5 Ιουλίου του 1982: Στο "Σαριά" της Βαρκελώνης, το ποδόσφαιρο γνώρισε την αποθέωση του, πιστοποιώντας πως είναι ο βασιλιάς των σπορ! Βραζιλία και Ιταλία χάρισαν στους 45.000 φιλάθλους που βρέθηκαν στις εξέδρες και σε εκατομμύρια μάτια σε όλη την υφήλιο, σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ένα συγκλονιστικό ματς που είχε χαρακτήρα τελικού, στο Μουντιάλ της Ισπανίας.
Γράφει ο Αργύρης Κωστούρος
Εάν ρωτήσεις έναν ποδοσφαιρόφιλο για τις αναμνήσεις που έχει από το Espana '82, το πρώτο που θα σκεφτεί δεν είναι ο τελικός που έστεψε τους Ιταλούς παγκόσμιους πρωταθλητές, ούτε η πεισματώδης μάχη Γάλλων και Γερμανών στον δραματικό ημιτελικό της Μαδρίτης. Το θυμικό ξεκινάει στην προσπάθεια των Ιταλών να υπερκεράσουν το ανυπέρβλητο εμπόδιο της Βραζιλίας που ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάκτηση του Μουντιάλ και όχι άδικα, καθώς είχε εντυπωσιάσει με τις εμφανίσεις της στα ισπανικά γήπεδα, συνταιριάζοντας με θαυμαστή συνέπεια και τελειότητα, το θέαμα με την ουσία. Ποια ήταν όμως η κατάσταση των ομάδων μέχρι τον μεταξύ τους αγώνα;
Το ξεκίνημα για τους Ιταλούς σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν ήταν ιδανικό. Επικρατούσε πολεμικό κλίμα. Οι Ιταλοί δημοσιογράφοι κατηγορούσαν ανοικτά τον Μπέαρζοτ για την χρησιμοποίηση του Πάολο Ρόσσι, του οποίου η τιμωρία για συμμετοχή στο σκάνδαλο με τα στοιχήματα είχε λήξει. Μέσα σε αυτή την έκρυθμη ατμόσφαιρα, ο Μπέαρζοτ απαγόρευσε στους διεθνείς να κάνουν δηλώσεις, με μοναδική εξαίρεση τον αρχηγό Ντίνο Τζοφ, ο οποίος όμως ήταν αρκετά φειδωλός, με αποτέλεσμα ο ιταλικός Τύπος να αρχίσει τον... κιτρινισμό!
Το κακό κλίμα μεταφέρθηκε και στα ματς της πρώτης φάσης. Η Ιταλία προκρίθηκε στον β' γύρο, παραχωρώντας τρεις ισοπαλίες, και με αρκετή αγωνία στο τελευταίο ματς με το Καμερούν, καθώς οι Αφρικανοί με νίκη πετούσαν εκτός Μουντιάλ τους Ιταλούς.
Η Βραζιλία του Τέλε Σαντάνα έπαιζε στον 6ο όμιλο με αντιπάλους την Σοβιετική Ένωση, την Σκωτία και τη Νέα Ζηλάνδια. Τελικός απολογισμός 3 στα 3 σε νίκες και 10-2 γκολ από μία ομάδα-όνειρο που πήρε εύκολα την πρόκριση για τους "16". Η απόδοση της χαρακτηρίστηκε τότε ως η πεμπτουσία του ποδοσφαίρου, ενώ το υλικό της ομάδας του '82 ήταν το μόνο που θα μπορούσε να συγκριθεί με αυτό της γενιάς του Πελέ που έφερε στους "Καριόκας" τρία Παγκόσμια Κύπελλα. Στην άμυνα, οι Λεάντρο, Όσκαρ, Λουζίνιο, Εντίνιο και Ζούνιορ διέθεταν τόσο καλή τεχνική κατάρτιση που εάν έπαιζαν στην Ευρώπη, οι προπονητές θα τους τοποθετούσαν στη μεσοεπιθετική γραμμή.
