«Από μηχανής Θεός», αλλά τελικά ένοχος. Ή μήπως όχι; Ο αγαθός Ρίτσαρντ Τζούελ, αποτέλεσε έναν πραγματικό φύλακα-άγγελο στο τρομοκρατικό χτύπημα που δέχθηκε το Ολυμπιακό Πάρκο της Ατλάντα, στις 27 Ιουλίου του 1996. Οι αρχές, ωστόσο, τον θεώρησαν υπαίτιο. Ένα λάθος που μετέπειτα πλήρωσαν πολύ ακριβά…
«Έσωσες την κατάσταση. Συγχαρητήρια, συλλαμβάνεσαι». Κάπως έτσι πιθανότατα ήταν η στιχομυθία μεταξύ του Ρίτσαρντ Τζούελ και των αρχών, έπειτα από την έκρηξη της βόμβας που σημειώθηκε τα ξημερώματα της 27ης Ιουλίου του 1996, στο Ολυμπιακό Πάρκο της Ατλάντα.
Η εκατονταετηρίδα των Ολυμπιακών Αγώνων θα έπρεπε να αποτελεί ένα χαρμόσυνο γεγονός. Πράγματι, όλα κυλούσαν ομαλά, όμως, περίπου μία εβδομάδα μετά την έναρξή τους, τα πάντα άλλαξαν. Το τρομοκρατικό χτύπημα «σκόρπισε» τον τρόμο. Τίποτα στη συνέχεια δεν ήταν το ίδιο. Μία σκιά φόβου κάλυπτε πια την ατμόσφαιρα στην πρωτεύουσα της Τζόρτζια.
Ο απολογισμός του χτυπήματος ανέφερε 2 νεκρούς και 111 τραυματίες. Ο αριθμός θα ήταν αδιαμφισβήτητα αρκετά μεγαλύτερος, εάν απουσίαζε ένας συγκεκριμένος άνθρωπος. Ένας φύλακας, ονόματι Ρίτσαρντ Τζούελ. Αν περιμένατε ότι θα αντιμετωπιζόταν με τιμές ήρωα, καλύτερα να το ξανασκεφτείτε. Πριν φτάσουμε, όμως, ως εκεί, ας βάλουμε τα γεγονότα σε μία σειρά.
Το χρονικό της επίθεσης
Έχοντας αναλάβει τη διοργάνωση που σήμανε τη συμπλήρωση 100 ετών από την πρώτη Ολυμπιάδα που έλαβε χώρα στην Αθήνα, οι Αμερικανοί επιθυμούσαν να επιτύχουν την τελειότητα. Πρώτη στη λίστα των προτεραιοτήτων φυσικά, ήταν η ασφαλής διεξαγωγή της διοργάνωσης.
Ενδεικτικό είναι άλλωστε ότι έβγαλαν από τα ταμεία τους 227 εκατομμύρια δολάρια για το συγκεκριμένο σκοπό. Ενώ δεν πρέπει να παραληφθεί και η πρόσληψη 30.000 περίπου αστυνομικών και στρατιωτών, για τη διαφύλαξη του Ολυμπιακού χωριού και των εγκαταστάσεων.
Το αποτέλεσμα του εγχειρήματος, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν ήταν το αναμενόμενο. Οκτώ μόλις ημέρες είχαν περάσει από όταν η φλόγα άρχισε να «ζεσταίνει» το βωμό του Ολυμπιακού Σταδίου της Ατλάντα δια χειρός Μοχάμεντ Άλι. Το συγκρότημα «Jack Mack and the Heart Attack» είχε αναλάβει την ψυχαγωγία του κόσμου που θα περνούσε το βράδυ της 26ης Ιουλίου στο επίσημο πάρκο του τουρνουά.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, με το ημερολόγιο να δείχνει πια 27 και το τραγούδι «I Walked Alone» να έχει μόλις ολοκληρωθεί από τους μουσικούς, ένας εκκωφαντικός θόρυβος προκάλεσε πλήρη αναταραχή. Άνθρωποι έτρεχαν όσο πιο μακριά μπορούσαν, από το σημείο που είχαν αντικρίσει πριν λίγα δευτερόλεπτα να εκρήγνυται μία βόμβα!
Ένας εκρηκτικός μηχανισμός, εμπλουτισμένος με βίδες και καρφιά, «έβαψε» με αίμα τους 26ους Ολυμπιακούς Αγώνες, βυθίζοντας στη θλίψη την παγκόσμια κοινότητα. Η Αλίς Χόθορν, 44 ετών, σκοτώθηκε ακαριαία, ενώ λίγο αργότερα ο Μελίχ Ουζουνιόλ, εικονολήπτης της τουρκικής τηλεόρασης, τρέχοντας για να σώσει τη ζωή του, υπέστη έμφραγμα και άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 40 ετών.
