Ο άνθρωπος που υπήρξε η αφορμή για τον Τρωικό Πόλεμο μεταξύ Βορρά και Νότου, που έγινε τραγούδι, ίσως ο μοναδικός εν ζωή ποδοσφαιριστής που αξιώθηκε να δει το άγαλμά του στο ναό όπου λατρεύτηκε σαν Θεός, ο τεράστιος Γιώργος Κούδας γίνεται σήμερα 75 ετών και το «BN Sports» χαρτογραφεί την πορεία του έως την κορυφή…
Γεννημένος στις 23 Νοεμβρίου του 1946 στον Άγιο Παύλο της Θεσσαλονίκης, ο Γιώργος Κούδας τα πρώτα χρόνια δίνει πνοή και χαρά στις αλάνες της Πλατείας Διοικητηρίου.
Όπως διηγείται στην αυτοβιογραφία του: «Γύριζα το βράδυ σπίτι κατασκονισμένος, με μώλωπες στα χέρια και στα πόδια από τις «μονομαχίες» του ματς με εμφανείς τις φθορές στα ρούχα και τα παπούτσια. {…} Αυτές ήταν οι «σπουδές» μου. Σχολείο της μπάλας με «μάθημα» που γινόταν στις αλάνες».
Από τις αλάνες στα τσικό του ΠΑΟΚ
Μια μέρα σαν όλες τις άλλες το 1958, ήταν γραφτό να αλλάξει ολόκληρη η ζωή του. Ένας από τους περιοίκους, ο κύριος Πρόδρομος, τον πλησίασε ρωτώντας τον:
-Θέλεις να έρθεις στον ΠΑΟΚ;
-Τι πρέπει να κάνω; ρώτησε εκείνος δίχως περαιτέρω χρονοτριβή.
- Μια από τις επόμενες μέρες θα πάμε στην Τούμπα για να σε δούνε
Έτσι πήγαν στο υπό κατασκευή γήπεδο για να δοκιμαστεί μαζί με άλλα 100 παιδιά. Ο ίδιος στο βιβλίο του «Της ζωής μου το παιχνίδι», το οποίο επιμελήθηκε ο Κώστας Μπλιάτκας, περιγράφει χαρακτηριστικά:
«Με επέλεξαν και με σύστησαν στον προπονητή Βίλι Σέφσκι. Θυμάμαι πως δυσκολεύτηκαν να μου βρούνε παπούτσια ποδοσφαίρου στο νούμερό μου. Αναγκάστηκα να βάλω δύο νούμερα μεγαλύτερα!
‘’Για να δούμε λέει ο Βίλυ’’.’’Πες του μικρού’’, γυρίζει στον διερμηνέα, τον Πέτρο, που ήταν χασάπης εκεί κοντά και ήξερε Γερμανικά, ‘’να προσπαθήσει να σταματήσει την μπάλα που θα πετάξω ψηλά’’. Εγώ έκανα εύκολα το κοντρόλ της μπάλας. Και μετά ακόμη ένα και άλλο στη συνέχεια. Με την άκρη του ματιού μου έβλεπα τον ξένο προπονητή ικανοποιημένο. Δεν έπεσα έξω.
Σε λίγο ο πολύπειρος Αυστριακός μας έβαλε όσους είχαμε επιλεγεί, να παίξουμε για μισή ώρα περίπου ένα δίτερμα. Και μετά βγήκα φωτογραφία! Με μια μηχανή που την είχαν φέρει από την εκκλησία του Αγίου Θεράποντα, τοποθετημένη σε ένα ‘’τρίποδο’’. Έβαλα την υπογραφή μου σε ένα δελτίο. Σε δύο τρεις μέρες τυπώθηκε η φωτογραφία, όπου ήμουν μάλιστα με τα καθημερινά μου ρούχα και όχι με αθλητικό μπλουζάκι. Αυτό ήταν, πιάστηκε το πουλάκι. Μια υπογραφή για μια ολόκληρη ζωή. Τότε τα δελτία δεν είχαν περιορισμούς ως προς τη διάρκειά τους».
