Για τους ρομαντικούς φίλους του ποδοσφαίρου, αυτή η εικόνα λέει «πολλά», γι’ αυτό που συμβολίζει και όχι για αυτό που… είναι! Την 26η Δεκεμβρίου του 1860, οι αρχαιότερες ποδοσφαιρικές ομάδες, στο αρχαιότερο γήπεδο, έπαιξαν το πρώτο επίσημο ποδοσφαιρικό παιχνίδι, στην Boxing Day! Σέφιλντ εναντίον Χάλαμ. Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι τραβηγμένη, περίπου έναν αιώνα μετά, το 1957, σε αγώνα μεταξύ των δύο ομάδων.
Γράφει ο Νικόλας Παολίνος
Οι προετοιμασίες για τους... απανταχού ποδοσφαιρόφιλους ανά τον κόσμο για την Boxing Day, έχουν ήδη ξεκινήσει. Όποιος φίλαθλος... σέβεται τον εαυτό του, έχει ξεκινήσει την αντίστροφη μέτρηση 24 ώ ώρες νωρίτερα, για την σπουδαία ημέρα του Αγγλικού ποδοσφαίρου, η οποία ανέκαθεν προσέφερε πολλές συγκινήσεις. Το BN Sports ερευνά και σας παρουσιάζει τις ρίζες της Boxing Day, γι' αυτό ετοιμαστείτε για ένα... ταξίδι στον χρόνο!
Ποδοσφαιρικά παιχνίδια την 26η Δεκεμβρίου παίζονταν ανέκαθεν στην Αγγλία. Στα μέσα του 19ου αιώνα, αλλά και πριν από αυτά, επειδή δεν υπήρχαν αρκετές ομάδες, τα παιχνίδια ήταν εντελώς ανεπίσημα και οι δύο ομάδες χωρίζονταν με βάση το αλφάβητο σε ορισμένες περιπτώσεις. Εάν το όνομα κάποιου ξεκινούσε με ένα από τα γράμματα στο πρώτο μισό του αγγλικού αλφαβήτου πήγαινε στην μία ομάδα, εάν όχι αγωνιζόταν με την άλλη. Έχουν καταγραφεί μάλιστα και παιχνίδια μεταξύ παντρεμένων και ανύπαντρων, ένα φαινόμενο που στα μέσα του 20ου αιώνα το βλέπουμε και στην Ελλάδα.
Η Σέφιλντ, έχοντας ιδρυθεί τον Οκτώβριο του 1857, αποτελεί μία από τις αρχαιότερες ομάδες ποδοσφαίρου στη Βρετανία. Αυτό από μόνο του, φυσικά δυσκόλεψε τον προγραμματισμό αγώνων ενάντια σε άλλες ομάδες, οι οποίες απλά… δεν υπήρχαν! Στα πρώτα χρόνια της Σέφιλντ, οι αγώνες ποδοσφαίρου οργανώνονταν με τον τρόπο που αναφέρθηκε πιο πάνω (παντρεμένοι-ανύπαντροι κλπ.). Ένας άλλος τρόπος διαχωρισμού των ομάδων ήταν ο εξής: επαγγελματίες παίκτες εναντίον εργατών!
Tο πρώτο επίσημο παιχνίδι της Boxing Day, το οποίο για πολλούς θεωρείται και το πρώτο επίσημο ματς ποδοσφαίρου στην ιστορία μεταξύ ποδοσφαιρικών σωματείων, πραγματοποιήθηκε την 26η του Δεκέμβρη του 1860. Σε αυτό η Σέφιλντ ήρθε αντιμέτωπη με τη νεοϊδρυθείσα - τότε - Χάλαμ. Για την ιστορία το αρχαιότερο κλαμπ στον κόσμο πήρε τη νίκη 2-0. Το παιχνίδι έλαβε χώρα στο γήπεδο της Χάλαμ, το «Sandygate Road», το οποίο έχοντας ανοίξει τις πύλες του το 1804, κατέχει το Ρεκόρ Γκίνες για το παλαιότερο γήπεδο στον κόσμο!
