Λίγοι Έλληνες ποδοσφαιρόφιλοι τον γνωρίζουν, μα το άστρο του Λευτέρη Κιουτσουκαντωνιάδη σχεδόν δέκα χρόνια έπειτα από το χαμό του, δεν έχει σβήσει ακόμα.
Γεννημένος στις 22 Δεκεμβρίου 1925 από Έλληνες γονείς στην Πρίγκηπο της Προποντίδας ο Λευτέρης Αντωνιάδης (ή Λεφτέρ Κιουτσουκαντωνιάδης) από Έλληνες γονείς, ξεδίπλωσε τα πρώτα ψήγματα του ταλέντου του στο ποδόσφαιρο σε πολύ μικρή ηλικία. Πραγματοποίησε τα πρώτα του βήματα στην Ταξίμ και δεν άργησε να ξεχωρίσει χάρη στην άψογη τεχνική του κατάρτιση και την έφεση στο σκοράρισμα. Πλέον, οι μεγαλύτερες ομάδες της χώρας ερίζουν για την υπογραφή του, όμως τελικά η Φενέρμπαχτσε θα τον εντάξει στο δυναμικό της.
Κάθε γκολ και πριμ!
Εκεί χωρίς τότε να το γνωρίζει ούτε ο ίδιος θα χτίσει ολόκληρα τα όνειρά του για το μέλλον, εξελισσόμενος σε έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες στην ιστορία της. Κατέγραψε συνολικά 615 παρουσίες μαζί της, ενώ πέτυχε 423 γκολ. Φόρεσε τα κιτρινόμαυρα από το 1947 ως το 1951 και από το 1953 έως το 1964.
Στον «μικρό το δέμας, αλλά μαχητή» Λεφτέρ οι φίλαθλοι της Φενέρμπαχτσε προσέδωσαν το παρατσούκλι «Κιουτσούκ» (σ.σ. δηλαδή μικρός). Παράλληλα, τον βάφτισαν και «Καθηγητή», επειδή πάντα έβρισκε τη λύση για να «ξεκλειδώνει» τις αντίπαλες άμυνες.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ο Θανάσης Κάππος «Το ποδόσφαιρο και η Αριστερά»:
«Λέγεται ότι δεν είχε χάσει ποτέ πέναλτι. Απολάμβανε τη λατρεία των φιλάθλων με πιο χαρακτηριστικό το παράδειγμα του πάμπλουτου Τούρκου βιομήχανου Χατζή Μπεκίρ. Ο Χατζή Μπεκίρ είχε γίνει πλούσιος φτιάχνοντας τα πασίγνωστα λουκούμια της Κωνσταντινούπολης και προσέφερε στον Έλληνα άσο ειδικό πριμ για κάθε γκολ που έβαζε.
{…} Υπήρξε κατά βάση ο ποδοσφαιριστής που έβγαλε το τουρκικό ποδόσφαιρο από την αφάνεια και το οδήγησε στα ευρωπαϊκά σαλόνια».
Αποτέλεσε τον πρώτο ποδοσφαιριστή από το τουρκικό πρωτάθλημα που μεταγράφηκε σε ομάδα του εξωτερικού, αφού για ένα φεγγάρι μετακόμισε στην Ιταλία το 1951 για λογαριασμό της Φιορεντίνα. Επόμενος σταθμός; Για μικρό διάστημα η Νις στη Γαλλία.
Σημαντική στιγμή υπήρξε αναμφίβολα όταν αγωνίστηκε σε Μουντιάλ (1954 στα γήπεδα της Ελβετίας), φέροντας μάλιστα στο μπράτσο το περιβραχιόνιο του αρχηγού. Βρήκε δίχτυα δύο φορές κόντρα σε Δυτική Γερμανία και Νότια Κορέα, αντίστοιχα. Την ίδια χρονιά επιλέχθηκε και στη Μικτή Κόσμου!. Επιπλέον, συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1948.
Πάντως, ναυαρχίδα των επιτυχιών του συνιστά η επικράτηση απέναντι στην πανίσχυρη τότε Ουγγαρία το 1956. Ο περί ου ο λόγος βρήκε δίχτυα δύο φορές στην εν λόγω αναμέτρηση! Είναι ο πρώτος ποδοσφαιριστής της Τουρκίας, στον οποίο απονεμήθηκε το «Χρυσό μετάλλιο» της τουρκικής ομοσπονδίας. Κατέγραψε 46 συμμετοχές με το εθνόσημο συνολικά και βρήκε δίχτυα 20 φορές.
Στο λεύκωμα «60 χρόνια Α’ Εθνική» επισημαίνεται χαρακτηριστικά:
«Το φθινόπωρο του 1963 ο θρύλος του τουρκικού ποδοσφαίρου Λευτέρης Κιουτσουκαντωνιάδης έρχεται στην Ελλάδα, γιατί όπως δηλώνει στην εφημερίδα ‘’ΟΜΑΔΑ’’, έχει νοσταλγήσει την πατρίδα. Παράλληλα, αναλαμβάνει και προπονητής στο Αιγάλεω, καθώς φαίνεται ότι φιλοδοξεί να κάνει καριέρα. Είναι και 38 ετών, μεγάλος πια για μπάλα, τουλάχιστον για νέα καριέρα.
