Κολομβία 1994: Τα ναρκωτικά, η ιστορική πεντάρα στην Αργεντινή και το «θανάσιμο» αυτογκόλ του Εσκομπάρ

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, το κολομβιανό ποδόσφαιρο βρισκόταν σε μία εντυπωσιακή άνοδο τόσο αγωνιστικά όσο και παρασκηνιακά καθώς πλέον είχαν μπει στο παιχνίδι χρήματα, πολλά χρήματα. Ήταν η εποχή που ολόκληρη η Κολομβία βασιζόταν στην βιομηχανία των ναρκωτικών με την παραγωγή, εξαγωγή και πώληση κοκαΐνης, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και φυσικά όλα αυτά υπό την διοίκηση ενός δικτύου οργανωμένου εγκλήματος.

Τα διάσημα καρτέλ των ναρκωτικών άρχισαν σιγά σιγά να αναμιγνύονται και στο ποδόσφαιρο. Φιγούρες όπως ο Πάμπλο Εσκομπάρ και τα αφεντικά των τοπικών καρτέλ είχαν επιρροή στην πολιτική, την οικονομία, τους ποδοσφαιριστές της χώρας και ταυτόχρονα για το βίαιο και οργανωμένο έγκλημα. Το ποδόσφαιρο, ωστόσο, ήταν σύμβολο εθνικής υπερηφάνειας εκείνη την εποχή και το ηθικό της χώρας εξαρτιόταν από την απόδοση της εθνικής ομάδας, ειδικά όταν αυτή επρόκειτο να αγωνιστεί στο Παγκόσμιο Κύπελλο.

Με όπλο το «ξέπλυμα» έφτιαξαν το κολομβιανό ποδόσφαιρο

Για πολλά χρόνια η Κολομβία ήταν στη σκιά των άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή αλλά και η Ουρουγουάη, είτε σε διεθνές είτε σε συλλογικό επίπεδο. Οι καλοί Κολομβιανοί παίκτες επέλεγαν να φύγουν από τη χώρα για να παίξουν στο εξωτερικό. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, το τουρνουά του Kόπα Λιμπερταδόρες κυριαρχούνταν από συλλόγους όπως η  Ιντεπεντιέντε, η Μπόκα Τζούνιορς, η Αργεντίνος Τζούνιορς, η Ράσινγκ και η Ρίβερ Πλέιτ. Οι βραζιλιάνικοι σύλλογοι Σάντος, Κρουζέιρο, Γκρέμιο και Φλαμένγκο κατείχαν επίσης τίτλους όπως και η Πενιαρόλ με την Νασιονάλ της Ουρουγουάης.

Όλα άλλαξαν το 1989, με την κολομβιανή Ατλέτικο Νασιονάλ. Αν και εκείνη την χρονιά δεν διεξήχθη πρωτάθλημα την Κολομβία καθότι ένας διαιτητής δολοφονήθηκε (!), το ποδόσφαιρο της χώρας έζησε μεγάλες στιγμές. Οι μεγάλοι «βαρώνοι» των ναρκωτικών είχαν αποφασίσει να εμπλακούν στο ποδόσφαιρο, με πρώτο και καλύτερο φυσικά τον Πάμπλο Εσκομπάρ. Οι καλύτεροι Κολομβιανοί παίκτες πλέον δεν άφηναν τη χώρα καθώς έπαιρναν τεράστιους μισθούς από τα αφεντικά των καρτέλ, οι οποίοι με αυτό τον τρόπο έκαναν εύκολα ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

Με βασικούς παίκτες όπως ο τερματοφύλακας Ρενέ Ιγκίτα, ο αμυντικός Λιονέλ Αλβάρεζ, ο επιθετικός Αλμπέιρο Ουσουριάγκα αλλά και ο ταπεινός κεντρικός αμυντικός Αντρές Εσκομπάρ. Η ομάδα του Πάμπλο Εσκομπάρ έφτασε στην κατάκτηση του Λιμπερταδόρες για πρώτη φορά από ομάδα της Κολομβίας. Η Νασιονάλ επικράτησε στα πέναλτι στον τελικό της διοργάνωσης, της Ολίμπια από την Παραγουάη, ύστερα από δύο παιχνίδια που έληξαν 2-2, με τον Ιγκίτα να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής πιάνοντας τέσσερα από τα συνολικά πέντε που εκτέλεσαν οι Παραγουανοί!

