«Όλες οι μεγάλες ομάδες αγκαλιαστήκαμε εκείνη τη βραδιά γιατί ήταν ΑΕΚ - Ελλάς – Ευρώπη»: ήταν το σημαντικότερο κομμάτι του έπους του 1968 για τον Χρήστο Ζούπα που «άνοιξε» την καρδιά του στο BN Sports και μίλησε για την βραδιά που σαν σήμερα, 56 χρόνια πριν, στις 4 Απριλίου του 1968, η ΑΕΚ μετατράπηκε σε… Βασίλισσα!
Συνέντευξη στην Ευτυχία Οικονομίδου
Τις τελευταίες σχεδόν τρεις δεκαετίες Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός είναι οι κορυφαίοι μπασκετικοί πρεσβευτές της Ελλάδας στην Ευρώπη, νωρίτερα φυσικά ήταν ο Άρης και ο ΠΑΟΚ , δεν ήταν όμως πάντα έτσι. Τη δεκαετία του 1960 ξεχώριζε η ΑΕΚ, η οποία το 1968 έφερε την πρώτη επιτυχία σε διασυλλογική διοργάνωση με μια παρέα Ελλήνων να ενώνεται σαν μία γροθιά και να «αναστατώνει» όλη την Ευρώπη στην πορεία προς το τρόπαιο.
Από το 1962 έγινε μια συντονισμένη προσπάθεια από την ΑΕΚ, ώστε να συσταθεί ένα υγιές και ανταγωνιστικό σύνολο. Ο Χρήστος Ζούπας έκανε μία αναδρομή στο ένδοξο παρελθόν της «Ένωσης» επεξηγώντας με κάθε λεπτομέρεια πως το όραμα πήρε… σάρκα και οστά για να έρθει η τεράστια επιτυχία του 1968 σχεδόν αβίαστα και «φυσιολογικά».
«Στην εποχή μας δεν υπήρχαν ούτε συμβόλαια, ούτε μεγάλες εξωφρενικές αμοιβές. Υπήρχε ένα πρωτόγνωρο πάθος, θέληση, διάθεση και οργανωμένη δουλειά που ξεκίνησε το 1962 από μία παρέα ανθρώπων στην ΑΕΚ οι οποίοι σκέφτηκαν να φτιάξουν μια μεγάλη ομάδα στην καλαθόσφαιρα. Εκείνη την εποχή μάζεψαν ό,τι καλύτερο υπήρχε στην αγορά δηλαδή ήρθε ο Αίας Λαρεντζάκης με τον Λάκη τον Τσάβο από την Θεσσαλονίκη. Ο Τρόντζος κι εγώ, ο ένας από την Υμηττό και ο άλλος από την Βέροια. Ο Γιώργος είχε πάει κι ένα χρόνο στην Αμερική και είχε παίξει στο κολεγιακό και ήδη υπήρχε ο Αμερικάνος, ο Βασιλειάδης, ο Παπανικολός. Ήταν μία ‘’μαγιά’’ ήδη καλών παικτών η οποία μπολιάστηκε με εμάς και ξεκίνησε το 1962 με έναν πολύ καλό προπονητή, ο οποίος είχε απήχηση στην ψυχολογία των παικτών, τον Μίσσα Πανταζόπουλο, που ήταν εκείνος που μας έβαλε στις… ράγες των επιτυχιών. Ήταν αυστηρός και σκληρός στις προπονήσεις. Καθημερινά είτε με χιόνια, είτε με βροχές, είτε με κρύο ή ζέστη σε ανοιχτό γήπεδο εμείς τρεις ώρες κάθε βράδυ ‘’λιώναμε’’ τη φανέλα που επρόκειτο αργότερα να δοξάσουμε», τόνισε ο τότε γκαρντ της «Ένωσης» δείχνοντας την αυτοθυσία όλων των παικτών της ομάδας.