Στα χαφ, η τριπλέτα Φαλκάο-Σερέζο-Σόκρατες μάγευαν με το φαντεζί και περίτεχνο παιχνίδι τους, τις κάθετες μπαλιές τους, τους εκπληκτικούς συνδυασμούς και την εκμετάλλευση του κενού χώρου. Στην επίθεση, η τριπλέτα Ζίκο-Έντερ και Σερζίνιο είχαν αρμονική σχέση με τη μπάλα που όταν της "μιλούσαν", αυτή τους άκουγε, κάνοντας τους τα... χατήρια!
Στη φάση των "16", διασταυρώθηκε ένας όμιλος-φωτιά. Η παγκόσμια πρωταθλήτρια Αργεντινή του Λουϊς Σεζάρ Μενότι και του... πρωτόβγαλτου, (αλλά νευρικού και ανέτοιμου, όπως αποδείχθηκε) Ντιέγκο Μαραντόνα, θα υπερασπιζόταν τον τίτλο της απέναντι στην Ιταλία και την Βραζιλία. Θεωρητικά, οι δύο νοτιοαμερικάνικες ομάδες θα έκαναν μία... μπουκιά την μέτρια "Σκουάντρα Ατζούρα". Ωστόσο, η Ιταλία δεν κινδύνευε τόσο από τους αντιπάλους της, όσο από τα εσωτερικά της προβλήματα. Και τότε, θαρρείς και έγινε ένα θαύμα. Η εξουδετέρωση του Μαραντόνα από τον Τζεντίλε, με ένα κέντρο που δημιουργούσε παιχνίδι και ευκαιρίες, έχοντας ως κινητήριο μοχλό τον Μπρούνο Κόντι, εκφράστηκε άψογα στην επανάληψη με δύο γκολ από τους Ταρντέλι και Καμπρίνι. Η νίκη της Ιταλίας (2-1) ήταν πεντακάθαρη και απρόσμενη!
Η Αργεντινή ήθελε μόνο τη νίκη απέναντι στη Βραζιλία για να προκριθεί. Μία μάχη που εξελίχθηκε σε προσωπικό στοίχημα μεταξύ του Ζίκο και του Μαραντόνα για το ποιος ήταν ο κορυφαίος της εποχής. Η δυνατή κλωτσιά του Ντιέγκο στο στομάχι του Μπατίστα και τα τρία γκολ των Βραζιλιάνων πιστοποίησαν την ανωτερότητα τους και την απειρία του Μαραντόνα που ακόμη δεν ήταν έτοιμος να κατακτήσει τον κόσμο.
Η αναγέννηση του Ρόσι και ο Ντίνο Τζοφ!
Στις 5 Ιουλίου του 1982, εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ελλάδα, μέσω της ζωντανής μετάδοσης της ΕΡΤ και του απεσταλμένου της Μανώλη Μαυρομμάτη, περίμεναν τον τελικό του ομίλου. Για την Βραζίλια, αρκούσε και μία ισοπαλία για να συναντήσει τους Πολωνούς στον ημιτελικό του "Νουέβο Κάμπο". Τα παιδιά του Μπέαρζοτ ήθελαν μόνο τη νίκη.
Ήταν η ώρα του Πάολο Ρόσι που βγήκε από το λήθαργο μετά την δίχρονη τιμωρία για τα παράνομα στοιχήματα και άρχισε να κάνει αυτό που ήξερε καλύτερα: να σκοράρει! Πριν συμπληρωθεί το πρώτο πεντάλεπτο, κάνει σεφτέ στα γκολ, ύστερα από ιδανική σέντρα του Αντόνιο Καμπρίνι. Οι Βραζιλιάνοι αντέδρασαν άμεσα και η άψογη συνεργασία Ζίκο-Σόκρατες έχρισε σκόρερ τον "γιατρό" που με πλασαριστό σουτ ισοφάρισε (1-1).