Viene Leonel viene sí sí sí sí ... llegó, llegó, llegó .. la copa está aquí. #UnDíaComoHoy 31 de Mayo, en 1989, Atlético Nacional logró ser campeón del continente, por primera vez. ? pic.twitter.com/ze2Zw9Yy3S

— DATOS NACIONAL (@datosnacional) May 31, 2020

Η άνοδος της εθνικής ομάδας

Με τις πρώτες επιτυχίες και την άνοδο των κολομβιανών ομάδων, σιγά σιγά και η εθνική ομάδα άρχιζε να βελτιώνεται αισθητά και να αποκτά σημαντική δυναμική σε σχέση με το παρελθόν. Με μεγαλύτερο αστέρι και μετέπειτα αρχηγό της ομάδας, τον Κάρλος Βαλντεράμα, οι «κεφετέρος» έδειχναν ότι μπορούσαν επιτέλους να σηκώσουν στις πλάτες τους ένας ολόκληρο λαό, ο οποίος επιζητούσε πλέον και την διεθνή αναγνώριση, με μοναδική αξιοσημείωτη πορεία μέχρι εκείνη την στιγμή να είναι μία δεύτερη θέση στο Copa America του 1975.

Μαζί με τον Βαλντεράμα έκαναν την εμφάνισή τους και άλλοι ικανότατοι ποδοσφαιριστές. Σημαντική δεξαμενή παικτών αποτέλεσε η Ατλέτικο Νασιονάλ ύστερα από τον θρίαμβο του 1989, με τους Άλβαρες, Εσκομπάρ, Ερέρα και Περέα να αποτελούν σημαντικά γρανάζια και της εθνικής ομάδας. Ένα φιλικό ματς μεταξύ της Κολομβίας και της Αγγλίας στο γήπεδο του Γουέμπλεϊ έμελλε να αποτελέσει τον καλύτερο τρόπο να συστηθεί η ομάδα στο ευρωπαϊκό κοινό.

Οι δύο ομάδες αναδείχθηκαν ισόπαλες 1-1, με τους φιλάθλους στο γήπεδο αλλά και τον ίδιο τον προπονητή των λιονταριών, Μπόμπι Ρόμπσον, να μένουν πραγματικά εντυπωσιασμένοι με το ποδόσφαιρο των Κολομβιανών. Βεβαίως αυτός που έκλεψε την παράσταση ήταν ο Βαλντεράμα, με τον Άγγλο τεχνικό να δηλώνει μετά το ματς για εκείνον ότι «Δεν έχω παίκτες σαν και αυτόν στην Αγγλία». Αντίπαλοι, θεατές, προπονητές, δημοσιογράφοι, όλοι είχαν εκθειάσει τους παίκτες της Κολομβίας.

Το Μουντιάλ του 1990

Η πρώτη γεύση της νέας Κολομβίας σε κανονικές συνθήκες, ήρθε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1990. Έχοντας επικρατήσει των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με 2-0 και έχοντας γνωρίσει την ήττα από την Γιουγκοσλαβία με 1-0, η Κολομβία έψαχνε έστω μία ισοπαλία κόντρα στη Γερμανία την τελευταία αγωνιστική των ομίλων προκειμένου να πάρει την πρόκριση ως καλύτερη τρίτη.

Φυσικά απέναντι στην παρέα του τεράστιου Λόταρ Ματέους, το έργο των Κολομβιανών δεν θα ήταν εύκολο. Στο 88’ της αναμέτρησης ο Ρούντι Φέλερ έδωσε ασίστ στον Λιτμπάρσκι και εκείνος έκανε το 1-0 για τους Γερμανούς, με τον περισσότερο κόσμο να περιμένει επικράτηση των «πάντσερ», μιας και ο εναπομένων χρόνος ήταν λίγος, οι Λατινοαμερικάνοι όμως είχαν άλλα σχέδια.

