Το Παγκόσμιο Κύπελλο αποτελεί όνειρο για τους απανταχού ποδοσφαιριστές και οπαδούς ανά την υφήλιο. Με την έναρξη της διοργάνωσης στο Κατάρ να πλησιάζει, γυρίζουμε το ρολόι πίσω, όταν άρχισαν όλα και μπήκε το νερό στο αυλάκι για την κορυφαία γιορτή του αθλήματος.
Έχουν περάσει 94 χρόνια από μια απόφαση-σταθμό στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Επρόκειτο για πρωτοβουλία του οραματιστή προέδρου της FIFA, του Γάλλου Ζιλ Ριμέ. Στις 28 Μαΐου του 1928 λοιπόν, η συνεδρίαση των τότε μελών της ομοσπονδίας έχει ένα σαφές αποτέλεσμα που τα άλλαξε όλα: τη θέσπιση του παγκοσμίου κυπέλλου. Φυσικά τότε λίγοι θα μπορούσαν να προβλέψουν τη γιγάντωση ενός αθλητικού θεσμού η τηλεθέαση του οποίου δεν ξεπερνιέται ούτε καν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο Ριμέ, γεννηθείς το 1873 σε ένα χωριό της ανατολικής Γαλλίας, εκλέχθηκε πρόεδρος της γαλλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας το 1914 και πρόεδρος της FIFA το 1921. Η θητεία του στη θέση αυτή αποτελεί τη μακροβιότερη οποιουδήποτε προέδρου, διάρκειας 33 χρόνων, έως το 1954. Μετά από τα άκρως επιτυχημένα Ολυμπιακά τουρνουά του 1924 και του 1928 ο φιλόδοξος Ριμέ προτείνει τη δημιουργία της νέας διοργάνωσης. Η Ουρουγουάη ορίζεται ως διοργανώτρια, με έτος διεξαγωγής το 1930.
1930: Το ταξίδι στην Ουρουγουάη!
Οι Ουρουγουανοί είχαν κερδίσει τα Ολυμπιακά τουρνουά ποδοσφαίρου τόσο το 1924 όσο και το 1928, και η νεοσύστατη διοργάνωση ήταν ευκαιρία για νέες επιτυχίες. Η σιγουριά της Ουρουγουάης ήταν τέτοια που προσφέρθηκε να πληρώσει τα έξοδα του ταξιδιού για τις υπόλοιπες χώρες. Η σημαντική απόσταση και ο χρόνος απουσίας των παικτών όμως, απέτρεψαν τις Ευρωπαϊκές χώρες από το να δηλώσουν συμμετοχή έως και δυο μήνες πριν την έναρξη. Εν τέλει Βέλγιο, Ρουμανία και Γαλλία ξεκίνησαν για την Ουρουγουάη με πλοίο στις 21 Ιουνίου. Ο ίδιος ο Ριμέ βρισκόταν μαζί τους.
Θρυλείται δε, πως ο εμπνευστής του Παγκοσμίου Κυπέλλου χρειάστηκε να προσέχει το τρόπαιο του νικητή στις δυο βδομάδες που πέρασε εν πλω. Το τρόπαιο, που απεικόνιζε τη θεά Νίκη, έμελλε να μετονομαστεί σε «κύπελλο Ζιλ Ριμέ» προς τιμήν του, το 1946.
Μια πόλη (Μοντεβιδέο), τρία στάδια και 13 οι εθνικές ομάδες που βρισκόταν εκεί για την έναρξη στις 13 Ιουλίου του 1930. Αργεντινή, Χιλή, Γαλλία και Μεξικό σχημάτισαν τον πρώτο όμιλο, Γιουγκοσλαβία, Βραζιλία και Βολιβία τον δεύτερο, Ουρουγουάη, Ρουμανία και Περού τον τρίτο και ΗΠΑ, Βέλγιο και Παραγουάη τον τέταρτο και τελευταίο. Η αυτοπεποίθηση των Ουρουγουανών τελικά δικαιώθηκε, καθώς οι διοργανωτές θριάμβευσαν με 4-2 στον τελικό της τριακοστής Ιουλίου επί της Αργεντινής.
Οι ομάδες αυξάνονται και πάμε για... ρεκόρ!
Οι ομάδες αυξήθηκαν από 13 σε 16 για το παγκόσμιο της Ιταλίας το 1934, και πέρα από μικρές αυξομειώσεις το format αυτό διατηρήθηκε για σχεδόν 50 χρόνια. Η επόμενη σημαντική αύξηση συνέβη το 1982, με τις ομάδες να γίνονται 24 στο Παγκόσμιο της Ισπανίας και 32 στο μουντιάλ της Γαλλίας το 1998. Με την επικύρωση των αλλαγών της FIFA, η συνδιοργάνωση ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά το 2026 θα βρει την μεγαλύτερη αύξηση έως τώρα, με τις συμμετέχουσες ομάδες να είναι 48.
Το Μεξικό έγινε η πρώτη χώρα που διοργάνωσε το παγκόσμιο κύπελλο 2 φορές (1970, 1986), ενώ ακολούθησαν Ιταλία (1934, 1990), Γαλλία (1938, 1998), Γερμανία (1974, 2006) και Βραζιλία (1950, 2014). 11 από τις 21 διοργανώσεις έλαβαν χώρα στην Ευρώπη, 5 σε Νότιο Αμερική, 3 σε κεντρική και βόρεια Αμερική, ενώ από μια διοργάνωση διεξήχθη σε χώρες της Ασίας (2002) και Αφρικής (2010).
Από το ταξίδι του Ριμέ με το υπερωκεάνιο Κόντε Βέρντε το 1930, μέχρι το παγκόσμιο κύπελλο του Κατάρ έχουν περάσει 92 χρόνια, αλλά αν ένα πράγμα παραμένει αναλλοίωτο είναι το πάθος όλων για το ίδιο το παιχνίδι.
Φίλιππος Μεντιδάκης
