15η Οκτωβρίου 1980: Υπήρξε το καλύτερο ντεμπούτο που έκανε ποτέ ποδοσφαιριστής στην εθνική μας ομάδα και εκείνη τη βραδιά πριν από ακριβώς 41 χρόνια ο Νίκος Σαργκάνης, φόρεσε το μανδύα του ήρωα απέναντι στη Δανία παίρνοντας το προσωνύμιο «Φάντομ»!
Σχετικά Άρθρα
Ο Νίκος Σαργκάνης θυμάται πώς οι «Λόρδοι» του Βύρωνα στο Ολντ Τράφορντ έφτασαν στα άκρα τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: «Τους κοιτάξαμε στα μάτια αλλά…»
Retro stories (1985): Η μετακίνηση Σαργκάνη και Βαμβακούλα από τον Ολυμπιακό στον Παναθηναϊκό που σήκωσε θύελλα!
Γράφει ο Παναγιώτης Ιωάννου
Πολλές παρθενικές εμφανίσεις ποδοσφαιριστών είτε σε συλλογικό, είτε σε εθνικό επίπεδο έχουν προκαλέσει διθυράμβους και πλημμύρα εγκώμιων. Ο πανδαμάτορας χρόνος απογύμνωσε τις χάρτινες προσδοκίες και καταδίκασε σε ανυπαρξία όσες εξ αυτών αποδείχθηκαν ψευδαισθήσεις μεγαλείου σε καριέρες ποδοσφαιρικά θνησιγενείς που, όταν θα πέσει η σκόνη, θα κρυφτούν στη μετριότητα.
Στον αντίποδα, ορισμένους άοκνους διακόνους του σπορ που σαγηνεύει, οι οποίοι επί δεκαετίες με το αίμα και τον ιδρώτα τους άφησαν το ίχνος τους στα γήπεδα, τους πριμοδότησε. Τους κατέταξε όχι στη συνομοταξία των διαττόντωναστέρων, μα στους εκλεκτούς, στην κορυφή των συνειδήσεων, αφού οι πρωτόφαντες παραστάσεις τους τελικά μονάχα ξετύλιξαν όσα φοβερά θα επακολουθούσαν. Για τον Νίκο Σαργκάνη η 15η Οκτωβρίου 1980 αποτελεί μέρα ορόσημο. Τότε, άρχισε να υφαίνει το γαλανόλευκο μύθο του, τότε έγινε «Φάντομ»…
Πριμ 64.000 δραχμών!
Η κληρωτίδα στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1982 δεν χαρίστηκε στην Ελλάδα. Το συναπάντημα με Ιταλία, Γιουγκοσλαβία και Δανία δεν έφερνε δάκρυα ανακούφισης και υποδήλωνε ότι το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα έχει να ανέβει ένα βουνό, μολονότι ερχόταν με φορά από την παρθενική της παρουσία σε τελική φάση διοργάνωσης, το Κύπελλο Εθνών του 1980. Το αδύναμο Λουξεμβούργο, το οποίο συμμετείχε στον όμιλο σαν απρόκλητο φτωχό ανιψάκι, ήταν νομοτελειακά βέβαιο πως θα εξελιχθεί σε σάκο του μποξ.
Η πρεμιέρα της Ελλάδας κόντρα στη Δανία στο κατάμεστο «Ίντρετσπαρκεν», δηλαδή το σημερινό «Πάρκεν», (κόπηκαν 47.5000 εισιτήρια), διαμόρφωνανισορροπίες χορταριού που θύμιζαν λιοντάρια εναντίων Χριστιανών. Την παραπάνω διαπίστωση, ενίσχυε η δυσμενής προϊστορία κόντρα στο συγκεκριμένο αντίπαλο, έστω και αν αυτή είναι κενή περιεχομένου μόλις ακουστεί το σφύριγμα και κυλήσει η μπάλα στο γήπεδο. Μία γαλανόλευκη νίκη, μία ισοπαλία, δύο ήττες και έναν διασυρμό το 1960, φιλικό μεν, πλην όμως ταπεινωτικό (7-2) έγραφαν ως εκείνη τη στιγμή τα φύλλα της στατιστικής.
Η εκτός έδρας ήττα των Δανών την περασμένη αγωνιστική στις 27 Σεπτεμβρίου από τους Γιουγκοσλάβους (2-1), καθιστούσε τη νίκη μονόδρομο για τους οικοδεσπότες που φιλοξενούσαν την Ελλάδα. Δείγμα της επιτακτικής ανάγκης για το χρυσοφόρο «τρίποντο», η θέσπιση πριμ ύψους 64.000 δραχμών από την δανέζικη ομοσπονδία σε περίπτωση επιτυχίας.
Πάντως, οι ατυχίες της τελευταίας στιγμής δεν έλειψαν για τους διεθνείς μας. Συγκεκριμένα, την παραμονή του ματς, ο άλλοτε γκολκίπερ του Ολυμπιακού του Παναθηναϊκού και όχι μόνο, Λευτέρης Πουπάκης τραυματίστηκε σοβαρά στο γόνατο. Έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες ο εμβληματικός Αλκέτας Παναγούλιας κάλεσε εσπευσμένα τον Βασίλη Κωνσταντίνου για να αναπληρώσει το κενό.