Μόλις στο 92’, ο Βαλντεράμα θα δώσει στον Ρινκόν και αυτός δεν θα σπαταλήσει ευκαιρία να κάνει το 1-1 για την ομάδα του μέσα σε έξαλλους πανηγυρισμούς. Το τελικό σφύριγμα βρήκε τους Κολομβιανούς στην επόμενη φάση, εκεί που θα έβρισκαν την άλλη μεγάλη έκπληξη του τουρνουά, το Καμερούν!

Ο αγώνας με τους Αφρικανούς αποτέλεσε και το μεγαλύτερο «αν» για εκείνη την εκπληκτική ομάδα των «καφετέρος». Το τραγικό λάθος του μοιραίου Ιγκίτα στέρησε από την Κολομβία τη συνέχεια στη διοργάνωση και το τελικό 2-1 έστειλε την παρέα του Βαλντεράμα πίσω στο σπίτι της.

Η πεντάρα στην Αργεντινή του Μπατιστούτα

Ύστερα από το Μουντιάλ του ’90, η Κολομβία θέτει στόχο την πρόκριση στην επόμενη διοργάνωση, αυτή του ’94 στις ΗΠΑ, πράγμα που το κατάφερε και μάλιστα με τρόπο που σόκαρε όλο τον ποδοσφαιρικό πλανήτη.

Ήταν η τελευταία αγωνιστική των προκριματικών και στον όμιλό της, η Αργεντινή έψαχνε πάση θυσία τη νίκη κόντρα στους Κολομβιανούς, οι οποία βρίσκονταν στη πρώτη θέση. Το Μονουμεντάλ φόρεσε τα καλά του και πάνω από 50.000 Αργεντινοί έφτιαξαν μία φοβερή ατμόσφαιρα για να δώσουν ώθηση στην ομάδα τους, μόνο που τα πράγματα δεν πήγαν έτσι όπως θα περίμεναν. Χωρίς τον Ντιέγκο Μαραντόνα στη σύνθεσή της, καθώς ο θρυλικός άσος είχε τιμωρηθεί με ποινή 15 μηνών για χρήση ναρκωτικών, η Αργεντινή όχι μόνο δεν νίκησε αλλά γνώρισε ιστορικό διασυρμό με 5-0!

(World Cup qualifier 1993)
Colombia recorded a monumental victory, as they thrashed Argentina 5-0 at Buenos Aires. pic.twitter.com/ZoqTconzkG

— Football Archives (@foot_archives) September 27, 2021

Για καλή τύχη της «αλμπισελέστε», το αποτέλεσμα αυτό δεν της στέρησε την είσοδο στα μπαράζ και από εκεί την πρόκριση στην τελική φάση και τον όμιλο της εθνικής. Από την άλλοι οι Κολομβιανοί είχαν δείξει με τον πλέον τρανταχτό τρόπο ότι ήταν έτοιμη για κάτι μεγάλο καθώς θα πήγαιναν στο Μουντιάλ με μόλις μία ήττα σε 34 αγώνες!

Η απότομη προσγείωση και το μοιραίο αυτογκόλ

Παρότι ταξίδεψε με μεγάλες βλέψεις στις ΗΠΑ για το Μουντιάλ, εντούτοις η Κολομβία προσγειώθηκε απότομα στην πραγματικότητα από το πρώτο κιόλας παιχνίδι κόντρα στη Ρουμανία. Με μπροστάρη τον «Μαραντόνα των Καρπαθίων», Γκέοργκε Χάτζι, που πέτυχε ένα φοβερό γκολ κρεμώντας τον Όσκαρ Κόρντομπα, οι Ρουμάνοι κατάφεραν με δύο ακόμα γκολ του Ραντουτσόγιου να φτάσουν σε μία άνετη επικράτηση με 3-1, με τους Κολομβιανούς να μειώνουν απλά με τον Βαλένσια σε 2-1 λίγο πριν το τέλος του πρώτου μέρους.

