Κασπάροφ vs Καρπόφ: Η μάχη της σκακιέρας... με φόντο τον πόλεμο των συμφερόντων!

Ο ΑνατόλιΚαρπόφ γεννήθηκε σε μια τυπική οικογένεια της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν απλώς ένας συνηθισμένος ανήλικος που προσπαθούσε για τους στόχους του. Από την άλλη ο Κασπάροφ ήταν ένας εκρηκτικός, παθιασμένος, επαναστάτης, που προσπαθούσε πάντα να αντιταχθεί και να επιβάλει τις δικές του ιδέες. 

Ο Γκάρι ήταν πρόσφυγας από το Μπακού και βρισκόταν υπό την πίεση και το βλέμμα της κυβέρνησης για κάποια αντι-προπαγανδιστική δραστηριότητα. Η αντιπαλότητα δύο χαρισματικών ταλέντων με αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν κάτι έξω από το συνηθισμένο.

Ο Καρπόφ γίνεται Παγκόσμιος Πρωταθλητής

Το 1975 για τους Αμερικανούς, που γνώριζαν τη δυναμική του Φίσερ, η αναμέτρηση με τον 24χρονο Καρπόφ τιτλοφορήθηκε ως το «ματς του αιώνα». Για τους Σοβιετικούς η ήττα σε αυτό που ήταν κάτι σαν το εθνικό τους σπορ θα αποτέλούσε ένα βαρύτατο πλήγμα κύρους. 

Ο Μπόμπι Φίσερ όμως αρνήθηκε να αγωνιστεί εναντίον του Καρπόφ για να υπερασπιστεί τον τίτλο του διαφωνώντας με το σύστημα που όρισε η παγκόσμια ομοσπονδία για την ανάδειξη του πρωταθλητή. Ως αποτέλεσμα αυτού, ο Καρπόφ στέφθηκε αυτόματα ως Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Με τον κόσμο να σχολιάζει, διαδίδοντας κουτσομπολιά και ότι ήταν απλώς ένας τυχαίος πρωταθλητής σκακιού. 

Όπως και να έχει, ο Καρπόφ κέρδιζε τους πάντες εκείνη την περίοδο και ακόμη και 3 χρόνια αργότερα υπερασπίστηκε τον τίτλο του απέναντι σε έναν από τους μεγαλύτερους σκακιστές τον Βίκτορ Κορτσνόι. Νικητής ήταν αυτός που κέρδιζε 6 παιχνίδια. 

Ο Καρπόφ προηγήθηκε με το εντυπωσιακό σκορ 5-2 και απροσδόκητα άφησε τον Κορτσνόι να ισοφαρίσει. Στο τελευταίο παιχνίδι, ο Ανατόλι έπαιζε με τα λευκά κομμάτια. Πραγματοποίησε μια εξαιρετική εμφάνιση χρησιμοποιώντας ήρεμα το πλεονέκτημά του καθώς σχεδίασε τα πάντα πριν ξεκινήσει το παιχνίδι. 

Μέσα σε 3 χρόνια, ο Καρπόφ νίκησε για άλλη μια φορά τον Κορτσνόι, αυτή τη φορά πολύ πιο εύκολα. Την ίδια περίοδο, ένας έφηβος ονόματι Γκάρι Κασπάροφ άνθιζε και μάλιστα ονομαζόταν ως μελλοντικός υποψήφιος για το στέμμα από ισχυρές προσωπικότητες του σκακιστικού κόσμου. 

ΚασπάροφvsΚαρπόφ λύνουν τις διαφορές του στη σκακιέρα

Η πρώτη φορά που αναμετρήθηκαν ήταν το 1975, σ’ ένα τουρνουά για τους 8 καλύτερους νέους στη Σοβιετική Ένωση. Ο Κασπάροφ νίκησε όλα τα παιχνίδια του αλλά ήταν πραγματικά δύσκολο να επιμείνει ενάντια στον κυρίαρχο Παγκόσμιο Πρωταθλητή σε έναν μονό αγώνα, έτσι έχασε και βγήκε δεύτερος.

