«Στην καριέρα μου έχω χάσει πάνω από 9.000 σουτ. Έχω χάσει σχεδόν 300 αγώνες. 26 φορές μου εμπιστεύτηκαν το σουτ που θα κέρδιζε το παιχνίδι και το έχασα. Έχω αποτύχει ξανά και ξανά στη ζωή μου. Γι’ αυτό και είμαι πετυχημένος», είχε επισημάνει σε ανύποπτο χρόνο ο τελειότερος διάκονος της πορτοκαλί μπάλας, ο ιεροκήρυκας του μπάσκετ, Μάικλ Τζόρνταν.
Και όμως, εκείνη σχεδόν διέψευσε ρητά και θέσφατα, απογύμνωσε κάθε έννοια της πεπατημένης, έσκισε τις σελίδες της στατιστικής! Σίγουρα, όσα αναφέρθηκαν φαντάζουν υπερβολικά, μα έχει καταγραφεί δεδικασμένο; Πώς να προλογίσεις με ενάργεια τα κατορθώματα της 57χρονης σήμερα Τρίσα Ζόρν Χάντσον, η οποία στο αδαμάντινο παλμαρέ της έχει συνολικά 46 (!) Παραολυμπιακά μετάλλια (32 χρυσά, 9 ασημένια, 5 χάλκινα), περισσότερα φυσικά από οποιοδήποτε άλλον στο Παραολυμπιακό στερέωμα και στα πνευμόνια της λογικά κυκλοφορεί περισσότερη σαμπάνια παρά νερό;
Εκ γενετής τυφλή, διαγνώστηκε με ανιριδία, μια οφθαλμική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από τη μερική ή πλήρη απουσία της ίριδας, προκαλώντας συνήθως μείωση της οπτικής οξύτητας και έντονη φωτοφοβία. Οι πάσχοντες εμφανίζουν επίσης γλαύκωμα στην παιδική ή εφηβική ηλικία, καταρράκτη, βλάβες στο οπτικό νεύρο, καθώς και προοδευτική απώλεια της όρασης. Ενδεικτικό δε της σπανιότητας για τους νοσήσαντες έγκειται στο εξής: Η ανιριδία εμφανίζεται με συχνότητα που κυμαίνεται από 1 στα 50.000 έως 1 στα 100.000 νεογέννητα παγκοσμίως.
Παρόλα αυτά, η ίδια ήταν εγγενώς ανυποχώρητη. Καμία τροχοπέδη δεν θα την αιχμαλώτιζε στα δίχτυα της. Από την πρώτη στιγμή που βούτηξε, το υγρό στοιχείο έγινε δεύτερο δέρμα της. Το σώμα της κινήθηκε από καθαρό ένστικτο σαν το ψάρι στο νερό. Από την ηλικία των 10 ετών μέχρι την ενηλικίωσή της υπήρξε μέλος της φημισμένης κολυμβητικής ομάδας Mission Viejo Nadadores στην Καλιφόρνια, υπό την επίβλεψη σπουδαίων προπονητών. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα και αργότερα τελείωσε τη Νομική στο Πανεπιστήμιο της Ιντιανάπολις.
«Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως ένα άτομο με αναπηρία. Ποτέ δεν την αντιμετώπισα ως πρόβλημα», δήλωνε το 2000 σε μια συνέντευξή της στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του CNN, δίνοντας το στίγμα της δικής της κοσμοθεωρίας.
Τα αγωνίσματα που της χάρισαν τόσες διακρίσεις ήταν τα εξής:
- 50μ., 100μ. και 400μ. ελεύθερο
- 100μ. ύπτιο
- 100μ. πρόσθιο
- 100μ. πεταλούδα
- 200μ. μεικτή ατομική
- Σκυταλοδρομία 4×100μ. ελεύθερο και 4×100μ. μεικτή ομαδική
Στα 16 της συμμετείχε στους πρώτους Παραολυμπιακούς της καριέρας της το 1980 στο Άρνεμ της Ολλανδίας, σαρώνοντας τα πάντα στο διάβα της. Ορισμένες στιγμές ένιωθες σαν να είχε περάσει χειροπέδες στους αντιπάλους. Τα χέρια της σαν να έγιναν πιο ελαφριά και το πλάτος της πισίνας φαρδύτερο. Ούτε 1, ούτε 2 ούτε 3, αλλά 7 χρυσά κατέκτησε! Το εκστασιασμένο πλήθος αποθέωσε το νέο αστέρι.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, στη Νέα Υόρκη κατείχε δικαίως τον τίτλο του φαβορί, κάτι όμως που διόλου τη βάρυνε. Προσέθεσε στη συλλογή της αρκετά ακόμα χρυσά μετάλλια και ένα ασημένιο. Για μια ακόμη φορά έκρυψε τους ορίζοντες των επίδοξων νικητών και σκαρφάλωσε στο πιο ψηλό σκαλί, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα: Το βάθρο του πρωταθλητή είναι μονοθέσιο και σε αυτό δεν χωρούσε να μπει δίπλα της ούτε αδυνατισμένη σκνίπα.