Το «αέρινο» στιλ, το ένστικτο του σκόρερ, η εξαιρετική τεχνική κατάρτιση ήταν στοιχεία που εκτιμήθηκαν και σύντομα αναρριχήθηκε στην πρώτη ομάδα.
Όταν η Ελλάδα χωρίστηκε στα δύο για τα μάτια του
Σεζόν 1965-1966. Σε 29 συμμετοχές στο πρωτάθλημα σημειώνει 13 γκολ.
Η εκτόξευση στο προσκήνιο είναι θορυβώδης και ο Ολυμπιακός επιδιώκει να αποκτήσει το «διαμάντι» της Θεσσαλονίκης. Στις 14 Ιουλίου 1966 ο Κούδας με τη συνοδεία του πατέρα του κατεβαίνουν στην Αθήνα προκειμένου να οριστικοποιηθεί η μετακίνησή του στον Πειραιά.
«Χρυσάφι» στα πόδια του από τους αιώνιους
Τα δημοσιεύματα της εποχής οργίαζαν με το ενδεχόμενο μιας κίνησης που θα τάραζε συθέμελα το ποδοσφαιρικό οικοδόμημα. Στον Τύπο παρέλαυνε πλήθος ονομάτων καθημερινά που εμπλέκονταν στη μετακόμισή του. Από τον Ολυμπιακό προωθούσαν ως έμψυχα ανταλλάγματα τους Αυγητίδη, Πλέσσα, Ν. Σιδέρη, Κυπριανίδη και Νεοφώτιστο συν 300.000 δραχμές.
Ύστερα από λίγο καιρό, ο Παναθηναϊκός μπήκε σφήνα στο κόλπο της απόκτησης του «Μεγαλέξανδρου» και προσέφερε τον Λουκανίδη, τον Βουτσαρά, τον Παπαεμμανουήλ και τον Παπουλίδη συν 1.000.000 δραχμές για να αποσπάσει την υπογραφή του.
«Δεν θα ξαναπαίξεις στον ΠΑΟΚ»
Πώς όμως επήλθε η ρήξη Κούδα-«ασπρόμαυρων»;
Εν μέσω της δικτατορίας, ο πανίσχυρος ΓΓΑ, Κώστας Ασλανίδης στις αρχές του καλοκαιριού του 1968 λίγο πριν επιστρέψει τελικά ο παίκτης στον ΠΑΟΚ, πρότεινε στον τότε παράγοντα, τον αείμνηστο Γιώργο Παντελάκη, να παίξει ο Κούδας δυο χρόνια στον Ολυμπιακό και μετά να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη.
Ο πατέρας του παίκτη υποστήριζε πως οι «ασπρόμαυροι» αθέτησαν την υπόσχεσή τους για οικονομική ενίσχυση στην αγορά επίπλων για ένα μαγαζί στην οδό Καστριτσίου. Ο πατέρας εξερράγη, με αποτέλεσμα να ισχυριστεί πως όσο ζει εκείνος «ο Κούδας δεν θα ξαναπαίξει στον ΠΑΟΚ».
Έπειτα από δύο χρόνια (η μόνη παρουσία του ήταν σε κάποια φιλικά με τον Ολυμπιακό) είχε πλέον φτάσει η ώρα της επιστροφής.
Δώδεκα χιλιάδες υποστηρικτές του «Δικεφάλου του Βορρά» επεφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή στο «ζαρκάδι».
Πάντως, η υπόθεση άφησε πίσω τις πληγές που άργησαν να επουλωθούν, αφού όπως εκμυστηρεύεται στο βιβλίο: «Χρειάστηκε να περάσουν 12 χρόνια για να σπάσει ο πάγος μαζί του (σ.σ. εννοεί τον πατέρα του)».
{…} Γράφουν και ξαναγράφουν ότι ‘’ο Κούδας ήταν η αφορμή’’ για την αντιπαλότητα και το αβυσσαλέο μίσος, που χωρίζουν τον ΠΑΟΚ από τον Ολυμπιακό.
