Σχετικά Άρθρα
Ο τελευταίος γύρος... θριάμβου του δακρυσμένου Πελέ με την «Σελεσάο» μπροστά σε 140.000 θεατές στο Μαρακανά (video)
Το όνειρο της Ουαλίας που… σταμάτησε πάνω στον 17χρονο Πελέ στο Μουντιάλ του 1958 (video)
Το φιλί στη… δύση της καριέρας του Πελέ με το Μοχάμεντ Άλι!
Από τον Πελέ και τον Μαραντόνα, έως τον Μαύρο, τον Δομάζο και τον Γκάβι: Διεθνείς πριν από το... δίπλωμα οδήγησης!
Μοιάζει φυσιολογικό το όνομα του Πελέ να συνοδεύεται από αμέτρητες απίστευτες ιστορίες, τις οποίες φαντάζει δύσκολο να πιστέψει κανείς. Ωστόσο, το μέγεθος της ποδοσφαιρικής του αξίας, όσα έκανε μέσα στον αγωνιστικό χώρο και οι μαγικές επινοήσεις του που πολλές φορές κατέρριπταν τη λογική, δικαιολογούν ακόμα και ορισμένα γεγονότα στα όρια του… παράλογου. Ένα τέτοιο σημειώθηκε, όταν ο «άρχοντας» της συνάντησης ενός φιλικού επέλεξε να στείλει τον «Βασιλιά» στα αποδυτήρια, τότε που ο Λατινοαμερικάνος σούπερ σταρ φορούσε τα χρώματα της Σάντος.
Ο Βραζιλιάνος άσος εκμυστηρεύεται στην αυτοβιογραφία του:
«Από όλες τις ιστορίες που ακούγονται για μένα, συχνά οι πιο απίστευτες είναι αυτές που όντως είναι αληθινές. Μια από αυτές, που λατρεύω να διηγούμαι, συνέβη όταν, επιστρέφοντας από τις ΗΠΑ, προσγειωθήκαμε στην Μπογκοτά για ένα φιλικό εναντίον της Ολυμπιακής ομάδας της Κολομβίας. Στο συγκεκριμένο παιχνίδι προέκυψε κάτι που είμαι σίγουρος ότι δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία του παγκόσμιου ποδοσφαίρου.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα, ο διαιτητής, Γκιγέρμο ‘’Τσάτο’’ Βελάσκες, κατακύρωσε ένα γκολ που δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να μετρήσει. Ήταν απλώς ένα φιλικό, εμείς όμως παίρναμε όλα μας τα παιχνίδια στα σοβαρά και γινόμασταν έξαλλοι, αν θεωρούσαμε πως είχαμε αδικηθεί. Ο συμπαίκτης μου, ο Λίμα, παραπονέθηκε στον Τσάτο για την απόφασή του, ο τελευταίος ωστόσο είχε λίγο οξύθυμο χαρακτήρα και, αφού προσπάθησε να τον εκφοβίσει, τον απέβαλε. Ήταν απλώς απαράδεκτο. Έχασα την ψυχραιμία μου και διαμαρτυρήθηκα στον Τσάτο ακόμη πιο έντονα από τον Λίμα. Με απέβαλε κι εμένα».
Ενώ λοιπόν ο «Βασιλιάς» είχε κατευθυνθεί στα αποδυτήρια και ετοιμαζόταν να κάνει ντους νωρίτερα από τους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές, έγινε κάτι απροσδόκητο: Η ηφαιστειώδης εξέδρα εξερράγη απαιτώντας να αρθεί αυτή η απόφαση.
