Εκείνη η μέρα, έμελλε να είναι σταθμός για τις τηλεοπτικές μεταδόσεις της Α΄ Εθνικής καθώς μεταδόθηκε για πρώτη φορά, τηλεοπτικά, ο αγώνας Αθηναϊκός – ΑΕΚ για την 6η αγωνιστική. Πως φτάσαμε όμως μέχρι τo ελληνικό πρωτάθλημα να στεγαστεί τηλεοπτικά;
Γράφει ο Αργύρης Κωστούρος
Οι αγώνες της Α΄ Εθνικής ξεκίνησαν να προβάλλονται δειλά δειλά στον τηλεοπτικό αέρα στα τέλη της δεκαετίας του '60. Η ελληνική τηλεόραση, μέσω του ΕΙΡ και το Ενόπλων, προσπαθούσε να δελεάσει με κάτι καινούργιο και φρέσκο, το ανυποψίαστο και περίεργο, με το νέο μέσο, τηλεοπτικό κοινό. Μέχρι τότε παρακολουθούσε από τα επίκαιρα του Υπουργείου Προεδρίας τα καλύτερα κινηματογραφημένα στιγμιότυπα από τους αγώνες του πρωταθλήματος στο διάλειμμα των αγαπημένων του ταινιών στο σινεμά. Όταν γελούσε μέχρι δακρύων με τα γκαγκς του Βέγγου, δάκρυζε με την ..Οδύσσεια του Ξανθόπουλου ή ονειρευόταν να γίνει ζεν πρεμιέ, σαν τον Νίκο Κούρκουλο και τον Άλκη Γιαννακά.
Στις αρχές της δεκαετίας του '70, η τηλεόραση είχε μπει δυναμικά στην κάλυψη των αγώνων του πρωταθλήματος. Τις σεζόν '71-'72 και '72-΄73, το ΕΙΡΤ και η ΥΕΝΕΔ μετέδιδαν το β’ ημίχρονο από τους δύο σημαντικότερους αγώνες της αγωνιστικής. Η επιλογή του δεύτερου 45λεπτου ήταν προφανής. Οι εισπράξεις από τα εισιτήρια όλων των κατηγοριών καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό την οικονομική βιωσιμότητα των ομάδων. Το εγχείρημα παρουσίασε μεγάλη επιτυχία, ενώ δεν επηρεάστηκε καθόλου η εισπρακτική επιτυχία των αγώνων, τουναντίον, η σεζόν '72-'73 αποτέλεσε ορόσημο, αφού τότε σημειώθηκε νέο ρεκόρ εισιτηρίων στην Α΄ Εθνική, το οποίο διατηρήθηκε μέχρι το 1986.
Με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, οι μεταδόσεις των αγώνων της Α΄ Εθνικής σταμάτησαν. Γενικότερα, η νέα διοίκηση θεωρούσε πως το ποδόσφαιρο αποτελούσε… υποπροϊόν της επταετίας, εξυπηρετώντας προς όφελος του καθεστώτος το «panem et circenses» ή επί το ελληνικότερον «άρτον και θεάματα». Έτσι, έπρεπε να περιοριστεί στο ελάχιστο ή να κοπεί τελείως, και στη θέση του να αναδειχθούν άλλες πολιτισμικές εκφάνσεις του λαού. Από το 1974 έως το 1990, κάποιες περιορισμένες και έκτακτες μεταδόσεις των ντέρμπι, τόνιζαν ακόμη περισσότερο την απουσία της τηλεόρασης από το πρωτάθλημα.
Η επίσημη έναρξη του επαγγελματισμού δεν έφερε και την τηλεοπτική επανάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Εξαίρεση αποτέλεσε η προσπάθεια της ΥΕΝΕΔ στον β΄ γύρο της σεζόν, όπου με την άδεια και της ΕΠΟ, μετέδιδε μετά το τέλος των αγώνων της Α΄ Εθνικής, 60 λεπτά από το κυριότερο ματς της Κυριακής. Κάτι σαν το «Match of the day» , όπου στη θέση του Τζίμυ Χιλ ήταν ο λυρικός Γιάννης Αργυρίου.
Η δεκαετία του ΄80, κύλησε στο ίδιο μοτίβο.