Ρίτσαρντ Τζούελ: Ήρωας ή ένοχος;
Λίγα λεπτά πριν σημειωθεί η μοιραία έκρηξη, ο φύλακας Ρίτσαρντ Τζούελ εντόπισε στο πάρκο ένα ύποπτο σακίδιο, κάτω από ένα παγκάκι. Οι υποψίες άρχισαν να «τριγυρίζουν» στο μυαλό του. Αποφάσισε να ειδοποιήσει άμεσα τους καθ’ ύλην αρμόδιους και παρά το γεγονός ότι αρχικά το θέμα δεν αντιμετωπίστηκε με την αρμόζουσα σοβαρότητα, τελικά κατάφερε να τους πείσει.
Ο κόσμος απομακρύνθηκε άμεσα από το σημείο, οι αρχές ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν την έρευνα σχετικά με το ύποπτο σακίδιο, αλλά μόλις τρία λεπτά μετά την εντολή εκκένωσης, ο φύλακας επαληθεύτηκε. Αυτά τα 180 δευτερόλεπτα που «κερδήθηκαν», ωστόσο, αποδείχθηκαν σωτήρια για εκατοντάδες ανθρώπους. Ο άγνωστος, μέχρι εκείνη τη στιγμή, Ρίτσαρντ Τζούελ ήταν ο «από μηχανής Θεός» της ημέρας.
«Το μόνο που εύχομαι, είναι να καταφέρναμε να τους απομακρύναμε όλους από την περιοχή. Συμπονώ τα θύματα και τις οικογένειές τους. Είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Υποτίθεται ότι πρόκειται για μία στιγμή χαράς για τον κόσμο και αυτό είναι πραγματικά πάρα πολύ άσχημο», δήλωσε αργότερα εκείνη την ημέρα στο CNN ο ήρωας Ρίτσαρντ Τζούελ.
Ήρωας για τέσσερις ημέρες. Τότε, βρέθηκε από τον… παράδεισο στην κόλαση εν μία νυκτί και θεωρήθηκε ως ο υπ’ αριθμόν ένα ύποπτος! Μπορεί να μη συνελήφθη, αλλά πραγματοποιήθηκε εξονυχιστικός έλεγχος τόσο στο παρελθόν του, όσο και στο σπίτι (εις διπλούν), στο οποίο έμενε μαζί με την μητέρα του. Βρέθηκε αστραπιαία στο επίκεντρο των Μέσων Ενημέρωσης και ο ίδιος είχε πλέον «στιγματιστεί».
Παραμένοντας σε 24ωρη παρακολούθηση από το FBI, η ζωή του άλλαξε δραματικά. Ο λόγος που βρέθηκε στο στόχαστρο; Ταίριαζε απόλυτα στο προφίλ του λεγόμενου «μοναχικού λύκου», με το σύνδρομο του ήρωα, που θα μπορούσε κάλλιστα να τοποθετήσει τη βόμβα, να χριστεί ως ο «σωτήρας» και να γνωρίσει την καθολική αναγνώριση.
Ύστερα, σε αυτό ήρθαν να προστεθούν επιβαρυντικές πληροφορίες, όπως το γεγονός ότι είχε στην κατοχή του ένα παρόμοιο σακίδιο με αυτό που χρησιμοποιήθηκε στην έκρηξη. Όπως επίσης και το τηλεφώνημα ενός πρώην εργοδότη του στο κολέγιο Πίντμοντ της Τζόρτζια, ο οποίος χαρακτήρισε τον Τζούελ ως έναν άνθρωπο που επιδείκνυε υπερβολικό ζήλο για διάφορα, σε ορισμένες περιπτώσεις ασήμαντα, ζητήματα. Πρόσθεσε μάλιστα ότι «θα έγραφε επικές αστυνομικές εκθέσεις για μικροπαραβάσεις».
Η αυστηρή επιτήρηση από τις αρχές σταμάτησε μόνο όταν ο 33χρονος πέρασε επιτυχώς από ανιχνευτή ψεύδους. Μία πρωτοβουλία που πήραν οι δικηγόροι του, προκειμένου να αντικρούσουν κάθε κατηγορία προς το πρόσωπό του. Η οριστική αθώωσή του ήρθε στις 26 Οκτωβρίου του 1996 με ένα λιτό γράμμα από το FBI. Τρεις μήνες μετά την έκρηξη στο Ολυμπιακό Πάρκο!
