Η Ελλάδα χάνει με 2-0 από τη Νιγηρία στο τελευταίο της παιχνίδι στο Παγκόσμιο Κύπελλο των ΗΠΑ, εν έτει 1994. Η ομάδα του Αλκέτα Παναγούλια επιστρέφει με άδειες αποσκευές από βαθμούς και γκολ, αλλά γεμάτες από προβλήματα που έκαναν την εμφάνισή τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Η παρθενική παρουσία της Εθνικής Ελλάδας σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο έλαβε «τέλος» μία ημέρα σαν σήμερα, 30 Ιουνίου, εν έτει 1994, με τον ίδιο, επίπονο τρόπο που ξεκίνησε: με ήττα!
Η Νιγηρία με ένα buzzer-beater σε κάθε ημίχρονο, επικρατεί με 2-0 του εθνικού μας συγκροτήματος.
Προηγήθηκαν τόσα, όμως, που το 0/3 σε βαθμούς και γκολ, ναι μεν πόνεσε και μνημονεύεται ακόμη, αλλά είναι απλώς η κορυφή ενός «παγόβουνου».
Ένα Μουντιάλ πολυπόθητο «στράβωσε» από πολύ νωρίς και σίγουρα περισσότερο από όσο θα μπορούσε να φανταστεί κανείς, όταν η αποστολή «πατούσε» στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Από τις κλοπές στο ημίχρονο αγώνα προετοιμασίας και το τουρ σε εκδηλώσεις ομογενών ανά τις ΗΠΑ, έως τη διαμάχη Μανωλά-Παναγούλια που πήρε διαστάσεις σίριαλ.
Από τις κλοπές στο ημίχρονο αγώνα προετοιμασίας και το τουρ σε εκδηλώσεις ομογενών ανά τις ΗΠΑ, έως τη διαμάχη Μανωλά-Παναγούλια που πήρε διαστάσεις σίριαλ.
Από τη μία, ο πρώτος δήλωνε πως «νόμιζα πως ήρθαμε με εθνικούς σκοπούς, αλλά καταντήσαμε τσίρκο», την ώρα που ο δεύτερος έβαλε κατά πάντων μέσω τηλεφωνικής σύνδεσης:
«Αφήστε μας να παίξουμε και θα δείτε τι θα κάνει η ομάδα. Το κλίμα είναι θαυμάσιο» τόνιζε χαρακτηριστικά, μιλώντας σε ελληνικό δελτίο ειδήσεων από τις ΗΠΑ!
Το θέμα, μάλιστα, πήρε τέτοιες διαστάσεις, που χρειάστηκε να πέσουν οι τόνοι από τον τότε Υφυπουργό Αθλητισμού, Γιώργο Λιάνη, αλλά και τον πρόεδρο της ΕΠΟ, Κώστα Τριβέλα. Ναι μεν το κατάφεραν, αλλά το «κακό» είχε ήδη γίνει στο εσωτερικό της ομάδας. Τα αποτελέσματα γνωστά.
Ήττα με 4-0 από την Αργεντινή στην πρεμιέρα, ήττα με το ίδιο σκορ στη 2η αγωνιστική από τους Βούλγαρους. Ο στόχος του Αλκέτα Παναγούλια για παρουσία στους «16» του τουρνουά έκανε... φτερά από νωρίς.
Στο τρίτο και τελευταίο ματς των ομίλων, το γκολ του Φίνιντι στα τελευταία δευτερόλεπτα του πρώτου μέρους, απλώς επιβεβαίωνε πως για τρίτο σερί ματς, η Ελλάδα θα πήγαινε στα αποδυτήρια ούσα πίσω στο σκορ. Αυτό του Αμοκάτσι στο 90' πραγματικά δεν είχε καμία σημασία. Μεγαλύτερη εντοπίζει κανείς στη χαμένη ευκαιρία του Τσαλουχίδη ή αυτή του Δημητριάδη με τη Βουλγαρία. Ένα γκολ σε Μουντιάλ, θα ήταν κάτι, αφού φεύγαμε με άδειες τις αποσκευές από βαθμούς.
H σύνθεση της Ελλάδας κόντρα στη Νιγηρία στο στάδιο του Φόξμπορο: Καρκαμάνης, Καραγιάννης, Καλιτζάκης, Αλεξίου, Τσαλουχίδης, Νιόπλιας, Μητρόπουλος (72' Τσιαντάκης), Κωφίδης, Χατζίδης, Αλεξανδρής, Μαχλάς (78' Δημητριάδης).