Η Πολιτεία, οι ποδοσφαιρικοί φορείς και οι ΠΑΕ δεν έδιναν το πράσινο φως, παρά το γεγονός πως οι ποδοσφαιρόφιλοι με επιστολές τους στην ΕΡΤ, ακόμη και στις ΠΑΕ, πίεζαν προς αυτή την κατεύθυνση και αναρωτιόντουσαν γιατί να μην προβάλλεται το πρωτάθλημα του λαοφιλέστερουσπορ, κάτι που αντίστοιχα γινόταν στο μπάσκετ από το 1984. Η ίδρυση των ιδιωτικών καναλιών και η ανάγκη των ΠΑΕ να εισπράξουν στα διάτρητα ταμεία τους, ζεστό χρήμα που μεταφραζόταν σε αρκετά εκατομμύρια επίσπευσε τις διαδικασίες. Ήδη το μπάσκετ, μετά το 1987, κυρίως σε επίπεδο κορυφής, άρχισε να ξεφεύγει οικονομικά, με το ποδόσφαιρο να μένει στάσιμο και σχεδόν καθυστερημένο από τη σύγχρονη τηλεοπτική πραγματικότητα.
Η σεζόν '91-'92 αποτελεί ορόσημο για την τηλεοπτική ιστορία της Α΄ Εθνικής. Είναι η πρώτη ποδοσφαιρική περίοδος όπου ένα κανάλι εξασφάλισε σε αποκλειστική μετάδοση την κάλυψη δύο αγώνων, ενός ζωντανού το Σάββατο και ενός μαγνητοσκοπημένου την Κυριακή. Οι πρώτες αγωνιστικές δεν είχαν τηλεοπτική στέγη, διότι γίνονταν συζητήσεις για το πόσα ματς θα καλύπτονται, ενώ δεν είχαν καθοριστεί οι ημέρες και οι ώρες. Στις αρχές Οκτώβρη του '91, η ΕΠΑΕπροκήρυξε διαγωνισμό για τα δικαιώματα του πρωταθλήματος. Τρία κανάλια συμμετείχαν στην πλειοδοσία.
Η ΕΡΤ πρόσφερε 7 εκ. δρχ για τον αγώνα του Σαββάτου και 3,5 για την «κονσέρβα» της Κυριακής με την υποσημείωση πως εάν αποκτούσε τα δικαιώματα θα έδινε συνολικά 12 εκ. δρχ. Ο ΑΝΤ1 του Μίνωα Κυριακού έδινε 8 εκ. δρχ για το Σάββατο και 4 εκ. δρχ για την Κυριακή, ενώ η πρόταση του Mega ήταν 40 εκ. δρχ συνολικά, για δέκα μαγνητοσκοπημένα ματς της Κυριακής. Η ΕΠΑΕ αποφάσισε να δώσει τα δικαιώματα στην ΕΡΤ, με την προϋπόθεση πως θα έδινε προκαταβολή 80 εκ. δρχ. μία ημέρα πριν τη σέντρα του πρώτου ματς.
Η ΕΡΤ κάνει και μία καινοτομία. Στην κυριακάτικη μεσημεριανή εκπομπή του Γιάννη Θεοδωρακόπουλου «Μέσα και έξω από τα στάδια» γίνονται ζωντανές συνδέσεις με όλα τα γήπεδα της Α΄ Εθνικής, ένα χρόνο πριν κάνει το ίδιο το Mega με το «Λεπτό προς Λεπτό». Kάτι αντίστοιχο είχε γίνει στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν τα δύο κρατικά κανάλια συνδέονταν με το ΟΑΚΑ , έδρα του ΠΟΚ εκείνη την εποχή, μεταδίδοντας ζωντανά στιγμιότυπα από το ματς του Σαββάτου.
Σάββατο 12 Οκτωβρίου 1991. Στο γήπεδο του Παναθηναϊκού στήθηκαν από νωρίς οι κάμερες και ο Μανώλης Μαυρομμάτης περίμενε με τα ακουστικά του να δώσει το γνωστό τέμπο. Αντίπαλοι, ο Αθηναϊκός του Γκερντ Πρόκοπ, που λίγες ημέρες πριν παραλίγο να γράψει το ομορφότερο παραμύθι στην ιστορία του, κάνοντας υπερήφανο, από εκεί ψηλά, τον Μάνο Κατράκη που πριν δει ψηλά το όνομα του στη μαρκιζα, έπαιξε ποδόσφαιρο στους «Λόρδους», φτάνοντας μισό βήμα από τον αποκλεισμό της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Κύπελλο Κυπελλούχων. Από την άλλη, η ΑΕΚ του Μπάγεβιτς, ήταν στο ξεκίνημα μιας λαμπρής τριετίας που έφερε διαδοχικούς τίτλους και εξαιρετικό θέαμα.
Από τότε, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι με την τηλεόραση πλέον να καθορίζει, καταλυτικά, την βιωσιμότητα της ποδοσφαιρικής πιάτσας στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη, πολύ περισσότερο στον δικό μας μικρόκοσμο.
www.bnsports.gr