{…} Σέβομαι τον Ολυμπιακό είναι μεγάλο μέγεθος για τον ελληνικό αθλητισμό. Είναι βαριά η φανέλα του. Με αγάπησαν στον Πειραιά, με ήθελαν στην ομάδα, τήρησαν τις υποσχέσεις τους, ωστόσο πάνω απ’ όλα γι’ αυτούς ήταν ο Ολυμπιακός. Όπως και για μένα πλέον όλη μου η ζωή είναι ο ΠΑΟΚ».
«Μοιραίος» στον τελικό Κυπέλλου το 1970
Το 1970 το Κύπελλο Ελλάδας εξελίχθηκε σε υπόθεση της Θεσσαλονίκης. Για πρώτη φορά στα χρονικά ΠΑΟΚ και Άρης διασταύρωναν τα ξίφη τους ΠΑΟΚ και Άρης στο κατάμεστο Καυταντζόγλειο.
Οι «κίτρινοι» προηγήθηκαν με πλασέ του Κεραμιδά. Οι «ασπρόμαυροι» είχαν τεράστια ευκαιρία να ισοφαρίσουν ωστόσο ο Κούδας αστόχησε από το σημείο του πέναλτι.
Ένα χρόνο μετά, ο ΠΑΟΚ έφτασε στην πηγή, αλλά πάλι νερό δεν ήπιε. Ο Ολυμπιακός επικράτησε 3-1 στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης».
Η εξιλέωση
Ήταν μια σεζόν καθοριστική, καθώς μια νέα ενδεχόμενη απώλεια τίτλου θα έσπερνε εσωστρέφεια στο «ασπρόμαυρο» στρατόπεδο. Μπορεί το 1970, της και το 1971 η κούπα να του ξεγλίστρησε μέσα από τα χέρια, μπορεί ο ΠΑΟΚ συνολικά να μετρούσε πέντε συνεχόμενους χαμένους τελικούς, όμως οι Θεσσαλονικείς έμελλε να ξορκίσουν την κατάρα το 1972.
Και μάλιστα με τρόπο εκκωφαντικό. Πώς αλλιώς όταν κερδίζει τον Παναθηναϊκό που εκείνη την σεζόν είχε αναδειχθεί πρωταθλητής και μόλις λίγους μήνες νωρίτερα σε μια ανεπανάληπτη πορεία είχε φτάσει στο τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών;
Το ημερολόγιο έδειχνε 5 Ιουλίου 1972. Βρισκόμαστε στο στάδιο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» και ο αρχηγός Κούδας δίνει το προβάδισμα στον «Δικέφαλο του Βορρά» με καταπληκτικό σουτ εκτός περιοχής (3’), ενώ με φάουλ στο 89’ σημειώνει το δεύτερο προσωπικό γκολ του. Το μόνο που κατάφεραν οι «πράσινοι» ήταν να μειώσουν με τον Παπαδημητρίου στο τελικό 2-1.
Έπειτα από τόσες πίκρες και αμφισβητήσεις ήρθε η δικαίωση.
Όπως διηγείται χαρακτηριστικά ο «Μεγαλέξανδρος»: «Ήταν η πιο όμορφη ποδοσφαιρική στιγμή της ζωής μου αυτή που σήκωσα το κύπελλο».
Μερικούς μήνες μετά, οι «ασπρόμαυροι» θέλησαν να υπερασπιστούν το στέμμα τους στον τελικό, εντούτοις υποτάχθηκαν στην ανωτερότητα του Ολυμπιακού.
Εκδίκηση στη «ρώσικη ρουλέτα»
Το 1974 Ολυμπιακός και ΠΑΟΚ βρέθηκαν ξανά να διεκδικούν τον τίτλο του Κυπέλλου Ελλάδας αυτή τη φορά στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας.
Οι Πειραιώτες εξαργυρώνοντας την υπεροχή τους στα πρώτα λεπτά του ματς άνοιξαν το σκορ με τον Υβ Τριαντάφυλλο (19’). Οι Θεσσαλονικείς απάντησαν στο 50’ με τον Παρίδη και ο Ασλανίδης με εύστοχο πέναλτι (72’) έκανε την ολική ανατροπή.