Η παρουσία της Ελλάδας σε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν πράγματι από μόνη της μία μεγάλη επιτυχία. Ένας «καημός» χρόνων, που πήρε «σάρκα και οστά», αλλά βρήκε τις εμπλεκόμενες πλευρές ανέτοιμες ή καλύτερα άπειρες, για να ανταποκριθούν στις ιδιαιτερότητες μίας τέτοιας διοργάνωσης, κάτι που φάνηκε ακόμα και στο διαφημιστικό σποτάκι του «Χρυσού ΠΡΟΠΟ» για λογαριασμό του ΟΠΑΠ.
Εντυπωσιακά γυρίσματα στο ΟΑΚΑ, στο Καλλιμάρμαρο, στον Λευκό Πύργο, επώνυμοι πρωταγωνιστές και μηνύματα γεμάτα ελπίδα για την πορεία της Εθνικής Ελλάδας, στην οποία θα μπορούσε ο κόσμος να ποντάρει τα χρήματά του. Όλα αυτά, όμως, κατόπιν εορτής!
Τα δελτία έπρεπε να κατατεθούν έως τις 25 Ιουλίου, δηλαδή μία ημέρα πριν τη συντριβή από τη Βουλγαρία, ενώ είχε προηγηθεί η «τεσσάρα» από την Αργεντινή. Εκτός των προβλημάτων λόγω της διαφοράς ώρας στην κατάθεση των δελτίων, φανταστείτε ένα σποτ που διάφοροι καλλιτέχνες μιλούσαν για μεγαλεία και φώναζαν «γκολ», την ώρα που η Εθνική Ελλάδας είχε δεχτεί τέσσερα γκολ και ήταν «καθ' οδόν» για τα οκτώ σε δύο ματς.
Κοιτώντας από απόσταση του χρόνου τα όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ το καλοκαίρι του 1994, γίνεται αντιληπτό πως οι ευθύνες δεν βαραίνουν μόνο ένα πρόσωπο. Ο έντονος χαρακτήρας του αείμνηστου Αλκέτα Παναγούλια, όμως, και ειδικότερα οι εκρήξεις του εντός κι εκτός αποδυτηρίων, προσέφεραν το τέλειο εξιλεαστήριο θύμα για όλα τα δεινά.
Ως τέτοιο παρουσιάστηκε και από το «δαιμόνιο» BBC, που αφιέρωσε ένα ολόκληρο ντοκιμαντέρ στην πορεία της Ελλάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994. Ντοκιμαντέρ σχετικά άγνωστο στο ευρύ ελληνικό κοινό, μιας και δεν πήρε μεγάλη προβολή εντός των συνόρων.
Ναι, ο Παναγούλιας έφερε ευθύνες για πολλά, αλλά κυρίως για αυτά εντός των τεσσάρων γραμμών. Εκτός κι αν πιστεύει κανείς πως αποφάσισε μόνος του να γυρίσει τις ΗΠΑ με την ελληνική αποστολή.
Ενδεικτικό πάντως των προαναφερθέντων, ήταν η επιστροφή του στην Ελλάδα. Δεν ήταν άμεση, μιας και παρέμεινε για ένα διάστημα στις ΗΠΑ, αλλά ήταν εξίσου επεισοδιακή και... θορυβώδης, με την πορεία της Ελλάδας στο Μουντιάλ του 1994.
Την «πικρία» των ΗΠΑ, για καλή μας τύχη, διαδέχθηκε το «έπος» του 2004, σβήνοντας μονομιάς όσα συνέβησαν μόλις δέκα χρόνια πριν.
Αυτό το γερό «χαστούκι» από πάθημα, έγινε μάθημα. Η Ελλάδα άλλαξε «σελίδα» φτάνοντας στην κορυφή της Ευρώπης και το ζητούμενο ολόκληρων δεκαετιών, η παρουσία σε μεγάλες διοργανώσεις, έγινε δεδομένο.
EURO 2008, Μουντιάλ 2010, στην επιστροφή μας στον θεσμό μετά από 16 χρόνια, όπου πήραμε το «αίμα» μας πίσω από τη Νιγηρία, σημειώνοντας την πρώτη μας νίκη στην τελική φάση της διοργάνωσης, ξανά στο Ευρωπαϊκό του 2012 και στο Παγκόσμιο του 2014. Μέσα σε όλα αυτά και η «προφητεία» του Παναγούλια για πρόκριση στους «16» καλύτερους του κόσμου εκπληρώθηκε, αλλά με την Ελλάδα στα χέρια του Φερνάντο Σάντος.
Έκτοτε, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα αναζητά τον δρόμο του.
Μία χώρα, όμως, που αυτό το 10-0 εις βάρος της, το έκανε κατάκτηση EURO μέσα σε μόλις μία δεκαετία, μοιάζει να έχει τον τρόπο να μαζεύει τα «κομμάτια» της, για να... χτίσει από την αρχή.
Φάνης Τσοκανάς