«Έγινε πανζουρλισμός»
Ο παλαίμαχος Λατινοαμερικάνος «ποιητής» της μπάλας περιγράφει χαρακτηριστικά: «Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ποιος είχε σοκαριστεί πιο πολύ – εγώ ή ο κόσμος στις εξέδρες. Ο Τσάτο είχε δικαίωμα να αποβάλει όποιον του έκανε κέφι, όχι όμως αυτόν για τον οποίο είχαν έρθει οι φίλαθλοι στο γήπεδο. Έγινε πανζουρλισμός. Ο κόσμος πετούσε μαξιλάρια, χαρτιά και οτιδήποτε άλλο έβρισκε στον αγωνιστικό χώρο. Γύρω από την καταπακτή επικρατούσε χάος και δεκάδες παράγοντες αλλά και αστυνομικοί με γκλομπ μπήκαν μέσα για να προστατέψουν τον διαιτητή. Το γήπεδο ‘’έβραζε’’.
«Η μόνη λύση ήταν να αποβληθεί ο ίδιος ο διαιτητής»
Οι φίλαθλοι τραγουδούσαν ‘’Πελέ! Πελέ!’’. Είχαν πληρώσει για να με δουν και δεν σκόπευαν ν’ αφήσουν έναν διαιτητή να τους χαλάσει τη βραδιά. Η μόνη λύση λοιπόν –πρωτοφανής στα παγκόσμια χρονικά– ήταν να αποβληθεί ο ίδιος ο ρέφερι! Έτσι, εγώ μπόρεσα να ‘’ξε- αποβληθώ’’ και να επιστρέψω στο παιχνίδι προς μεγάλη ευχαρίστηση του φιλοθεάμονος κοινού – όχι όμως και του Τσάτο», επισημαίνει ο πρωταγωνιστής.
Στο βιβλίο του «Pele: His Life and Times» o συγγραφέας Χάρι Χάρις υπογραμμίζει ότι το εν λόγω περιστατικό συνέβη το 1969.
Ο «Βασιλιάς» προσθέτει: «Παρόλα αυτά, ήμασταν όλοι ευδιάθετοι στα αποδυτήρια μετά τον αγώνα. Ετοιμαζόμασταν να μεταβούμε στο αεροδρόμιο για την πτήση της επιστροφής όταν, ξαφνικά, εισέβαλε ο αρχηγός της τοπικής αστυνομίας, συνοδεία αρκετών ακόμη αστυνομικών οργάνων.
Απ’ ό,τι φάνηκε, ο Τσάτο είχε καταθέσει μήνυση και κάποιοι από τους παίκτες μας –ο Πεπέ, ο Ομπερδά, ο Λαέρσιο και άλλοι– συνελήφθησαν. Ήταν πια ξημερώματα. Μιλήσαμε με τον διαιτητή, ήρθαμε σε συμφωνία μαζί του και ξεκινήσαμε για να βρούμε ξενοδοχείο. Όπως ήταν λογικό, το αεροπλάνο είχε ήδη φύγει χωρίς εμάς. Είχε κι άλλους επιβάτες να μεταφέρει».
Δεν είναι όμως μόνο αυτό… Μιλάμε για τον Πελέ. Μια λέξη γνώριμη σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, μιας και πρόκειται για το προσωνύμιο του κατά πολλούς κορυφαίου ποδοσφαιριστή όλων των εποχών.
Εντούτοις, αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι πως αρχικά εκείνος το απεχθανόταν…
Όπως γράφει χαρακτηριστικά στην αυτοβιογραφία του ο πρωταγωνιστής, την οποία μετέφρασε ο Θανάσης Χειμωνάς:
«Οι Βραζιλιάνοι λατρεύουν τα παρατσούκλια. Εγώ το ξέρω αυτό από πρώτο χέρι, καθώς διαθέτω ουκ ολίγα. Το πρώτο που είχα ήταν το ‘’Ντίκο’’. ‘’Νονός’’ μου υπήρξε ο θείος μου, ο Ζόρζε, και σιγά- σιγά το συγκεκριμένο προσωνύμιο διαδόθηκε σε όλη την οικογένεια. Η μητέρα μου ακόμα με αποκαλεί έτσι.