Ο δρόμος ήταν μακρύς και δύσκολος, όμως γρήγορα φάνηκαν τα πρώτα καλά δείγματα της «κιτρινόμαυρης» ομάδας. Μόλις λίγα χρόνια χρειάστηκαν για να φανούν τα πρώτα δείγματα της δεμένης αυτής νεοσύστατης παρέας με την ΑΕΚ να αγωνίζεται το 1966 στο Final Four της Ιταλίας. Εκεί, μάλιστα, η «Ένωση» ήρθε για πρώτη φορά αντιμέτωπη με τη Σλάβια Πράγας, από την οποία ηττήθηκε με 103-73, αλλά το σοκ ήρθε από το… ημίχρονο ακόμα. Ο Γιώργος Μόσχος φανέρωσε τότε ένα μυστικό που έκρυβε πολύ καλά. Σήκωσε τη φανέλα του κι αποκάλυψε πως εδώ και μήνες έπαιζε ενώ… πάλευε με τον καρκίνο από τον οποίο και ηττήθηκε τον Δεκέμβριο εκείνου του έτους μόλις στα 29 του χρόνια.
Αυτή την απώλεια η ΑΕΚ την μετέτρεψε σε δύναμη και είχε στόχο να προχωρήσει όσο πιο μακριά γινόταν στο Κύπελλο Κυπελλούχων του 1968, το οποίο, όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Ζούπας δεν ήρθε… ουρανοκατέβατο, αλλά μετά από σκληρή δουλειά και πίστη.
«Μας έκανε να πιστέψουμε για την εποχή μας, ότι πραγματικά είχαμε την αξία το ταλέντο και τις δυνατότητες να φτάσουμε ψηλά. Η όλη ιστορία σε εμάς δεν έγινε άμεσα αντιληπτή, αλλά το 1962 μας κάλεσαν σε ένα τουρνουά στην Καζέρτα με ξένες ομάδες το οποίο και κατακτήσαμε για πρώτη φορά και αυτό είναι που μας έκανε να καταλάβουμε ότι αυτή η ομάδα είχε μέλλον και ποιότητα. Το 1966 παίξαμε στο Final Four της Μπολόνια και είναι εκπληκτικό αν σκεφτεί κανείς πως μέσα σε λίγα χρόνια η ομάδα έφτασε να αγωνίζεται στο Final Four πρωταθλητριών Ευρώπης. Δεν ήρθε… ουρανοκατέβατο το 1968. Η ομάδα είχε ομοιογένεια, είχε σταθερούς παίκτες, συγχρονιζόμασταν με καταπληκτικό τρόπο και αυτό που είναι το σημαντικότερο απ’ όλα είναι, πως είχαμε άγνοια κινδύνου και πιστεύαμε πάρα πολύ στην αξία μας. Παίζαμε με μεγαθήρια της εποχής και δεν τα υπολογίζαμε. Έτσι φτάσαμε σιγά σιγά στην κορυφή, διότι παίξαμε με ομάδες ανώτερης για την εποχή ποιότητας, όπως ήταν η Βαρέζε που ήταν η μόνη μετέπειτα πρωταθλήτρια Ευρώπης», ήταν τα λόγια του βετεράνου πλέι μέικερ για το σημείο… κλειδί που οδήγησε σε αυτή την αξέχαστη επιτυχία.
Η ΑΕΚ πέρασε στον τελικό μετά τη νίκη κόντρα στη Βαρέζε και βρήκε απέναντί της τη Σλάβια Πράγας, με 80.000 ανθρώπους να μαζεύονται την 4η Απριλίου στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο. Ο πρωτοφανής αυτός αριθμός μάλιστα μπήκε και στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες το 1993. Δεν υπήρχαν… χρώματα εκείνο το βράδυ. Παίκτες και φίλαθλοι του Παναθηναϊκού, του Ολυμπιακού και άλλων ομάδων ήταν εκεί. Μόνο η ΑΕΚ και η Ελλάδα υπήρχε στο μυαλό όλων.
