Πέρασαν 11 χρόνια από τη μέρα που το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο έγινε φτωχότερο έπειτα από την είδηση πως ο Στέφαν Μπόμπεκ δεν είναι στην ζωή. Ο «επαναστάτης» του ελληνικού ποδοσφαίρου και ο αρχιτέκτονας του αήττητου πρωταθλήματος στον Παναθηναϊκό. Ο Μάκης Παπαζήσης θυμάται τον Γιουγκοσλάβο προπονητή…
«Ήταν ένας πραγματικός ποδοσφαιρικός επαναστάτης», ήταν η πρώτη φράση του Μάκη Παπαζήση όταν άκουσε το όνομα Στέφαν Μπόμπεκ. Ο Γιουγκοσλάβος προπονητής που έγραψε το όνομά του με «χρυσά» γράμματα στην ιστορία του Παναθηναϊκού και του ελληνικού ποδοσφαίρου με τις πρωτοποριακές του ιδέες και τον ξεχωριστό τρόπο επικοινωνίας.
Μία μέρα σαν σήμερα, στις 22 Αυγούστου του 2010, ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής και προπονητής αφήνει την τελευταία του πνοή στα 87 του χρόνια και κάνει ακόμα πιο «φτωχό» το άθλημα. Το «BN Sports» επικοινώνησε με τον επί σειρά ετών ρεπόρτερ του Παναθηναϊκού εκείνη την εποχή, Μάκη Παπαζήση, ο οποίος έχει κάνει μία τεράστια καριέρα στην δημοσιογραφία, γράφοντας για τις εφημερίδες «Βραδυνή», «Ελευθεροτυπία», «Μεσημβρινή» και «Τα Νέα» ενώ ήταν και διευθυντής της «ΕΡΑ ΣΠΟΡ».
Τεράστια ποδοσφαιρική καριέρα…
Ο Στέφαν Μπόμπεκ ήταν μέλος της «χρυσής» φουρνιάς των Γιουγκοσλάβων στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Ένα πραγματικό «κανόνι» στην κορυφή της επίθεσης που μάτωνε τα αντίπαλα δίχτυα με μοναδικό τρόπο. Απόδειξη το γεγονός πως είναι μέχρι και σήμερα, ο κορυφαίος σκόρερ στην ιστορία της Παρτιζάν, καθώς πέτυχε 403 γκολ σε 458 συμμετοχές, κατακτώντας παράλληλα δύο πρωταθλήματα και τέσσερα κύπελλα Γιουγκοσλαβίας.
Όσο για την εθνική ομάδα, επιβεβαίωσε και εκεί την απίστευτη ποιότητά του. Βρέθηκε δύο φορές σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου και κέρδισε και εκεί, την πρωτιά στον πίνακα των γκολτζήδων. Μέχρι και το τέλος της Γιουγκοσλαβίας, ήταν πρώτος με 38 τέρματα, με το εθνόσημο στο στήθος.
Η άφιξη στην Ελλάδα και η αρχή της επανάστασης…
Στις 17 Μαΐου του 1963 φτάνει στην Αθήνα ο Στέφαν Μπόμπεκ. Έχοντας κρεμάσει τα παπούτσια του έξι χρόνια πριν και με πλούσιο εμπειρία στις βαλίτσες από τις Λέγκια Βαρσοβίας και Παρτιζάν. Ο κόσμος τον υποδέχεται με ιδιαίτερη αγάπη και ενθουσιασμό, όμως κανείς δεν περίμενε πως θα άλλαζε όλο το ελληνικό ποδόσφαιρο.
Η επανάσταση ξεκίνησε από τις πρώτες μέρες. Ο Γιουγκοσλάβος αντιλήφθηκε την ποιότητα του Παναθηναϊκού και επέλεξε να χρησιμοποιήσει πάνω του, τις καινοτόμες (για την εποχή) ιδέες του. Ο Μάκης Παπαζήσης θυμάται χαρακτηριστικά: «Στην αρχή λέγαμε πως θα προσφέρει έναν νέο τρόπο λειτουργίας. Τότε ο Παναθηναϊκός έπαιζε με 4-2-4 ως σύστημα. Ο πρώτος στόχος του Μπόμπεκ ήταν να το αλλάξει σε 4-3-3. Καμία άλλη ομάδα δεν έπαιζε έτσι στην Ελλάδα»
Φυσικά, η αρχή δεν ήταν εύκολη. Υπήρχαν αμφιβολίες γιατί ήταν κάτι πολύ καινούργιο και διαφορετικά για τα δεδομένα της εποχής. Εκτός από την αλλαγή συστήματος, τα δύο μπακ έγιναν πιο επιθετικά, κάτι που αφομοίωσαν αμέσως Καμάρας και Ανδρέου.