Μια εποχή στη Σάντος με φώναζαν ‘’Γκασολίνα’’ – μια ιδέα του Ζίτο (σ.σ. συμπαίκτης του στην ομάδα) που άρεσε πολύ και στους υπόλοιπους. Αναρωτιόμουν αν θα περνούσα έτσι στην ιστορία – ευτυχώς δεν συνέβη κάτι τέτοιο! Ο Ζίτο με έλεγε ‘’Γκασολίνα’’ επειδή ήμουν μαύρος και μερικοί το έβρισκαν παράλογο: Η βενζίνη προέρχεται από το πετρέλαιο κι είναι άσπρη ή μπλε ή πράσινη. Το πετρέλαιο είναι που είναι μαύρο. Τέλος πάντων, όλα αυτά δεν είχαν και μεγάλη σημασία για μένα. Έτσι κι αλλιώς, ο Ζίτο με βάφτισε έτσι σκεπτόμενος ένα Βραζιλιάνο τραγουδιστή της εποχής με το ίδιο όνομα.
«Έσπασα στο ξύλο ένα συμμαθητή μου γι’ αυτό το λόγο»
Όλος ο υπόλοιπος κόσμος βέβαια με γνωρίζει ως ‘’Πελέ’’. Θυμάμαι πως και αυτό το όνομα με ενοχλούσε στην αρχή. Ήμουν πολύ περήφανος που το όνομά μου προερχόταν από τον Τόμας Έντισον (σ.σ. εφευρέτη του ηλεκτρικού λαμπτήρα) και ήθελα άπαντες να με λένε ‘’Έντσον’’. Το ‘’Πελέ’’ ακουγόταν στ’ αυτιά μου τελείως χάλια. Για πέταμα. Αντίθετα… ‘’Έντσον’’! Πόσο επίσημο και πόσο σοβαρό ακουγόταν… Όταν, λοιπόν, κάποιος μου φώναζε, ‘’Ε, Πελέ’’ γινόμουν έξαλλος. Μια φορά μάλιστα, έσπασα στο ξύλο ένα συμμαθητή μου γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, κερδίζοντας μια διήμερη αποβολή.
Οι οργισμένες αντιδράσεις μου, όμως, έφεραν τελικά το ανάποδο αποτέλεσμα καθώς τα άλλα παιδιά, όταν έβλεπαν την ενόχλησή μου, συνέχιζαν να μ’ αποκαλούν ‘’ Πελέ’’ για να με τσαντίζουν. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα πως –τελικά– δεν εξαρτιόταν από μένα το πώς θα ονομαζόμουν. Τώρα πια, το λατρεύω αυτό το όνομα– τότε όμως δεν το άντεχα».
Αλήθεια, ωστόσο, με ποιο τρόπο πραγματοποιήθηκε ο αναβαπτισμός; Ο ίδιος απαντά.
«Υπάρχουν πολλές εκδοχές για το πώς προέκυψε το ‘’Πελέ’’. {…} Μήπως βγαίνει από τη λέξη ‘’ποδόσφαιρο’’ στα κέλτικα; Ενδιαφέρουσα ιστοριούλα, αλλά λίγο απίθανη. Μήπως έχει να κάνει με έναν Τούρκο μετανάστη στο Μπαούρου που, όταν με είδε να παίρνω την μπάλα με το χέρι σ’ ένα ματς, είπε με σπασμένα πορτογαλικά: ‘’Με το πόδι, βλάκα!’’. Κι αυτό φαίνεται τραβηγμένο.
Τελικά, δεν μπορώ να είμαι 100% σίγουρος, μα η πιο πιθανή λύση στο μυστήριο είναι η εξής: Όλα ξεκίνησαν από ένα συμπαίκτη του πατέρα μου, την περίοδο που έπαιζε στη Βάσκο του Σάο Λαουρένσο. Ήταν ένας τερματοφύλακας που είχε το προσωνύμιο ‘’Μπιλέ’’, το οποίο του είχε αποδοθεί για διάφορους και εξαιρετικά ‘’βραζιλιάνικους’’ λόγους.