Στη συνέχεια, η Βραζιλία έριξε τον ρυθμό της, εμφανίζοντας και κάποια σημάδια υπεροψίας και υποτίμησης των Ιταλών, αφού την βόλευε και η ισοπαλία, ενώ ο Ζίκο άρχισε να κουράζεται, καθώς αγωνιζόταν τραυματίας, ενώ είχε να αντιμετωπίσει και το στενό μαρκάρισμα του μετρ στο man to man Τζεντίλε.
Οι Ιταλοί, παίζοντας έξυπνα, με ένα σύστημα που βασιζόταν μεν στις αρχές του κατενάτσιο που όμως γινόταν "βέλος" στις ξαφνικές αντεπιθέσεις, και με μία ζηλευτή ικανότητα να ανοιγοκλείνουν τις γραμμές τους, άρχισαν να κυριαρχούν στον αγωνιστικό χώρο. Η τριάδα του κέντρου (Οριάλι - Ταρντέλι - Κόντι) ήταν σπουδαία, ενώ στην επίθεση ο Ρόσι που είχε άξιο συμπαραστάτη τον Γκρατσιάνι πετυχε το 2-1. Ο Φαλκάο ισοφάρισε με μία εξαιρετική κίνηση και η ισοπαλία 2-2 έδινε την πρόκριση στην Βραζιλία, αλλά ο Ρόσι δεν είχε πει την τελευταία του κουβέντα. Σημείωσε το τρίτο γκολ και την χρυσή πρόκριση, κράτησε στο φινάλε, το totem των ιταλικών γκολπόστ, ο Ντίνο Τζοφ, εξουδετερώνοντας, αρχικά το σουτ του Όσκαρ και στη συνέχεια το απευθείας χτύπημα κόρνερ του Ζίκο.
Τελικά στο ποδόσφαιρο δεν χρειάζεται να είσαι μάγος για να χορέψεις... σάμπα . Και αυτό το απέδειξαν οι Ιταλοί, εκείνο το ζεστό απόγευμα του Ιουλίου, πετυχαίνοντας το θαύμα. Ο Ρόσι θα σκόραρε δύο φορές εναντίον της Πολωνίας στον ημιτελικό κι άλλη μία στον τελικό όταν η Ιταλία θα κατακτούσε απέναντι στους Γερμανούς στη Μαδρίτη το τροπαιο ολοκληρώνοντας μία ποδοσφαιρική αναγέννηση και κατακτώντας την χρυσή μπάλα για το 1982.
Εάν ρωτήσεις έναν ποδοσφαιρόφιλο για τις αναμνήσεις που έχει από το Espana '82, το πρώτο που θα σκεφτεί δεν είναι ο τελικός που έστεψε τους Ιταλούς παγκόσμιους πρωταθλητές, ούτε η πεισματώδης μάχη Γάλλων και Γερμανών στον δραματικό ημιτελικό της Μαδρίτης. Το θυμικό ξεκινάει στην προσπάθεια των Ιταλών να υπερκεράσουν το ανυπέρβλητο εμπόδιο της Βραζιλίας που ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί για την κατάκτηση του Μουντιάλ και όχι άδικα, καθώς είχε εντυπωσιάσει με τις εμφανίσεις της στα ισπανικά γήπεδα, συνταιριάζοντας με θαυμαστή συνέπεια και τελειότητα, το θέαμα με την ουσία. Ποια ήταν όμως η κατάσταση των ομάδων μέχρι τον μεταξύ τους αγώνα;
Το ξεκίνημα για τους Ιταλούς σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν ήταν ιδανικό. Επικρατούσε πολεμικό κλίμα. Οι Ιταλοί δημοσιογράφοι κατηγορούσαν ανοικτά τον Μπέαρζοτ για την χρησιμοποίηση του Πάολο Ρόσσι, του οποίου η τιμωρία για συμμετοχή στο σκάνδαλο με τα στοιχήματα είχε λήξει. Μέσα σε αυτή την έκρυθμη ατμόσφαιρα, ο Μπέαρζοτ απαγόρευσε στους διεθνείς να κάνουν δηλώσεις, με μοναδική εξαίρεση τον αρχηγό Ντίνο Τζοφ, ο οποίος όμως ήταν αρκετά φειδωλός, με αποτέλεσμα ο ιταλικός Τύπος να αρχίσει τον... κιτρινισμό!
