και την αντρική έσφυζε με ταλέντο, το μόνο που χρειαζόταν ήταν απλώς να της δοθεί η ευκαιρία εντός γηπέδου για να το αποδείξει. Κάτι τέτοιο δυστυχώς για τους ίδιους, αλλά και την ιστορία του ποδοσφαίρου δεν έγινε ποτέ. Με μία μικρή εξαίρεση, το παγκόσμιο κύπελλο νέων του 1987 στην Χιλή.
Τότε η Γιουγκοσλαβία παρουσίασε μία νεανική ομάδα που έμοιαζε να είχε πεπρωμένο να «τρομοκρατεί» για τα επόμενα, πολλά χρόνια. Δεν θα συνέβαινε επειδή η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και ο πόλεμος που ξεκίνησε το 1991 έβαλε ένα απότομο φρένο στην ήδη καθορισμένη πορεία της. Σε εμάς από εκείνη την ομάδα έχει μείνει πλέον μόνο το παγκόσμιο νέων του 1987, εκεί που τα πιτσιρίκια της απέδειξαν τι πραγματικά αξίζουν.
Η Γιουγκοσλαβία πήρε το εισιτήριο για την τελική φάση εκείνης της διοργάνωσης με χαρακτηριστική άνεση. Πρώτη στον όμιλο της και με μία επίθεση που έβγαζε… μάτια. Τα 21 γκολ ενεργητικό της ομάδας αποτελούσε την καλύτερη επιθετική απόδοση όλων των προκριματικών. Μόνο η Γαλλία έφτασε κοντά που είχε σημειώσει 20 τέρματα.
Στην Χιλή όμως το ταλέντο των Γιουγκοσλάβων ξεδιπλώθηκε «μαγεύοντας» όσους ήταν αρκετά τυχεροί να το αντικρίσουν από κοντά.
Πιο τυχερός απ’ όλους πάντως θα ένιωθε σίγουρα ο προπονητής της ομάδας, Μίρκο Γιόζιτς που είχε στις υπηρεσίες του μεταξύ άλλων τους Ρόμπερτ Προσινέτσκι, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν και Νταβόρ Σούκερ. Μία ομάδα που παρά το ασύγκριτο ταλέντο της, πήγε στην Χιλή και με σημαντικές απουσίες, καθώς οι Σίνισα Μιχαΐλοβιτς, Άλεν Μπόκσιτς και Βλάντιμιρ Γιούγκοβιτς δεν ήταν διαθέσιμοι αφού οι σύλλογοι τους δεν τους άφησαν, για να αποφύγουν το διατλαντικό ταξίδι και την κούραση!
Από την φάση των ομίλων η διαφορά ποιότητας ήταν αισθητή. Απέναντι σε Αυστραλία (4-0), Τόγκο (4-1) και την διοργανώτρια Χιλή (4-2) επικράτησε με τρεις απανωτές «4αρες» και κατέκτησε με ευκολία την πρώτη θέση.
Επόμενο «θύμα» ήταν το (θεωρητικά πάντα) φαβορί της διοργάνωσης, Βραζιλία. Μία χώρα που από την αρχή του ποδοσφαίρου έχει τον ρόλο του «παραγωγού» ταλέντων, προμηθεύοντας ολόκληρο τον πλανήτη.
Μπορεί οι Γιουγκοσλάβοι να έμειναν πίσω στο σκορ από το γκολ του Αλσίντο στο 44’, το δεύτερο ημίχρονο όμως τους άνηκε ολοκληρωτικά. Ο Μιγιάτοβιτς πρώτα έφερε το παιχνίδι στα ίσα στο 52’, ενώ το «χρυσό» γκολ πέτυχε ο Προσινέτσκι λίγο πριν την ολοκλήρωση του 90λεπτου (2-1), στέλνοντας «σπίτι» την κάτοχο του τροπαίου, με τους Βραζιλιάνους να μην μπορούν να πιστέψουν ότι αποχωρούν από την διοργάνωση τόσο νωρίς.
Τα ζευγάρια των ημιτελικών είχαν πλέον καθοριστεί, Γιουγκοσλαβία – Ανατολική Γερμανία και Χιλή – Δυτική Γερμανία.