Το αληθινό του όνομα ήταν Ζοζέ Λίνο και καταγόταν από μια μικρή –πολύ μικρή– πόλη στο νότιο μέρος του Μινάις Ζέρες που λεγόταν Ντον Βισόζο. Όταν ήταν δύο χρονών δεν μπορούσε ακόμη να μιλήσει, πράγμα που ανησυχούσε πολύ τη μητέρα του, μια χήρα που ονομαζόταν Μαρία Ροζαλίνα.
Οι Βραζιλιάνοι είναι πολύ θρήσκοι και πιστεύουν πολύ στις δυνάμεις του υπερφυσικού και του ανεξήγητου. Η Ντόνα Ροζαλίνα δεν αποτελούσε εξαίρεση κι έτσι αποφάσισε να καλέσει μια συνάντηση Μπενζεντέιρας, δηλαδή γυναικών που πραγματοποιούσαν ένα είδος μαγικής ιεροτελεστίας τις νύχτες με πανσέληνο. {…} Η Μαρία Ροζαλίνα ήλπιζε πως ο γιος της θα κατάφερνε τελικά να μιλήσει. Οι Μπενζεντέιρας ξεκίνησαν τη δουλειά τους με την κραυγή ‘’Μπίλι-μπίλου-τετέια’’ κάτι σαν ‘’άμπρα κατάμπρα’’. Η σκοτεινή αυτή τελετή συνεχίστηκε για εβδομάδες και μια μέρα, θαύμα! Το παιδί φώναξε ‘’Μπιλέ!’’ μέσα σε γενική αγαλλίαση. Είχε πια θεραπευτεί, κι αυτό έγινε το παρατσούκλι του, ‘’Μπιλέ’’, το οποίο του έμεινε κι όταν έγινε τερματοφύλακας στην ομάδα του πατέρα μου.
Η πλάκα
Καμιά εικοσαριά χρόνια αργότερα ο Ντοντίνιο (σ.σ. ο πατέρας του Πελέ) συνήθιζε να με παίρνει συχνά στις προπονήσεις της Βάσκο. Αυτό συνέβαινε προτού μετακομίσουμε στο Μπαούρου – πρέπει να ήμουν τριών ή τεσσάρων. Όποτε μπορούσα, χωνόμουν στο τέρμα και προσπαθούσα να αποκρούσω τα σουτ που μου έκαναν οι παίκτες. Αν καμιά φορά τα κατάφερνα φώναζα ‘’Μπράβο, Μπιλέ’’ ή ‘’Φοβερή απόκρουση, Μπιλέ’’. Επειδή όμως ήμουν μικρός, είχα αλλάξει λίγο το όνομα του γκολκίπερ κι έλεγα: ‘’Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω σαν τον Πιλέ’’.
Μόλις μετακομίσαμε στο Μπαούρου, το «Πιλέ’» μεταλλάχθηκε σε «Πελέ». Είτε το άλλαξα μόνος μου, είτε – όπως υποστηρίζει ο θείος μου, ο Ζόρζε– έπαιξε ρόλο η βαριά Μινέιρο προφορά μου. Την περίοδο κατά την οποία πήγα σχολείο στο Μπαούρου, πολλοί συμμαθητές μου δεν καταλάβαιναν ακριβώς τι έλεγα. Ένα αγόρι, δεν θυμάμαι πια ποιος ήταν, άρχισε ξαφνικά να με φωνάζει ‘’Πελέ’’ για να με πειράξει.
Έτσι, χάρη στον τερματοφύλακα Μπιλέ και το αστειάκι του συμμαθητή μου, έγινα ο Πελέ. Τώρα άπαντες με ξέρουν μ’ αυτό το όνομα και δεν με πειράζει πια».
Παναγιώτης Ιωάννου
www.bnsports.gr