Το κακό κλίμα μεταφέρθηκε και στα ματς της πρώτης φάσης. Η Ιταλία προκρίθηκε στον β' γύρο, παραχωρώντας τρεις ισοπαλίες, και με αρκετή αγωνία στο τελευταίο ματς με το Καμερούν, καθώς οι Αφρικανοί με νίκη πετούσαν εκτός Μουντιάλ τους Ιταλούς.
Η Βραζιλία του Τέλε Σαντάνα έπαιζε στον 6ο όμιλο με αντιπάλους την Σοβιετική Ένωση, την Σκωτία και τη Νέα Ζηλάνδια. Τελικός απολογισμός 3 στα 3 σε νίκες και 10-2 γκολ από μία ομάδα-όνειρο που πήρε εύκολα την πρόκριση για τους "16". Η απόδοση της χαρακτηρίστηκε τότε ως η πεμπτουσία του ποδοσφαίρου, ενώ το υλικό της ομάδας του '82 ήταν το μόνο που θα μπορούσε να συγκριθεί με αυτό της γενιάς του Πελέ που έφερε στους "Καριόκας" τρία Παγκόσμια Κύπελλα. Στην άμυνα, οι Λεάντρο, Όσκαρ, Λουζίνιο, Εντίνιο και Ζούνιορ διέθεταν τόσο καλή τεχνική κατάρτιση που εάν έπαιζαν στην Ευρώπη, οι προπονητές θα τους τοποθετούσαν στη μεσοεπιθετική γραμμή.
Στα χαφ, η τριπλέτα Φαλκάο-Σερέζο-Σόκρατες μάγευαν με το φαντεζί και περίτεχνο παιχνίδι τους, τις κάθετες μπαλιές τους, τους εκπληκτικούς συνδυασμούς και την εκμετάλλευση του κενού χώρου. Στην επίθεση, η τριπλέτα Ζίκο-Έντερ και Σερζίνιο είχαν αρμονική σχέση με τη μπάλα που όταν της "μιλούσαν", αυτή τους άκουγε, κάνοντας τους τα... χατήρια!
Στη φάση των "16", διασταυρώθηκε ένας όμιλος-φωτιά. Η παγκόσμια πρωταθλήτρια Αργεντινή του Λουϊς Σεζάρ Μενότι και του... πρωτόβγαλτου, (αλλά νευρικού και ανέτοιμου, όπως αποδείχθηκε) Ντιέγκο Μαραντόνα, θα υπερασπιζόταν τον τίτλο της απέναντι στην Ιταλία και την Βραζιλία. Θεωρητικά, οι δύο νοτιοαμερικάνικες ομάδες θα έκαναν μία... μπουκιά την μέτρια "Σκουάντρα Ατζούρα". Ωστόσο, η Ιταλία δεν κινδύνευε τόσο από τους αντιπάλους της, όσο από τα εσωτερικά της προβλήματα. Και τότε, θαρρείς και έγινε ένα θαύμα. Η εξουδετέρωση του Μαραντόνα από τον Τζεντίλε, με ένα κέντρο που δημιουργούσε παιχνίδι και ευκαιρίες, έχοντας ως κινητήριο μοχλό τον Μπρούνο Κόντι, εκφράστηκε άψογα στην επανάληψη με δύο γκολ από τους Ταρντέλι και Καμπρίνι. Η νίκη της Ιταλίας (2-1) ήταν πεντακάθαρη και απρόσμενη!
Η Αργεντινή ήθελε μόνο τη νίκη απέναντι στη Βραζιλία για να προκριθεί. Μία μάχη που εξελίχθηκε σε προσωπικό στοίχημα μεταξύ του Ζίκο και του Μαραντόνα για το ποιος ήταν ο κορυφαίος της εποχής. Η δυνατή κλωτσιά του Ντιέγκο στο στομάχι του Μπατίστα και τα τρία γκολ των Βραζιλιάνων πιστοποίησαν την ανωτερότητα τους και την απειρία του Μαραντόνα που ακόμη δεν ήταν έτοιμος να κατακτήσει τον κόσμο.
