Στο απρόσμενο εκείνο χάλκινο μετάλλιο των Ολυμπιακών της Βαρκελώνης ήταν εκεί. Στην… κλοπή - για αρκετούς - του αιώνα στο Eurobasket της Αθήνας ήταν «παρών». Ο Γιουόζας Πετκεβίτσιους αποτελεί το συνδετικό κρίκο γενεών και γενεών του λιθουανικού μπάσκετ, «φροντίζοντας» την οικογένεια Σαμπόνις από τον πρεσβύτερο στον junior.
Ξεκινάς να αφηγείσαι την ιστορία του ελευθέρου λιθουανικού μπάσκετ και τον βρίσκεις παρόντα. «Βυθίζεσαι» χρονικά στους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης του 1992 και το εμβληματικό T-shirt «Skully», χάρις τον δημιουργό του οποίου (Greg Speirs) και τη ροκ μπάντα «Greatful Dead» οι Λιθουανοί προετοιμάστηκαν, έπαιξαν για πρώτη φορά μαζί σαν έθνος και ανέβηκαν στο τρίτο σκαλί του βάθρου. Τον βρίσκεις και πάλι.
Ο Γιουόζας Πετκεβίτσιους ήταν εκεί στη γέννηση, στις πρώτες… λέξεις, στο μπουσούλισμα. Όταν το λιθουανικό μπάσκετ όρθωσε το ανάστημά του και σταθεροποιήθηκε στην ελίτ του παγκόσμιου μπάσκετ ήταν και πάλι εκεί. Ως φυσικοθεραπευτής, φρόντιζε για την ευεξία των πιο άξιων εκπροσώπων της Βαλτικής στη «γηραιά ήπειρο» και την ομήγυρη της «σπυριάρας». Ήταν ο άνθρωπος που προετοίμαζε την παρέα του Σαμπόνις, του Κουρτινάιτις και του Μαρτσιουλιόνις στις «μάχες» τους. Υπεύθυνος για την ευελιξία τους και τη σωματική τους προετοιμασία.
«Όλα τριγύρω αλλάζουνε και ο μόνο ο Πετκεβίτσιους ίδιος μένει» θα μπορούσε να πει κανείς. Είδε με τα ίδια του τα μάτια τους… μαθητές του Γκαράστας να φτάνουν μία «ανάσα» από την κορυφή της Ευρώπης το 1995 στην Αθήνα κόντρα στο μεγάλο φαβορί, τη Γιουγκοσλαβία όμως να μην τους επιτρέπετε. Έζησε τους Έλληνες φιλάθλους να φωνάζουν υπέρ της χώρας του και του αντιπροσωπευτικού του συγκροτήματος σε εκείνο το αλησμόνητο 96-90, παρότι δεν είχαν ανέβει εκείνοι στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου.
Μετά την ανεξαρτησία της Λιθουανίας από τα… δεσμά της Σοβιετικής Ένωσης, ένα ταλαντούχο σύνολο - σε μια χώρα που ξέρει μπάσκετ και «διψάει» για αυτό - πετούσε ψηλά σε κάθε μεγάλη διοργάνωση. Στα τρία συνεχόμενα χάλκινα μετάλλια (Βαρκελώνη, Ατλάντα, Σίδενει), ο Πετκεβίτσιους ήταν μέρος της επιτυχίας. Το ίδιο συνέβη και στο μοναδικό χρυσό που κοσμεί στο παλμαρέ της η Λιθουανία μεταπολεμικά κα ως ελεύθερο κράτος (2003 στη Σουηδία).
Οι προπονητές άλλαζαν, παίκτες έρχονταν και έφευγαν όμως οι «αφανείς ήρωες» έστεκαν στο πέρασμα των χρόνων. Στην μοναδική διάκριση (3η θέση) σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα το 2010 επί Κεμζούρα, η… μασκότ της Εθνικής ομάδας έβαλε το «λιθαράκι» της. Και στη νεότερη γενιά, εκείνη των Βαλαντσιούνας, Μοντεγιούνας, Γκριγκόνις, Κουζμίνσκαςκαι του Ντομάντας Σαμπόνις φυσικά εκείνης που έχει χάσει το δρόμο της στις τελευταίες διοργανώσεις, αποτελεί την σταθερά.
Από το 1992 όταν και «έσμιξε» το τμήμα της καλαθοσφαίρισης μέχρι και τις μέρες αυτές της προετοιμασίας για το MundoBasket του 2023 στα γήπεδα της Ασίας, ο μασέρ παραμένει ίδιος και απαράλλακτος. Όντας πλέον κάτι παραπάνω από μέλος των παρατρεχάμενων του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος. Σε κάθε εθνική μάζωξη, δηλώνει βροντερό «παρών» τα τελευταία 31 (!) ολόκληρα χρόνια, έχοντας ζήσει τα πάντα ιδίοις όμμασι.
Our iconic physiotherapist Juozukas has been with the national team since 1992.
— LTU Basketball (@ltu_basketball) July 31, 2023
Is this how he travels to all international competitions? ?#LTUbasketball #mesuzlietuva pic.twitter.com/YvfmvCe1V9
Ο 75χρονος μάλιστα Γιουόζας Πετκεβίτσιους, δεν έχει υπηρετήσει την «πορτοκαλί θεά» μονάχα με τα… μαγικά του χέρια καθώς έχει υπάρξει και προπονητής στο Κάουνας και την KK Atletas. Πέρα από το αίσθημα ευθύνης σε εθνικό επίπεδο, το ίδιο αφοσιωμένος δείχνει και σε συλλογικό, όντας μασέρ της πάλαι ποτέ ομάδας του Λιέτουβος Ρίτας, νυν Γουλβς σε όλη τη διάρκεια του 21ου αιώνα.
Αν λοιπόν η λέξη «εμβληματικός» είχε πρόσωπο στο λιθουανικό μπάσκετ, τότε αυτό θα ήταν σίγουρα ο Γιουόζας Πετκεβίτσιους.
Μάνος Φυρογένης