«Με τα χρόνια καταλάβαμε πως ήταν εξαιρετικό σύστημα. Όσο οι ποδοσφαιριστές το δούλευαν τόσο πιο όμορφο έβγαινε στον αγωνιστικό χώρο. Οι άλλες ομάδες δεν μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν. Ήταν το κάτι άλλο εκείνη η ομάδα του Παναθηναϊκού. Βέβαια είχε και πολύ καλούς ποδοσφαιριστές με τρομερό μυαλό, που τους βοήθησε να βάζουν και την πινελιά τους», είπε ο έμπειρος ρεπόρτερ.
Το αήττητο πρωτάθλημα και η κυριαρχία εντός συνόρων…
Στην πρώτη του σεζόν, πέτυχε και κάτι μοναδικό. Η ομάδα του Μπόμπεκ δεν κατέκτησε απλώς το πρωτάθλημα αλλά το πέτυχε και ως… αήττητη. Συγκεκριμένα, μέτρησε 24 νίκες και έξι ισοπαλίες εντός συνόρων, κυριαρχώντας με το επιθετικό ποδόσφαιρο και τις τρομερές ιδέες του Γιουγκοσλάβου. Μάλιστα, επισφράγισε το τρομερό ρεκόρ μέσα στην έδρα του Ολυμπιακού, όπου έκανε και τον γύρο του θριάμβου.
«Υπήρχε τρομερή ποιότητα. Ήταν το κάτι άλλο. Το ποδόσφαιρο που έπαιζε η ομάδα, ήταν πρωτόγνωρο. Οι ελληνικές ομάδες δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι έπρεπε να κάνουν για να σταματήσουν αυτή την επιθετική και αμυντική δυναμική του Παναθηναϊκού. Το σύστημα έκανε την διαφορά και η ομάδα ήταν πλέον σε άλλο επίπεδο», τόνισε ο Μάκης Παπαζήσης, ο οποίος δεν μένει μόνο στην χρονιά του αήττητου.
«Ο Παναθηναϊκός ήταν τρομερός για μία ολόκληρη διετία. Ανίκητος. Εκτός από το αήττητο, την επόμενη σεζόν έκανε μόλις ήττα. Μόνο μία. Δηλαδή για πολύ λίγο θα το είχε επαναλάβει. Αυτό είναι κάτι απίστευτο, ειδικά για την εποχή που και ο Ολυμπιακός είχε δυνατή ομάδα αλλά και οι υπόλοιποι σύλλογοι».
Η ιστορία με την Φερεντσβάρος και το τέλος από την Χούντα…
Μπορεί λίγα χρόνια αργότερα, ο Παναθηναϊκός να βρέθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, ωστόσο με τον Μπόμπεκ στον πάγκο δεν κατάφερε να κάνει μία τόσο μεγάλη ευρωπαϊκή πορεία. Από την άλλη, έδειξε και στην Ευρώπη την δυναμική του διαθέτει, με μεγαλύτερο παράδειγμα το ματς με την Φερεντσβάρος. Μία ομάδα που αποτελούταν από επτά ποδοσφαιριστές της μεγάλης Εθνικής Ουγγαρίας.
Ο Παπαζήσης είπε: «Όταν φτάσαμε οι ρεπόρτερ του Παναθηναϊκού στην Βουδαπέστη, οι Ούγγροι μας έλεγαν πως η ομάδα τους φιλάει ένα γκολ για κάθε ποδοσφαιριστή μας. Δηλαδή θα μας κέρδιζαν με 10-0. Δεν μας είχαν σε εκτίμηση και μας θεωρούσαν αδύναμους, λόγω και της Εθνικής μας ομάδας».
Στη λήξη του αγώνα, ο πίνακας του σκορ έγραφε 0-0, με τον Παπαεμμανουήλ να έχει χάσει και δύο μεγάλες ευκαιρίες. Αυτή ήταν και η απάντηση των Πρασίνων στον χλευασμό των Ούγγρων. Ωστόσο, όλα τα καλά έχουν και ένα τέλος. Άδοξο για τον Μπόμπεκ. Το 1967, η Χούντα δεν αποδέχεται αυτή την ανανέωση που έχει φέρει ο Γιουγκοσλάβος και αποφασίζει να τον διώξει από την χώρα επειδή τον θεωρούσε… κατάσκοπο.
«Είχε μοναδικό τρόπο επαφής με τους δημοσιογράφος – Η ιστορία με τον Δομάζο και τον Αγανιάν»
Ο Μάκης Παπαζήσης έζησε αρκετά τον Μπόμπεκ και έχει αρκετές ιστορίες με τον αείμνηστο προπονητή. Μία από αυτές, είναι σε ένα παιχνίδι κόντρα στον «αιώνιο» αντίπαλο, Ολυμπιακό. Συγκεκριμένα, οι δύο ομάδες έπαιζαν στην Λεωφόρο για το πρωτάθλημα και στους «ερυθρολεύκους» βρισκόταν ο Μάρτον Μπούκοβι. Ο «δάσκαλος» του Μπόμπεκ στην προπονητική.