Το 1983, ο Κασπάροφ κέρδισε το τουρνουά των υποψηφίων αντιμετωπίζοντας τον Κορτσνόι και τον πρώην πρωταθλητή Βασίλι Σμισλόφ. Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1984, στη Μόσχα, διεξήχθη ο αγώνας για τον τίτλο. 

Μάλιστα πραγματοποιήθηκε υπό καθορισμένες συνθήκες: όποιος κερδίσει 6 αγώνες, κερδίζει το πρωτάθλημα. Ο νεαρός από το Μπακού διακρινόταν για την επιθετικότητα, τη φαντασία και τα ρίσκα που έπαιρνε στο παιχνίδι του – το εντελώς αντίθετο δηλαδή από τον αντίπαλό του, που ήταν μια ψυχρή υπολογιστική δύναμη, ανυπέρβλητη στον τομέα της τακτικής. Μετά από 9 παιχνίδια, το σκορ ήταν 4-0 για τον πρωταθλητή: ο Καρπόφ έπαιζε με τον Κασπάροφ όπως θα έπαιζε η γάτα με το ποντίκι. 

Ο προπονητής του, Αλεξάντερ Νικίτιν τόνισε ότι ήταν μια ψυχολογική νίκη, καθώς διάβασε το μυαλό του Κασπάροφ χρησιμοποιώντας τις ενδείξεις από τα συναισθήματα του. Αφού έχασε 4 παιχνίδια, ο Γκάρι προσπάθησε να κερδίσει χρόνο και να μάθει πώς να νικά τον Ανατόλι.

Στη συνέχεια, ακολούθησαν 17 διαδοχικές ισοπαλίες. Ο Καρπόφ κέρδιζε και το επιτελείο του προετοιμάστηκε για να γιορτάσει, ωστόσο έπρεπε να κερδίσει ένα παιχνίδι. Ο Κασπάροφ ανέτρεψε απροσδόκητα τον αγώνα, απλά κρατώντας την τακτική του. Το έκανε μέχρι το σκορ 5-3. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια του 47ου και του 48ου παιχνιδιού. 

Ο Καρπόφ είχε χάσει 9 κιλά σε αυτούς τους πέντε μήνες! Τόσο είχε διαρκέσει το εξαντλητικό μπρα ντε φερ, ένας «μαραθώνιος» πνευματικής κόπωσης! Το μομέντουμ είχε αλλάξει θεαματικά και ο κατά 12 χρόνια νεότερος Κασπάροφ έδειχνε να βρίσκεται σε πολύ καλύτερη φυσική κατάσταση. Έμοιαζε έτοιμος να ολοκληρώσει μια μυθική ανατροπή, πιθανότατα την πιο εντυπωσιακή στην ιστορία του ατομικού «αθλητισμού». Μέχρι να έρθει η ανατροπή από την ομοσπονδία... 

Η FIDE ανέβαλε επίσημα τον αγώνα λέγοντας ότι οι παίκτες ήταν εξαντλημένοι και δεν μπορούσαν να συνεχίσουν το παιχνίδι. Παρ 'όλα αυτά, ο Κασπάροφ διέκοψε απότομα τη συνέντευξη Τύπου και αντιτέθηκε στην απόφαση υποστηρίζοντας ότι ήταν πολιτική και απαράδεκτη. Ο παγκόσμιος πρωταθλητής ήταν πράγματι το αγαπημένο παιδί του καθεστώτος και τα πολιτικά αξιώματα που ανέλαβε μετά το τέλος της καριέρας του (και κατέχει έως και σήμερα) θα αιτιολογούσαν και την περιγραφή «άνθρωπος του συστήματος». Επρόκειτο για έναν καθαρόαιμο Ρώσο αστικής οικογένειας και το αντίπαλο δέος αποτελούσε ένα χωριατόπαιδο με καταγωγή από το Αζερμπαϊτζάν.

Ο Κασπάροφ, γιος Εβραίου πατέρα και Αρμένιας μάνας κατηγόρησε τους διοργανωτές ότι στόχος τους ήταν να προφυλάξουν τον Καρπόφ από την ήττα, αλλά οι διαμαρτυρίες του έπεσαν στο κενό.