Ιγκόρ Στίματς (30’) και Νταβόρ Σούκερ (70’) «καθάρισαν» για τους Γιουγκοσλάβους και παρά την ισοφάριση από τον Ματίας Ζάμερ στο 49ο λεπτό, κανείς δεν πίστευε πως η ομάδα του Γιόζιτς δεν θα φτάσει στον τελικό, όπως και έκανε.
Εκεί συνάντησε την Δυτική Γερμανία που είχε «κλειδώσει» το εισιτήριο της, με μία ευρεία νίκη απέναντι στην Χιλή με 4-0.
Τώρα είχαν μείνει οι δυο τους, μόνο μία χώρα θα φορούσε το χρυσό μετάλλιο στο λαιμό της.
Ο αγώνας ήταν σκληρός και για πρώτη φορά η Γιουγκοσλαβία φάνηκε να δυσκολεύεται στην διοργάνωση. Ο Μπόμπαν θα μπορούσε να γίνει ο απόλυτος ήρωας της βραδιάς, καθώς με μία «κανονιά» στο 85ο λεπτό έκανε το 1-0 υπέρ της χώρας του. Η χαρά όμως δεν κράτησε πολύ διότι ο Μαρσέλ Βίτετσεκ μόλις δύο λεπτά αργότερα ευστόχησε από την λευκή βούλα, στέλνοντας το παιχνίδι στην παράταση και εν συνεχεία στα πέναλτι.
Στην «ρώσικη ρουλέτα» ο Βίτετσεκ από σωτήρας βαπτίστηκε… μοιραίος καθώς αυτήν την φορά ο γκολκίπερ Λέκοβιτς δεν ξεγελάστηκε αποκρούοντας το πέναλτι του. Η άστοχη αυτή εκτέλεση καθόρισε και τον νικητή, με το τελικό 5-4 να χαρίζει στην Γιουγκοσλαβία το χρυσό της μετάλλιο, που τόσο άξιζε και δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Άλλωστε κέρδισε και τις τρεις ομάδες που έφτασαν στα ημιτελικά, Ανατολική Γερμανία (2-1), Δυτική Γερμανία (1-1, 5-4 πεν.) και Χιλή στους ομίλους (4-2).
Η ιστορία δεν μπορεί να ξεχάσει την διοργάνωση αυτή, με τους Γιουγκοσλάβους να κάνουν επίδειξη δύναμης σε κάθε αντίπαλο που είχε την ατυχία να βρεθεί στο διάβα της.
Μία ομάδα που ήταν έτοιμη στις επόμενες διεθνείς διοργανώσεις να σηκώσει ακόμη περισσότερα τρόπαια.
Αυτοί οι νέοι και γεμάτη όρεξη για ζωή, εξελίχθηκαν και ωρίμασαν ποδοσφαιρικά σε μεγάλα κλαμπ χαράζοντας αξιοζήλευτες καριέρες σε κάθε γωνιά της Ευρώπης.
Ο Ντραγκόγιε Λέκοβιτς αποτελούσε τον βασικό τερματοφύλακα της ομάδας με μεγάλο μερίδιο ευθύνης στην κατάκτηση καθώς έπιασε το πέναλτι στον τελικό.
Το αριστερό άκρο της άμυνας είχε αναλάβει ο Ρόμπερτ Γιάρνι, ποδοσφαιριστής με τεράστια ποιότητα και με μετάγραφες σε ευρωπαϊκά… μεγαθήρια, όπως Γιουβέντους και Ρεάλ Μαδρίτης, ενώ ένα «φεγγάρι» πέρασε από την Ελλάδα και τον Παναθηναϊκό το 2002.
Ο Μπράνκο Μπρνόβιτς, είχε τον ρόλο του αμυντικού χαφ και ενίοτε του κεντρικού αμυντικού. Η καριέρα του τον οδήγησε στην La Liga για χάρη της Εσπανιόλ με την οποία πέρασε έξι σεζόν, κατακτώντας το κύπελλο Ισπανίας το 2000.
Ένα από τα αδιαμφισβήτητα αστέρια της ομάδας, ο επιθετικός μέσος Ζβόνιμιρ Μπόμπαν έζησε μερικά μαγικά χρόνια στην Ιταλία και κυρίως στο Μιλάνο κατακτώντας ένα Champions League (1994), μαζί με τέσσερις τίτλους στην Serie A (μεταξύ άλλων) με τη φανέλα της Μίλαν και σήμερα είναι υψηλόβαθμος στην UEFA.