«Ποτέ δεν έφυγε από το μυαλό μας όλο το σκηνικό εκείνης της ιστορικής βραδιάς. Έχει χαραχτεί τόσο ανεξίτηλα στη μνήμη μας που ακόμη και σήμερα που κοντεύουμε την όγδοη δεκαετία της ζωής μας, να είναι καταγεγραμμένος λεπτομέρεια προς λεπτομέρεια, βήμα προς βήμα, όλος ο αγώνας της βραδιάς εκείνης. Η βραδιά αυτή ήταν μαγική λες και ήταν φτιαγμένο όλο το σύμπαν εκείνη την ημέρα για να μεγαλουργήσει η ΑΕΚ και να μείνει στο αθλητικό γίγνεσθαι της Ελλάδας αυτό το γεγονός και να αγγίξει όλες τις οπαδικές φυλές των ανθρώπων στην Ελλάδα. Το μεγάλο πλεονέκτημα και το μεγάλο όφελος από αυτή την ιστορία ήταν ότι οι 80 χιλιάδες άνθρωποι δεν ήταν μόνο φίλαθλοι της ΑΕΚ, ήταν φίλαθλοι όλων των ομάδων και όλες οι μεγάλες ομάδες αγκαλιαστήκαμε εκείνη τη βραδιά γιατί ήταν ΑΕΚ - Ελλάς - Ευρώπη», τόνισε ο κύριος Ζούπας αναπολώντας με κάθε λεπτομέρεια εκείνη την ιστορική βραδιά την οποία έκλεισε και με 12 δικούς του πόντους.
Ο Αμερικάνος και οι υπόλοιποι έδειχναν να ελέγχουν την κατάσταση στο πρώτο ημίχρονο, με την ΑΕΚ να προηγείται ακόμα και με 47-38, όμως οι Τσέχοι δε θα τα παρατούσαν. Με παίκτες όπως ο Γίρι Ζίντεκ, ο Γίρι Ρουζίσκα κι ο Ρόμπερτ Μίφκα, αντεπιτέθηκαν και πέρασαν μπροστά 60-58. Οι γηπεδούχοι όμως δεν πανικοβλήθηκαν, έπρεπε να νικήσουν για τον κόσμο που τους θαύμαζε καθηλωμένος στα μάρμαρα του Παναθηναϊκού Σταδίου και το κατάφεραν φτάνοντας στο τελικό 89-82. Ο αείμνηστος Βασίλης Γεωργίου που περιέγραφε ραδιοφωνικά το ματς χάρισε τρομερές και αξέχαστες ατάκες τότε, ενώ βάφτισε και την ΑΕΚ «Βασίλισσα» της Ευρώπης. Μέχρι και τους ασπασμούς με τον Αμερικάνο μετέδωσε λέγοντας: «έρχεται και με φιλεί, τον φιλώ κι εγώ».
«Παρ’ ότι με την Σλάβια Πράγας είχαμε παίξει και το 1966 και ηττηθήκαμε με μεγάλη διαφορά, στον τελικό μετέπειτα του 1968 με κανέναν τρόπο δε μπορούσαμε να φανταστούμε ότι μπροστά σε 80 χιλιάδες ανθρώπους εμείς δεν θα είμαστε νικητές. Αφού λέγαμε και μεταξύ μας πως είναι αδύνατο να απογοητεύσουμε αυτόν τον κόσμο που μας αγκάλιασε τόσο πολύ και μπήκαμε στο γήπεδο και κατακτήσαμε το Κύπελλο Ευρώπης», ήταν ο τρόπος που ο Χρήστος Ζούπας, ως βαρυσήμαντο μέλος της τότε ομάδας, θυμάται εκείνη τη βραδιά τονίζοντας το πόσο πολύ πίστευαν οι παίκτες της ΑΕΚ στις δυνατότητές τους.
Η ΑΕΚ κατάφερε να ενώσει όλη την Ελλάδα στην δύσκολη εποχή της Χούντας. Με τόσο κόσμο στο πλευρό της δεν είναι καθόλου υπερβολική η δήλωση του Νίκου Μπαμπανικολού «κερδίσαμε γιατί δεν μπορούσαμε να χάσουμε» την οποία ασπάστηκε και ο Χρήστος Ζούπας μιλώντας στο BN Sports. Φυσικά, όλη την ατμόσφαιρα της εποχής, αλλά και τον ιστορικό αγώνα, απέδωσε εξαιρετικά η ταινία «1968» του Τάσου Μπουλμέτη, που κυκλοφόρησε στις αίθουσες το 2018, την επέτειο των 50 ετών από τον θρίαμβο.
