Ογδόντα έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ίσως πιο τρελή χριστουγεννιάτικη ποδοσφαιρική ιστορία, όταν ο Άγγλος γκολκίπερ Σαμ Μπάρτραμ υπερασπιζόταν την εστία του λόγω ομίχλης για ένα τέταρτο απέναντι στον… αόρατο εχθρό σε ένα έρημο γήπεδο.
Ανέκαθεν, τα Χριστούγεννα αποτελούσαν μια ιδιαίτερη περίοδο για ολάκερη την υφήλιο που αναπόδραστα «πότιζαν» με τη γιορτινή τους αύρα το καθετί. Φυσικά, ούτε το ποδόσφαιρο μπορούσε να μείνει έξω από τη σφαίρα επιρροής τους, με αποτέλεσμα τη συγκεκριμένη συγκυρία να έχουν σημειωθεί ουκ ολίγα απίθανα γεγονότα με φόντο την «ασπρόμαυρη θεά».
Σε κάθε περίπτωση, όσα χρόνια και αν περάσουν, μοιάζει σχεδόν αδύνατο να συμβεί περιστατικό παρόμοιο σαν και αυτό που έλαχε η μοίρα στον Σαμ Μπάρτραμ να βιώσει.
Το ημερολόγιο γράφει 25 Δεκεμβρίου 1937. Ένα πηχτό πέπλο ομίχλης σαν κάτασπρο σεντόνι έχει τυλίξει ολόκληρη τη Βρετανία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν απειράριθμα προβλήματα σε ολόκληρη τη χώρα, η οποία ουσιαστικά είχε παραλύσει.
Μολονότι αναμενόμενα τα περισσότερα παιχνίδια της περίφημης «Boxing Day» ακυρώθηκαν ένεκα των δυσμενέστατων καιρικών συνθηκών, ο διαιτητής στο Στάμφορντ Μπριτζ είχε διαφορετική άποψη. Έτσι, δεν δίστασε να σφυρίξει κανονικά την έναρξη του παιχνιδιού ανάμεσα σε Τσέλσι και Τσάρλτον.
Αρχικά, το ματς έμοιαζε να κυλά χωρίς συγκλονιστικά απρόοπτα, αν εξαιρέσει κανείς ότι κάποια στιγμή ο «άρχων» της αναμέτρησης αναγκάστηκε να το διακόψει για λίγα λεπτά, προτού ανάψει το «πράσινο φως» για να αρχίσει ξανά.
Με το σκορ να έχει κολλήσει στο «εύθραυστο» 1-1 και τα λεπτά να περνούν, ο πορτιέρε των φιλοξενούμενων Σαμ Μπάρτραμ φαίνεται να έχει βυθιστεί μέσα σε ένα σύννεφο αισιοδοξίας, μιας και δεν έχει διακρίνει εδώ και ώρα ούτε έναν αντίπαλο κοντά στην περιοχή του, καθώς συνολικά το γήπεδο έχει σκεπάσει η πνιγηρή ομίχλη. Το παραπάνω στοιχείο, τον οδηγεί στη διαπίστωση πως η ομάδα του εξαπολύει διαδοχικές επιθέσεις κατά κύματα.
«Αισθανόμουν τόσο χαρούμενος και σίγουρος ότι θα πετύχουμε γκολ. Μάλιστα, ήμουν βέβαιος ότι διέκρινα τις φιγούρες των αμυντικών μου, να έχουν ανέβει προς το κέντρο», εξομολογήθηκε πολλά χρόνια αργότερα στην αυτοβιογραφία του ο Μπάρτραμ που υπηρέτησε σε όλη τη σταδιοδρομία του μόνο την Τσάρλτον (1934-1956) και μαζί της κατέκτησε το Κύπελλο το 1947, ενώ κρέμασε τα γάντια του στα 42 (!).
Αν και είχε παρέλθει σεβαστό χρονικό διάστημα δίχως να έχει συμβεί τίποτα στην κυριολεξία, αν και κυριαρχούσε μια εκκωφαντική σιγή, ενώ μέχρι πριν από λίγο οι εξέδρες είχαν πλημμυρίσει με τις ιαχές φιλάθλων, ο περί ου ο λόγος δεν ανησύχησε ιδιαίτερα.
«Δεν ξέρω τι συνέβη. Μάλλον ήμουν τόσο συγκεντρωμένος στο να κοιτάζω μέσα από την ομίχλη, που είχα απορροφηθεί και δεν κατανοούσα τι ακριβώς γινόταν», περιγράφει ο ίδιος χαρακτηριστικά στη βιογραφία του. Αίφνης, μέσα από το θολό τοπίο, ξετρυπώνει μια ανθρώπινη μορφή σαν κάτασπρη οπτασία η οποία τον πλησιάζει με γοργό βήμα. Ο Άγγλος πορτιέρε και μετέπειτα προπονητής της Λούτον Τάουν, ακόνισε τα νύχια του, έγλειψε τους κυνόδοντές του και ετοιμάστηκε να «απογειωθεί» αποσοβώντας την ενδεχόμενη απειλή.
«Το παιχνίδι έχει διακοπεί εδώ και 15 λεπτά»
Παρόλα αυτά, έμεινε αποσβολωμένος, θαρρείς σαν να τον διαπέρασε ηλεκτρικό ρεύμα, τη στιγμή που συνειδητοποίησε ότι ο άντρας που πήγαινε προς το μέρος του, ήταν αστυνομικός. «Τι στο καλό κάνεις εσύ εδώ;» ρώτησε ο Μπάρτραμ. «Φίλε μου, το παιχνίδι έχει διακοπεί εδώ και 15 λεπτά. Δεν υπάρχει κανείς άλλος στο άδειο αυτό γήπεδο. Μόνο εσύ», αντέτεινε το όργανο του Νόμου στον σαστισμένο πρωταγωνιστή που, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, δεν είχε ακούσει καν το σφύριγμα του διαιτητή. Εκείνο το σφύριγμα ήταν που διέκοψε οριστικά το ματς και έστειλε τις δύο ομάδες στα αποδυτήρια.
Πλέον, το φωτογραφικό ενσταντανέ με τον Μπάρτραμ να στέκεται σε ετοιμότητα κάτω από τα γκολπόστ μέσα στην απέραντη ομίχλη, περιμένοντας να εκτιναχθεί ούτως ώστε να απομακρύνει ενδεχόμενο κίνδυνο, έχει λάβει δικαιολογημένα διαστάσεις θρύλου. Η εμβληματική μορφή της Τσάρλτον, με τα μακριά σαν τανάλιες χέρια της, έκλεισε για πάντα τα μάτια της το 1981, όμως το άγαλμά της βρίσκεται στην κεντρική είσοδο του «Βάλεϊ», προκειμένου να υπενθυμίζει τη σπουδαιότητά της.
Συν τοις άλλοις, το πρόσωπο του Μπάρτραμ θα συνοδεύει μια και μοναδική τελετουργία κάθε νύχτα των Χριστουγέννων: Αυτή του υπερήλικα ποδοσφαιρόφιλου -στη χώρα που κομπορρημονεί πως γέννησε το ποδόσφαιρο- καθισμένο στην πολυθρόνα με το ζεστό τζάκι να πετάει τις φλόγες του και έχοντας στην αγκαλιά του τον εγγονό να του διηγείται την εν λόγω τρομερή ιστορία…