Το 1988 στη Σεούλ πιστοποίησε ξανά με εμφατικό τρόπο πως είναι ανίκητη! Στα 10 χρυσά σταμάτησε το κοντέρ, ενώ στο επόμενο μεγάλο ραντεβού στη Βαρκελώνη το 1992 ήταν όπως συνήθως απολαυστική. Η εκνευριστική της συνέπεια ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα, αφού στην πισίνα φαινόταν σαν να τρέχουν δίπλα της όχι επαγγελματίες, μα παιδάκια. Παράλληλα, το πασίγνωστο περιοδικό « Sports Illustrated» την έχρισε υποψήφια «Γυναίκα της Χρονιάς» για το 1988.
Στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα το 1996 εξακολούθησε να παίζει το μελωδικό βιολί της νίκης. 2 χρυσά, 3 ασημένια και ισάριθμα χάλκινα έγραψε η στατιστική. Δεν θύμιζε κομπιούτερ, αλλά ηφαίστειο. Την κρίσιμη στιγμή, όταν ρέει η καυτή λάβα, τα καλώδια των υπολογιστών λιώνουν.
Η αμφισβήτηση
Η παντοκρατορία της ενόχλησε. Όπως έχει εξομολογηθεί η Ζορν, αντιμετώπισε από νωρίς την αμφισβήτηση στην καριέρα της, όσον αφορά την αναπηρία της. Πολλοί διατύπωσαν τις ενστάσεις τους, και γρήγορα οι ψίθυροι έγιναν φωνές και στη συνέχεια μετατράπηκαν σε κραυγές, καθώς η αναπηρία της δεν ήταν ορατή. Μάλιστα, η ταξινόμηση της Αμερικανίδας (classification- ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της αναπηρίας του κάθε συμμετέχοντα μια ειδική επιτροπή αφού τον εξετάσει τον τοποθετεί στην κατάλληλη κατηγορία) έγινε δεκτή με ιδιαίτερη καχυποψία στη διάρκεια των επόμενων Παραολυμπιακών, δηλαδή αυτών στο Σίδνεϊ το 2000.
Η Αμερικανίδα πολυνίκης απάντησε στους επικριτές με τις επιδόσεις της. Στην Αυστραλέζικη πρωτεύουσα κρέμασε στο στήθος της 4 ασημένια και 1 χάλκινο. Δυστυχώς, όμως, οι μέχρι τότε αόρατες ρωγμές του πανδαμάτορα χρόνου εμφανίστηκαν στο ταλαιπωρημένο κορμί για την κολυμβήτρια-φαινόμενο.
Λίγο πριν το ύστατο αντίο, συγκεκριμένα το 2003, υπεβλήθη σε επέμβαση και χάρη σε δύο τεχνητά εμφυτεύματα ίριδας, βελτίωσε κατά τι την όραση της. Πάντως, η διαφοροποίηση υπήρξε πολύ μικρή, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι δεν άλλαξε κατηγορία.
Οι εραστές της κολύμβησης ήλπιζαν πως με κάποιο μαγικό τρόπο ο χρόνος θα φρενάρει και η Τρίσα Ζορν τους έκανε να πιστέψουν ότι γίνεται. Η τελευταία σκοπιά στο φυλάκιο της «αστερόεσσας» ήταν στους Παραολυμπιακούς της Αθήνας το 2004. Τους έβδομους της αθλητικής της σταδιοδρομίας, εκεί όπου απέσπασε στα 40 της μαζί με το θερμό χειροκρότημα 1 χάλκινο μετάλλιο. Μάλιστα, εκείνη κρατούσε τη σημαία της χώρας της στην τελετή λήξης.
«Καθόλου εύκολο να συμβεί. Εξαιτίας του ότι η διοργάνωση έχει εξελιχθεί και οι αθλητές είναι πλέον απόλυτα εξειδικευμένοι. νομίζω πως θα ήταν εξόχως δύσκολο να συμβεί», αποκρίνεται η Ζορν στο εύλογο ερώτημα αν θα βρεθεί κάποιος στο μέλλον να ξεπεράσει τις μαλαματένιες επιδόσεις της και συνεχίζει:
«Θέλω να ελπίζω πως άφησα ένα θετικό αποτύπωμα στο άθλημα, συνεισέφερα γόνιμα στο άθλημα και στους Παραολυμπιακούς Αγώνες εν γένει», τονίζει με σπάνιο αίσθημα ταπεινότητας και προσθέτει: «Μερικές φορές σκέφτομαι την πορεία μου και ομολογώ πως εύχομαι με ένα μαγικό τρόπο να μπορούσα να γυρίσω ξανά πίσω στο παρελθόν.
Στον αντίποδα, γνωρίζω πως αποστολή των αθλητών της γενιάς μου αποτελούσε η διάνοιξη ενός μονοπατιού για τους αθλητές του σήμερα που πλέον απολαμβάνουν αυτές τις ευκαιρίες. Υπήρξα τυχερή και συνάμα ευλογημένη να μπορώ να κολυμπώ τις αποστάσεις που κάλυπτα, όντας μια αθλήτρια διεθνούς εμβέλειας. Έτσι, μου δόθηκε η δυνατότητα να διακριθώ σε πολλά αγωνίσματα στο συγκεκριμένο θεσμό».
Το 2012 σε μια εκδήλωση αντάξια του κύρους της, εισήχθη στο πάνθεον των κορυφαίων, στο Παραολυμπιακό Hall Of Fame! Όσο για το κίνητρο μιας καριέρας που ο καθένας θα ζήλευε; «Αγαπάω πραγματικά αυτό που κάνω», υπογράμμιζε το 2000.
Παναγιώτης Ιωάννου