Η αναγέννηση του Ρόσι και ο Ντίνο Τζοφ!
Στις 5 Ιουλίου του 1982, εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλο τον κόσμο, αλλά και στην Ελλάδα, μέσω της ζωντανής μετάδοσης της ΕΡΤ και του απεσταλμένου της Μανώλη Μαυρομμάτη, περίμεναν τον τελικό του ομίλου. Για την Βραζίλια, αρκούσε και μία ισοπαλία για να συναντήσει τους Πολωνούς στον ημιτελικό του "Νουέβο Κάμπο". Τα παιδιά του Μπέαρζοτ ήθελαν μόνο τη νίκη.
Ήταν η ώρα του Πάολο Ρόσι που βγήκε από το λήθαργο μετά την δίχρονη τιμωρία για τα παράνομα στοιχήματα και άρχισε να κάνει αυτό που ήξερε καλύτερα: να σκοράρει! Πριν συμπληρωθεί το πρώτο πεντάλεπτο, κάνει σεφτέ στα γκολ, ύστερα από ιδανική σέντρα του Αντόνιο Καμπρίνι. Οι Βραζιλιάνοι αντέδρασαν άμεσα και η άψογη συνεργασία Ζίκο-Σόκρατες έχρισε σκόρερ τον "γιατρό" που με πλασαριστό σουτ ισοφάρισε (1-1).
Στη συνέχεια, η Βραζιλία έριξε τον ρυθμό της, εμφανίζοντας και κάποια σημάδια υπεροψίας και υποτίμησης των Ιταλών, αφού την βόλευε και η ισοπαλία, ενώ ο Ζίκο άρχισε να κουράζεται, καθώς αγωνιζόταν τραυματίας, ενώ είχε να αντιμετωπίσει και το στενό μαρκάρισμα του μετρ στο man to man Τζεντίλε.
Οι Ιταλοί, παίζοντας έξυπνα, με ένα σύστημα που βασιζόταν μεν στις αρχές του κατενάτσιο που όμως γινόταν "βέλος" στις ξαφνικές αντεπιθέσεις, και με μία ζηλευτή ικανότητα να ανοιγοκλείνουν τις γραμμές τους, άρχισαν να κυριαρχούν στον αγωνιστικό χώρο. Η τριάδα του κέντρου (Οριάλι - Ταρντέλι - Κόντι) ήταν σπουδαία, ενώ στην επίθεση ο Ρόσι που είχε άξιο συμπαραστάτη τον Γκρατσιάνι πετυχε το 2-1. Ο Φαλκάο ισοφάρισε με μία εξαιρετική κίνηση και η ισοπαλία 2-2 έδινε την πρόκριση στην Βραζιλία, αλλά ο Ρόσι δεν είχε πει την τελευταία του κουβέντα. Σημείωσε το τρίτο γκολ και την χρυσή πρόκριση, κράτησε στο φινάλε, το totem των ιταλικών γκολπόστ, ο Ντίνο Τζοφ, εξουδετερώνοντας, αρχικά το σουτ του Όσκαρ και στη συνέχεια το απευθείας χτύπημα κόρνερ του Ζίκο.
Τελικά στο ποδόσφαιρο δεν χρειάζεται να είσαι μάγος για να χορέψεις... σάμπα . Και αυτό το απέδειξαν οι Ιταλοί, εκείνο το ζεστό απόγευμα του Ιουλίου, πετυχαίνοντας το θαύμα. Ο Ρόσι θα σκόραρε δύο φορές εναντίον της Πολωνίας στον ημιτελικό κι άλλη μία στον τελικό όταν η Ιταλία θα κατακτούσε απέναντι στους Γερμανούς στη Μαδρίτη το τροπαιο ολοκληρώνοντας μία ποδοσφαιρική αναγέννηση και κατακτώντας την χρυσή μπάλα για το 1982.