Όλα έμοιαζαν να έχουν διευθετηθεί. Η ζωή ενός ανθρώπου όμως, δεν θα ήταν ποτέ ξανά η ίδια. Μετά την αθώωσή του, ο Ρίτσαρντ Τζούελ πέρασε στην αντεπίθεση, μηνύοντας αρκετά ΜΜΕ για τη συμπεριφορά που επέδειξαν το διάστημα όπου θεωρούνταν ύποπτος, χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά κάποιο στοιχείο εις βάρος του. Επέμενε μάλιστα για μία επίσημη απολογία προς τον ίδιο. Κατήγγειλε ακόμα τον πρόεδρο του κολεγίου Πίντμοντ για όσα ισχυρίστηκε.
Έρικ Ρόμπερτ Ρούντολφ: Ο πραγματικός βομβιστής
Χρειάστηκε να περάσουν επτά χρόνια σχεδόν για τη σύλληψη του αληθινού υπαίτιου. Διάστημα στο οποίο ο Έρικ Ρόμπερτ Ρούντολφ, όπως ήταν το όνομα του βομβιστή της Ατλάντα, προχώρησε σε ακόμα τρία τρομοκρατικά χτυπήματα!
Οι αρχές τον έβαλαν στο κάδρο το 1998, ωστόσο η αναζήτηση και η εύρεσή του ήταν αρκετά δύσκολη. Το όνομά του προέκυψε εξαιτίας δύο βομβών που εξερράγησαν κατά τους πρώτους μήνες του 1997. Η μία σε γυναικολογική κλινική και η έτερη σε ένα νυχτερινό κέντρο όπου πήγαιναν ομοφυλόφιλες γυναίκες. Αμφότερες στην Ατλάντα.
Στις 31 Μαΐου του 2003 οδηγήθηκε τελικά στα χέρια της αστυνομίας. Όπως έγινε γνωστό, τα αποτυπώματά του ταυτοποιήθηκαν με εκείνα που είχαν εντοπιστεί στην έκρηξη του Ολυμπιακού Πάρκου. Δήλωσε ένοχος για όλες τις βομβιστικές επιθέσεις. Η ποινή του έφτασε στην τέσσερις φορές ισόβια κάθειρξη.
Η ιστορία που ενέπνευσε την έβδομη τέχνη
Ο Ρίτσαρντ Τζούελ άφησε την τελευταία του πνοή στις 29 Αυγούστου του 2007, σε ηλικία 44 ετών. Αντιμετώπιζε σοβαρά ζητήματα υγείας και το πρόβλημα του διαβήτη απεδείχθη εν τέλει θανάσιμο.
Κανείς, ωστόσο, δεν μπορεί να ξεχάσει την ιστορία του. Του ανθρώπου που έσωσε τόσες ψυχές, αλλά στοχοποιήθηκε χωρίς την ύπαρξη έμπρακτων στοιχείων εναντίον του.
Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία αναφορικά με το συγκεκριμένο γεγονός. Έχει μεταφερθεί μάλιστα και στη μεγάλη οθόνη, όταν κυκλοφόρησε το 2019 η ταινία «Richard Jewel», σε σκηνοθεσία του σπουδαίου Κλιντ Ίστγουντ. Λίγο αργότερα, το 2020, αποτέλεσε και την κύρια ιστορία στη δεύτερη σεζόν της σειράς «Manhunt», που προβλήθηκε από το Discovery Channel.
Το τρομοκρατικό χτύπημα στο Ολυμπιακό Πάρκο της Ατλάντα στοίχισε τη ζωή δύο ανθρώπων και τραυμάτισε εκατοντάδες ακόμα. «Σημάδεψε» τον Ρίτσαρντ Τζούελ παντοτινά, επιτρέποντας στον πραγματικό υπαίτιο να διαφεύγει για χρόνια. Οι αρχές και τα Μέσα Ενημέρωσης δε θεώρησαν απαραίτητο να απολογηθούν για όσα συνέβησαν, διότι όπως ισχυρίστηκαν «ήταν απλώς ένας ύποπτος και τίποτα παραπάνω». Ποιος, όμως, μπορεί να γνωρίζει πόσο «πληγώθηκε» από όλα όσα βίωνε, αδίκως, εκείνους τους τρεις μήνες;
Τάσος Φαραός
www.bnsports.gr