Βέβαια, μπορεί αυτό να ήταν το πρώτο επίσημο ποδοσφαιρικό παιχνίδι, με κανονισμούς και οργάνωση, αλλά εορταστικοί αγώνες στο νησί εντοπίζονται ακόμα πιο πίσω.
??????? The World's First Derby
— Forgotten Football Clubs (@_forgottenfooty) January 10, 2024
On 26 December 1860, Sheffield FC met Hallam FC in what was the world's oldest football fixture and first ever derby clash ⚔️
The match was played at Sandygate Road, Hallam's home ground, and became known as the Rules Derby due to it being the first… pic.twitter.com/BWrJblkoZL
Παραλλαγές του παιχνιδιού που ήταν γνωστές ως «μεσαιωνικό ποδόσφαιρο» (medieval football) ή «ποδόσφαιρο του λαού/του όχλου» (mob football), εντοπίζεονται στο μακρινό 1170. Τα παιχνίδια παίζονταν συχνά τα Χριστούγεννα και το Πάσχα, ενώ μερικά από αυτά παίζονται ακόμα και σήμερα, όπως το «Ba», το οποίο ομολογουμένως δεν θυμίζει και τόσο ποδόσφαιρο…
Οι θρησκευτικές και οι επίσημες αργίες αποτελούν για πολλούς αιώνες αφορμή για ενασχόληση με το ποδόσφαιρο, ενώ υπήρχε και μια εποχή που οι κορυφαίες ομάδες έπαιζαν σχεδόν κάθε μέρα την περίοδο των Χριστουγέννων.
Κατά την Βικτωριανή εποχή, την περίοδο, δηλαδή, εκείνη που στο νησί βασίλευε η Βασίλισσα Βικτωρία (1837-1901), διεξάγονταν αγώνες ποδοσφαίρου ανήμερα των Χριστουγέννων, καθώς η εργατική τάξη είχε ρεπό λόγω της ημέρας, ενώ παράλληλα διοργανώνονταν και πολλές δημόσιες εορταστικές εκδηλώσεις, σύμφωνα με τον Ουαλό διακεκριμένο ιστορικό, Μάρτιν Τζόουνς. Μερικές χρονιές, μάλιστα, γίνονταν ποδοσφαιρικά παιχνίδια και την Boxing Day, κάτι το οποίο σημαίνει πως οι ομάδες αγωνίζονταν δύο φορές σε ισάριθμες ημέρες. Για πολλούς εργαζόμενος, ίσως αυτή να ήταν και η μόνη ευκαιρία μέσα στη χρονιά να προλάβουν κάποιο παιχνίδι!
Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι «εκμεταλλεύονταν» τις επίσημες αργίες με σκοπό να «τραβήξουν» όλο και μεγαλύτερα πλήθη στα γήπεδα, για να παρακολουθήσουν τους αγώνες τους. Στη Βικτωριανή και Εδουαρδιανή εποχή που την διαδέχθηκε (1901-1914), τα παιχνίδια διοργανώνονταν συχνά, εκτός από τα Χριστούγεννα και σε άλλες αργίες, όπως τη Μεγάλη Παρασκευή και τη Δευτέρα του Πάσχα, με μερικούς συλλόγους να παίζουν έως και τρία παιχνίδια σε τέσσερις ημέρες.
Τότε, για την εργατική τάξη, της οποίας τα σπίτια ήταν συχνά μικρά και… άβολα, μια μέρα χωρίς δουλειά ήταν λόγος να βγουν στους δρόμους να γιορτάσουν και να μην μείνουν σπίτι.
Μεταξύ Α’ και Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την ημέρα των Χριστουγέννων, λάμβαναν χώρα σε όλη τη Βρετανία αθλητικές και άλλες εκδηλώσεις, όπως: παντομίμα, κινηματογραφικές προβολές, τελετουργίες και συγκεντρώσεις.
Από την ιστορική μελέτη, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό πως το ποδόσφαιρο ως κοινωνικό φαινόμενο, κατορθώνει πάντα να προσαρμόζεται στις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, επιτελώντας φυσικά τον ρόλο του, που δεν είναι άλλος από την κοινωνικοποίηση των ανθρώπων και τη σύνδεσή τους με ισχυρά δεσμά, εντός του αθλητικού ιδεώδους.