Επόμενο ματς για τους «κεφετέρος» αυτό με τους οικοδεσπότες Αμερικανούς. Η ήττα στο πρώτο παιχνίδι αφενός είχε δώσει χαρακτήρα τελικού στον επόμενο αγώνα, αφετέρου δημιούργησε ένα κλίμα κανονικής τρομοκρατίας για τους ίδιους τους παίκτες!

Τα καρτέλ, που είχαν δει την συμμετοχή της χώρας στο Μουντιάλ ως μία καλή ευκαιρία για μπίζνες, είχαν χάσει πολλά λεφτά στο πρώτο ματς και στράφηκαν εναντίον των διεθνών προκειμένου να τους πιέσουν για να πάρουν τη νίκη στο ματς με τις ΗΠΑ. Ο Γκάμπριελ Γκόμες δεχόταν απειλές ώστε να μη συμμετέχει στο επόμενο παιχνίδι, καθώς έτρωγε τη θέση παικτών που τα καρτέλ ήθελαν να προβάλλουν. Ο Ασπρίγια επίσης όπως θα κάνει γνωστό σε συνέντευξή του, ήταν τόσο μεγάλη η πίεση που είχαν πριν το ματς με την Αμερική που στην ανάκρουση των εθνικών ύμνων κοίταζε από που θα του έρθει η σφαίρα!

Οι Κολομβιανοί ήταν καλύτεροι αλλά το άγχος τους ήταν εμφανές. Οι «καφετέρος» έχαναν τη μία ευκαιρία μετά την άλλη, μη μπορώντας να σκοράρουν με τίποτα και κάπου εκεί έρχεται η μοιραία φάση του 35^ου λεπτού…

Ύστερα από μία φαλτσαριστή σέντρα του Τζον Χάρκνες, ο Εσκομπάρ θα προσπαθήσει να διώξει αλλά άθελά του θα στείλει την μπάλα στα δίχτυα της ομάδας του και μαζί, χωρίς να το ξέρει, θα έβαζε την ταφόπλακα στη ζωή του. Το γκολ του Στούαρτ στο 52’ θα ολοκλήρωνε τον εφιάλτη των Κολομβιανών, οι οποίοι το μόνο που σκέφτονταν πλέον ήταν η επιβίωσή τους!

'Life doesn't end here’

Remembering the great ??Andres Escobar, whose life was tragically cut short after the 1994 #WorldCup

Full video?https://t.co/m73LpUmQzr pic.twitter.com/yWPO9QMEOo

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) May 31, 2018

Ο τραγικός επίλογος με την δολοφονία του Εσκομπάρ

Μόλις πέντε ημέρες μετά την επιστροφή της εθνικής ομάδας στο Μεντεγίν, ο Εσκομπάρ πήρε τηλέφωνο αρχικά τον Ερέρα και μετά τον Ματουράνα ώστε να βγουν, ωστόσο και οι δύο ήταν αρνητικοί καθώς φοβόντουσαν για την ζωή τους. «Η ζωή δεν τελειώνει εδώ», είχε δηλώσει ο Εσκομπάρ σε εφημερίδα μετά τον αποκλεισμό από το Μουντιάλ, όμως για τον ίδιο ο επίλογος θα ήταν τραγικός…

Ο Κολομβιανός άσος βγήκε με την παρέα του σε κάποιο κλαμπ και καθώς μπήκε στο αυτοκίνητό του για να αποχωρήσει θα δεχθεί έξι σφαίρες. Σύμφωνα με μαρτυρίες, κάθε σφαίρα συνοδευόταν και από μία κραυγή «γκολ», για κάθε μία από τις φορές που φώναξε ο εκφωνητής για το αυτογκόλ του. Ο Εσκομπάρ, όπως είπαν πολλοί, πέθανε ακαριαία, σε ηλικία 27 ετών.

Ο δολοφόνος του άτυχου άσου, πιάστηκε από την αστυνομία και αν και καταδικάστηκε αρχικά σε 45 χρόνια φυλάκιση, ύστερα από δωροδοκίες από την πλευρά των καρτέλ, εξέτισε την ποινή του σε μόλις 11 χρόνια!

Αντώνης Κεφαλωνίτης

www.bnsports.gr