«Δεν ήταν απλώς ένα ντέρμπι-«αιωνίων». Ήταν και μία μάχη μεταξύ του Μπόμπεκ και του Μπούκοβι. Ο Παναθηναϊκός τότε, είχε τον Δομάζο στο κέντρο και ήταν ο καλύτερος ποδοσφαιριστής του. Ο Ολυμπιακός ήθελε να τον περιορίσει και ο Μπούκοβι είχε δώσει εντολή στον Γρηγόρη Αγανιάν να γίνει η «σκιά» του. Ο Μπόμπεκ το είχε αντιληφθεί και επέλεξε να κάνει την διαφορά. Μας μοιράστηκε πως σκέφτεται να βάλει τον Δομάζο φορ και όχι στο κέντρο. Όλοι απορήσαμε αλλά είχε κερδίσει την εμπιστοσύνη μας.
Το αποτέλεσμα, ήταν ο Αγανιάν να κάθεται για ένα ολόκληρο ημίχρονο, με τα χέρια στη μέση και περίμενε από τον Μπούκοβι να του δώσει οδηγίες. Ήταν μία τρομερή εικόνα. Ο Μπόμπεκ ήταν πολύ έξυπνος άνθρωπος και ήξερε ακριβώς τι να κάνει για να μπερδέψει τον αντίπαλο». Με αφορμή αυτή την πληροφορία που εμπιστεύτηκε ο Γιουγκοσλάβος προπονητής, ο Έλληνας ρεπόρτερ τόνισε πόσο καλή σχέση είχε ο ίδιος με τους δημοσιογράφους.
«Είχε έναν διαφορετικό τρόπο επαφής. Μας μίλαγε πολύ και μας εμπιστευόταν. Άλλες εποχές τότε βέβαια αλλά και πάλι μιλούσε πολύ ελεύθερα. Μας έλεγε κάθε τι που σκεφτόταν. Είχε διαφορετική αντίληψη για τα πράγματα και αυτό ήταν ένα από τα πολλά καλά που είχε στην πορεία του στην Ελλάδα».
Η επιστροφή στην Ελλάδα, ο Λάκης Πετρόπουλος και η κόντρα με τον Σιδέρη…
Όσο βρισκόταν στον Παναθηναϊκό, ο Στέφαν Μπόμπεκ είχε δίπλα του, ως βοηθό, τον μετέπειτα κορυφαίο Έλληνα τεχνικό, Λάκη Πετρόπουλο, ο οποίος ήταν σαν… «μαθητής» του στην προπονητική. Μάλιστα, μόλις αποχώρησε το 1967, ο Έλληνας προπονητής ανέλαβε τα ηνία του συλλόγου ως πρώτος κόουτς ώστε να συνεχίσει τις επιτυχίες του Γιουγκοσλάβου.
Το 1969, ο Γιουγκοσλάβος προπονητής αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα αλλά αυτή τη φορά, για λογαριασμό του Ολυμπιακού. Ωστόσο, η παρουσία του κράτησε για λίγους μόνο μήνες. Οι λόγοι ήταν αρκετοί, με μεγαλύτερους την κόντρα του με τον Γιώργο Σιδέρη αλλά και το παρελθόν του με τον Παναθηναϊκό. Σε αυτό το διάστημα, βρέθηκε μία φορά αντιμέτωπος με το «τριφύλλι», με τον Λάκη Πέτροπουλο στο τιμόνι του. Ο «μαθητής» κέρδισε τον «δάσκαλο» και μάλιστα, με άνεση.
Δεν τελείωσε ποτέ την σεζόν στον «ερυθρόλευκο» πάγκο και η παραμονή του κρίθηκε αποτυχημένη. Όπως και η επιστροφή του στον Παναθηναϊκό το 1975/76. Ουσιαστικά, ξαναφόρεσε την πράσινη στολή για να διαδεχθεί τον Φέρεντς Πούσκας, όμως έμεινε και εκεί για λίγους μήνες, χωρίς να αποφύγει μία δεύτερη μάχη με τον Λάκη Πετρόπουλο, ο οποίος τότε ήταν στον Ολυμπιακό. Και πάλι, ο κορυφαίος Έλληνας προπονητής επικράτησε του Γιουγκοσλάβου στο μεταξύ τους παιχνίδι.
Το συμπέρασμα του Μάκη Παπαζήση ήταν ο Στέφαν Μπόμπεκ ήταν και είναι ο κορυφαίος προπονητής στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ένας επαναστάτης που δεν αρνήθηκε ποτέ τις πρωτότυπες ιδέες του και το σύγχρονο ποδόσφαιρο, αποδεικνύεται πως δεν ήταν λάθος.
Νότης Χάλαρης
www.bnsports.gr