Το όνομα Νταβόρ Σούκερ, δύσκολα θα το ξεχάσουν οι οπαδοί της Ρεάλ Μαδρίτης, καθώς μαζί του το 1998 σήκωσαν το Champions League, ενώ μόλις έναν χρόνο πριν είχαν αναδειχθεί και πρωταθλητές Ισπανίας. Στο Μουντιαλ του 1998 βγήκε και πρώτος σκόρερ με την Κροατία! 
Ο Ρόμπερτ Προσινέτσκι αποτελεί έναν από τους λίγους χαφ που έχουν αγωνιστεί τόσο σε Μπαρτσελόνα, όσο και σε Ρεάλ Μαδρίτης, κατακτώντας τίτλους και με τις δύο ομάδες. Με τον Ερυθρό Αστέρα το 1991 ανέβηκε στην κορυφή της Ευρώπης σηκώνοντας το Κύπελλο Πρωταθλητριών.
Η Ρεάλ Μαδρίτης φαίνεται να είχε μία ιδιαίτερη συμπάθεια σε αυτήν την «φουρνιά» των Γιουγκοσλάβων καθώς είχε αποκτήσει και τον Πρέντραγκ Μιγιάτοβιτς για την θέση του επιθετικού. Η «Βασίλισσα» στις σεζόν που ο Σέρβος Μιγιάτοβιτς βρισκόταν στην Μαδρίτη (1996-1999) πανηγύρισε τόσο σε εγχώριες, όσο και σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, με το πέρασμα του να θεωρείται άκρως επιτυχημένο.
Πέρα από τις διασυλλογικές επιτυχίες όλων των προαναφερθέντων, δεν θα ήταν λάθος να υποθέσει κανείς πως το 1987 μπήκαν οι βάσεις για την τρελή πορεία της Κροατίας στο Μουντιάλ του 1998, έως και την 3η θέση. Οι Ιγκορ Στίματς, Ρόμπερτ Γιάρνι, Ρόμπερτ Προσινέτσκι, Ζβόνιμιρ Μπόμπαν και Νταβόρ Σούκερ αποτελούν τους κοινούς παρανομαστές μεταξύ των δύο αυτών ομάδων. Η επιτυχία για αυτούς τους ποδοσφαιριστές ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένη και αφού δεν τους δόθηκε η ευκαιρία για να τα καταφέρουν με την Γιουγκοσλαβία, το έκαναν τελικά με την φανέλα της Κροατίας.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα πάντως αποτελεί το EURO 1992, όπου εξαιτίας του πολέμου απέκλεισαν την Γιουγκοσλαβία, που είχε προκριθεί με επτά νίκες σε οκτώ ματς και στη θέση της πήγε η Δανία που άρον άρον μάζεψε τους ποδοσφαιριστές, αρκετούς μάλιστα από τις παραλίες, για να συμμετάσχει στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα! Κατάφερε ως μια θεία δίκη για τον αποκλεισμό των «πλάβι» να το κατακτήσουν επικρατώντας της Γερμανίας στον τελικό με 2-0. 
Σε μία διοργάνωση λοιπόν που η Δανία με μηδενική προετοιμασία κατάφερε να σηκώσει το τρόπαιο μπορεί ο καθένας να φανταστεί τι θα μπορούσε να κάνει μία καλά προετοιμασμένη Γιουγκοσλαβία με τον σπουδαίο Ίβιτσα Όσιμ στον πάγκο και με όλους τους ποδοσφαιριστές που προαναφέραμε να είναι πέντε χρόνια μεγαλύτεροι και πολύ πολύ πιο έμπειροι. Η μέρα της παραίτησης του Βόσνιου τεχνικού με δάκρυα στα μάτια ακόμα και σήμερα είναι στο μυαλό όσων το είδαν πριν έρθει στην Ελλάδα για να αναλάβει τον Παναθηναϊκό.
Ο εμφύλιος πόλεμος και η διάλυση της χώρας, μας έχουν αφήσει με μία αναπάντητη απορία που δεν πρόκειται να λυθεί ποτέ. Τι θα γινόταν άραγε αν αυτά τα παιδιά οι Cileanci όπως τους αποκαλούσαν που πήραν το τρόπαιο στη Χιλή μεγάλωναν και έπαιζαν όλοι μαζί στη δεκαετία του 90;
Άγγελος Κρεμαστός
www.bnsports.gr