Ο Ολυμπιακός στα εναπομείναντα λεπτά βγήκε μαζικά μπροστά, ψάχνοντας το πολυπόθητο γκολ και εν τέλει το βρήκε χάρη στην όμορφη κεφαλιά του Κρητικόπουλου (80’).
Ύστερα από το «στείρο» μισάωρο της παράτασης, οι δύο ομάδες έπρεπε να λύσουν τις διαφορές τους στη διαδικασία των πέναλτι. Εκεί οι «ασπρόμαυροι» επέδειξαν μεγαλύτερη ψυχραιμία και ανταμείφθηκαν με ένα ακόμα τρόπαιο στο παλμαρέ τους.
Μια μυθική φωτογραφία!
Το ημερολόγιο γράφει 18 Απριλίου.
Προημιτελικά Κυπέλλου Ελλάδος 1973.
ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκός τίθενται αντιμέτωποι στην Τούμπα.
Το ρολόι σημαδεύει το 34’. Ο Γιώργος Κούδας έχει την μπάλα στο χώρο της μεσαίας γραμμής. Δύο αμυντικοί του Παναθηναϊκού σπεύδουν να τον πιέσουν
Αντιλαμβανόμενος ένας εξ αυτών, ο Άνθιμος Καψής, τον κίνδυνο που ελλόχευε σε περίπτωση που έφευγε κάνει την απέλπιδα προσπάθεια να τον ανακόψει.
Με ένα… μακροβούτι που θα ζήλευε και ο Μπουφόν οριζοντιώνεται και τον τραβάει από το σορτσάκι. Φυσικά και καταλογίστηκε το φάουλ.
Ευτυχώς το μαγικό «κλικ» του φωτορεπόρτερ Μιχάλη Παππού ήταν εκεί για να αιχμαλωτίσει παντοτινά μια από τις κορυφαίες φωτογραφίες του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Νίκη-έπος προπομπός μια αλησμόνητης χρονιάς
Το ημερολόγιο έδειχνε 16 Σεπτεμβρίου 1975, όταν το συγκρότημα του εμβληματικού Γκιούλα Λόραντ θα γονάτιζε στην Τούμπα με 1-0 τη λαμπερή Μπαρτσελόνα των Κρόιφ, Νέεσκενς και Ρέσακ χάρη σε γκολ του Κούδα για τον πρώτο γύρο του Κυπέλλου UEFA. Το παραπάνω συμβάν αποδείχθηκε μονάχα ένα ψιχίο όσων μαγικών θα επακολουθούσαν σε εγχώριο επίπεδο.
Με ένα σύνολο πλημμυρισμένο από αρμονία και παίκτες όπως οι Κούδας, Σαράφης, Γκουερίνο, Αποστολίδης, Τερζανίδης, Ιωσηφίδης Φουντουκίδης, ο ΠΑΟΚ συνθέτοντας στο χορτάρι ραψωδίες σπάνιας ομορφιάς αναδείχθηκε πρωταθλητής για πρώτη φορά στην ιστορία του το 1976.
Το «ζαρκάδι» φόρεσε το εθνόσημο συνολικά 43 φορές. Στην ομάδα της καρδιάς του, τον ΠΑΟΚ, τον οποίο τίμησε για 21 χρόνια κατέγραψε συνολικά 607 συμμετοχές (504 πρωτάθλημα, 70 κύπελλο, 33 Ευρώπη) με 164 γκολ.
Αναμφισβήτητα ο Κούδας εξελίχθηκε σε ξεχωριστή ψηφίδα στην πινακοθήκη του ελληνικού ποδοσφαίρου. Τους πραγματικά σπουδαίους σαν και εκείνον η λήθη δεν μπορεί να τους σβήσει, αντιθέτως κάθε μέρα που περνάει γιγαντώνεται ο μύθος τους…
Παναγιώτης Ιωάννου
www.bnsports.gr