Ο αγώνας ακυρώθηκε και η FIDE σχεδίαζε να πραγματοποιήσει άλλον έναν σε 7 μήνες, ξανά στη Μόσχα. Αυτή τη φορά οι κανόνες άλλαξαν. Ο αγώνας δεν γινόταν να παιχτεί περισσότερο από 24 παιχνίδια και σε περίπτωση ισοπαλίας, νικητής θα ήταν ο πρωταθλητής. 

Έτσι, ο Κασπάροφ χρειαζόταν να νικήσει τον αντίπαλό του σε 24 παιχνίδια για να “κλέψει” το πρωτάθλημα. Στις 3 Σεπτεμβρίου 1985, ο αγώνας ξεκίνησε με τη νίκη του Κασπάροφ. Παρ 'όλα αυτά, ο Καρπόφ κέρδισε τον 4ο και 5ο αγώνα. 

Τα επόμενα 3 παιχνίδια τα κέρδισε ο Κασπάροφ, με τον Καρπόφ να καταφέρνει να μειώσει το σκορ στο 22ο παιχνίδι. Ήταν 4-3 για τον Γκάρι και έμενε το τελευταίο 24ο παιχνίδι. Ο Ανατόλι είχε την ευκαιρία να ισοφαρίσει σε 12-12 και να διατηρήσει τα σκήπτρα (το σύστημα ευνοούσε τον κάτοχο του τίτλου), ωστόσο ο Κασπάροφ δεν μπορούσε να περιμένει άλλο για την άνοδό του στον θρόνο. Αν και του αρκούσε η ισοπαλία, πήρε το matchball (13-11) και έγινε ο νεότερος παγκόσμιος πρωταθλητής στην ιστορία: 22 ετών, 6 μηνών και 27 ημερών!

Η ρεβάνς που δεν ήρθε ποτέ 

Με βάση τους νόμους, ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής μετά την ήττα του μπορούσε να προκαλέσει τον νέο. Έτσι ο Καρπόφ το χρησιμοποίησε, ωστόσο, το 1986, όταν ο αγώνας διεξήχθη για πρώτη φορά σε δύο πόλεις: Λονδίνο και Μόσχα, το 1987, και το 1991, στη Νέα Υόρκη και τη Λυών, ο Καρπόφ δεν μπόρεσε να πάρει πίσω το στέμμα του. 

Ο Κασπάροφ ήταν εξαιρετικά σταθερός και αποφασιστικός. Οι φήμες έλεγαν ότι ο Μπελιάβσκι, ο οποίος υποτίθεται θα προπονούσε τον Κασπάροφ, κατασκόπευε τον Γκάρι κατά την προετοιμασία του και έστελνε πληροφορίες στον Καρπόφ. Ωστόσο, δεν ήταν αρκετό για να νικήσει τον ανώτερο Γκάρι. Τέσσερα απίστευτα πρωταθλήματα σε 4 χρόνια! Αυτό δεν είχε ξαναγίνει ποτέ! Το πλήρες στατιστικό μεταξύ αυτών των δύο είναι 25 νίκες για τον Καρπόφ, 37 νίκες για τον Κασπάροφ και 105 ισοπαλίες. 

Το 2005, ο Γκάρι ανακοίνωσε την αποχώρησή του αφού είχε κερδίσει το τουρνουά Linares. Δημιούργησε ένα πολιτικό κόμμα και επαναστατούσε συνεχώς ενάντια στο καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν. Το 2007 μάλιστα συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερος σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Καρπόφ προσπάθησε να επισκεφτεί τον αιώνιο αντίπαλο του στη φυλακή, ωστόσο, η αστυνομία το απαγόρευσε. 

Ο Κασπάροφ εκτίμησε ιδιαίτερα την κίνηση αυτή. Τώρα ζει στο εξωτερικό ενώ ο Καρπόφ έχει πολιτευτεί. Και οι δύο κάνουν σκακιστικές προπαγάνδες, γράφουν σκακιστικά βιβλία και μερικές φορές φιλοξενούν μαθήματα σκακιού. Τελευταία φορά συναντήθηκαν σε έναν αγώνα μπλιτζ, το 2009, όταν ο Κασπάροφ κέρδισε για άλλη μια φορά τον Καρπόφ, με σκορ 9-3. Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός στην ιστορία του σκακιού!

Ευτυχία Γιαπουτζή 

www.bnsports.gr