Αν και ο Γαβρήλος Γαζής έχει διαγράψει καλή πορεία με το Αιγάλεω, η αθηναϊκή ομάδα προφανώς κολακεύεται από τη φήμη του σπουδαίου Λευτέρη και τον προσλαμβάνει. Πραγματοποιεί ντεμπούτο στον πάγκο της ομάδας στις 9 Νοεμβρίου 1963, Αιγάλεω-Ολυμπιακός, στη Λεωφόρο, Το Αιγάλεω χάνει δύσκολα με πέναλτι του Γιάγκου Σημαντήρη στο 78’, όταν ο Διαμαντόπουλος ανέτρεψε τον Βασιλείου. Μετά τον αγώνα ο νέος προπονητής δεν κάνει δηλώσεις…
Ο Λεφτέρ φεύγει κάθε Δευτέρα για Τουρκία αεροπορικά και επιστρέφει Πέμπτη ή Παρασκευή για προπονήσεις και αγώνες. Η ομάδα πάει χάλια και υποβιβάζεται γρήγορα.
Το… παικτικό του ντεμπούτο έγινε 11 μήνες περίπου μετά το… προπονητικό του. Έρχεται πάλι στην Ελλάδα και φιλοδοξεί να γίνει προπονητής στην ΑΕΚ, που όμως τότε έχει τον Μίρκο Κοκότοβιτς στον πάγκο. Ο πρόεδρος της ΑΕΚ, Κλεάνθης Μαρόπουλος, τον ‘’τουμπάρει’’ και αντί για προπονητή τον βάζει να υπογράψει δελτίο».
Το αυτόγραφο… συμβόλαιο
Ο Λεφτέρ διηγήθηκε σε μια παλιά του συνέντευξη:
«Μία φορά νικήσαμε με την Φενέρμπαχτσε την ΑΕΚ 6-0. Οι Μαρόπουλος και Ξένος έπαιζαν στην ΑΕΚ. Έβαλα τέσσερα γκολ. Ο Μαρόπουλος ήταν καλός άνθρωπος και αγαπούσε την ΑΕΚ πάρα πολύ. Εκείνη την εποχή όμως, ο σύλλογος δεν είχε λεφτά. Έτσι, σκέφτηκε να μου ζητήσει αυτόγραφο.
‘’Λεφτέρ, έλα να υπογράψεις εδώ. Θέλω το αυτόγραφό σου από τη στιγμή που έχεις σκοράρει τόσα πολλά γκολ εναντίον μας’’ μου είπε. Πράγματι, υπέγραψα δίχως να κοιτάξω. Ήταν ένα μπλε χαρτί. Εκείνη την εποχή ήμουν προπονητής του Αιγάλεω».
«Την επομένη ο Μαρόπουλος μετέφερε την ιστορία στον Τύπο λέγοντας: ‘’Ο Λεφτέρ ονειρεύονταν να μείνει στο Αιγάλεω, εντούτοις υπέγραψε στην ΑΕΚ’’. «Η υπογραφή που έβαλα δεν ήταν μόνο αυτόγραφο, αλλά και το νέο μου συμβόλαιο», είχε δηλώσει ο «προφέσορας».
Πρώτα προπονητής, μετά παίκτης
Το λεύκωμα «60 χρόνια Α’ Εθνική» αναφέρει:
«Ο Λευτέρης είναι 39 ετών, αλλά ακόμα αντέχει… Και στις 4 Οκτωβρίου 1964 στη Νέα Φιλαδέλφεια αγωνίζεται στο παιχνίδι ΑΕΚ- Προοδευτική 1-1. Γίνεται ο μοναδικός άνθρωπος που στην Α’ Εθνική έκανε ντεμπούτο πρώτα ως προπονητής και ύστερα από ένα χρόνο ως παίκτης».
Είναι ο γηραιότερος που σκόραρε με τη φανέλα της ΑΕΚ στα περισσότερα από 60 χρόνια της Α’ Εθνικής και ο γηραιότερος, ο οποίος αγωνίστηκε με τα χρώματά της.
Επίσης, χρίζεται ο μεγαλύτερος σε ηλικία ποδοσφαιριστής της Α’ Εθνικής ως τότε. Παίζει μόνο πέντε ματς με δύο γκολ, και τα δύο στο 7-1 στη Ριζούπολη επί του Απόλλωνα, στις 11 Οκτωβρίου. Δυστυχώς, τραυματίστηκε στον αγώνα με τον Ηρακλή και λίγο μετά κρέμασε τα παπούτσια του.
«Δώσε στον Λευτέρη, θα γράψει στο τεφτέρι»
«Έφυγε» από τη ζωή στις 13 Ιανουαρίου 2012. Το σύνθημα «Ver Leftere Yazsin Deftere» («Δώσε στον Λευτέρη, θα γράψει στο τεφτέρι») δονούσε την ατμόσφαιρα στο γήπεδο «Σουκρού Σαράτσογλου» της Φενέρμπαχτσε στην Κωνσταντινούπολη, την ώρα που ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συνόδευε το φέρετρο με τον σπουδαίο άσο που δοξάστηκε όσο λίγοι. Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι πήγαν στην εξόδιο ακολουθία για να τον αποχαιρετήσουν και πολλοί άλλοι παρακολούθησαν την τελετή σε ζωντανή σύνδεση από την τηλεόραση.
Στην Πρίγκηπο, αλλά και στην Κωνσταντινούπολη, ένας δρόμος φέρει το όνομά του. Από την πλευρά τους οι φίλαθλοι των «κίτρινων καναρινιών» για να τον τιμήσουν έστησαν άγαλμα προς τιμήν του στην είσοδο του «Σουκρού Σαράτσογλου» το 2009.
Το μεγαλείο του εκλιπόντος είχε συνοψίσει σε 14 λέξεις ο απίθανος Φέρεντς Πούσκας: «Είναι ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που συνάντησα στη καριέρα μου».
«Ξέρω πως όταν πεθάνω θα τυλίξουν το φέρετρο μου με την ερυθρά ημισέληνο, αλλά η καρδιά μου θα είναι γαλάζια με σταυρό», είχε τονίσει ο «Λεφτέρ» λίγο πριν κλείσει για πάντα τα μάτια του.
www.bnsports.gr