Εντούτοις, ο έμπειρος τεχνικός με τον εκρηκτικό χαρακτήρα, πόνταρε στην δαιμονιώδη φόρμα που διένυε ο Σαργκάνης. Με φτερά στα πόδια, αφού την ίδια χρονιά έλαμψε στην Καστοριά κατακτώντας με τα χρώματά της το Κύπελλο Ελλάδας και εξαργύρωσε την ανέλιξή του με τη μετακόμισή του στον πανίσχυρο Ολυμπιακό, ο 26χρονος γκολκίπερ θα έπεφτε στα βαθιά με τα «γαλανόλευκα». Ο ίδιος, φρόντισε να βγάλει ασπροπρόσωπο τον προπονητή του.
Το ματς θα κάλυπτε τηλεοπτικά απευθείας η ΕΡΤ προς τέρψιν των απανταχού της γης Ελλήνων. Τα φλογισμένα μάτια των πιστών στρατιωτών του Παναγούλια αντανακλούσαν την πίστη για την επιτυχία.
Στο 8’ από τα χέρια του Σαργκάνη πυροδοτείται μια ταχύτατη αντεπίθεση. Ο Κούης με πανέξυπνη μακρινή πάσα βρίσκει τον Λιβαθηνό. Ο τελευταίος, με κάθετη-ξυράφι τροφοδοτεί τον Κωστίκο, όμως το πλασέ του άσου του ΠΑΟΚ θα καταλήξει στο δοκάρι. Η Εθνική κατόρθωσε να προηγηθεί με τον Μαύροστο 14’, αλλά σε μια ανεξήγητη απόφαση o βοηθός καταλογίζει οφσάιντ.
Εννέα λεπτά αργότερα, ο Σαργκάνης αποκρούει κοντινή κεφαλιά του Όλε Ράσμουσεν, επιδεικνύοντας εξαιρετικά αντανακλαστικά σε μια άκρως επικίνδυνη φάση. Οι δύο ομάδες με τη λήξη του πρώτου μέρους βάδιζαν χέρι-χέρι στο σκορ. Δηλαδή, πήγαιναν με «λευκή» ισοπαλία στα αποδυτήρια.
Λίγο μετά την έναρξη του δεύτερου ημχρόνου, ειδικότερα στο 50’, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα κέρδισε φάουλ σε πλεονεκτική θέση, έξω από τη μεγάλη περιοχή και προς τον άξονα. Ο θρύλος του Άρη Ντίνος Κούης, που στη 17ετη του σταδιοδρομία στους «κίτρινους» δεν αντίκρισε ποτέ κόκκινη κάρτα, υπήρξε ο πολιορκητικός κριός που γκρέμισε το έως τότε απαραβίαστο οχυρότων γηπεδούχων. Ο χαρισματικός μέσος εκτέλεσε, η μπάλα πέρασε ανάμεσα από το τείχος και καρφώθηκε στη δεξιά γωνία του αντίπαλου πορτιέρε, Όλε Κβιστ. Οι φιλοξενούμενοι είχαν πάρει κεφάλι στο σκορ!
«Φάντομ» σε λειτουργία… πτήσης
Με το πολυπόθητο γκολ στις αποσκευές τους, οι διεθνείς μας είχαν αναμενόμενα πλέον ως πρώτιστο καθήκον να θωρακίσουν το αμυντικό τους φρούριο, με φυσικό συνακόλουθο τη σταδιακή οπισθοχώρηση τους. Οι βαριές πόρτες της πίεσης άνοιξαν διάπλατα και ακολούθησε η λυσσαλέα προσπάθεια των Δανών για την ισοφάριση. Στο 67’ ο φιλόδοξος γκολκίπερ με καταγωγή από τη Ραφήνασταματά το σουτ του Χένινγκ Γένσεν.
Ύστερα από τέσσερα λεπτά, ο Σαργκάνης πιστοποίησε ότι έχει λιώσει πολλά ζευγάρια γάντια στην προπόνηση… Ο Μόρτεν Όλσεν σεντράρει, δύο Έλληνες οπισθοφύλακες τρέχουν να «ντουμπλάρουν» τον Μπένι Νίλσεν (στο τελευταίο του ματς με την εθνική Δανίας), αλλά φευ. Παίρνει την κεφαλιά και σαν να είχε μάτια στην πλάτη, σημαδεύει με ακρίβεια χιλιοστού τον Άλαν Σίμονσεν.
Ο άλλοτε φορ της Μπαρτσελόνα βρίσκεται ολομόναχος σε απόσταση αναπνοής από τον Σαργκάνη. Η κλάση του μαρτυρά πως είναι σχεδόν αδύνατο να μην σκοράρει. Το τελείωμά του; Στα όρια του αψεγάδιαστου. Η μπάλα κατευθύνεται στο «Γ» της εστίας. Οι Δανοί φίλαθλοι έχουν εκσφενδονιστεί από τα καθίσματα. Ήδη πανηγυρίζουν. Παρόλα αυτά, με μια αστραπιαία εκτίναξη, την οποία μπορεί να κάνει μόνο τερματοφύλακας παγκόσμιας κλάσης, ο Σαργκάνης απογειώνεται και διώχνει την μπάλα αποσοβώντας ένα σίγουρο γκολ.
Μετά τη λήξη του αγώνα ο Νίκος Σαργκάνης πήρε τηλέφωνο την οικογένειά του στην Αθήνα.
«Πώς σου φάνηκα μάνα;» ήταν οι πρώτες λέξεις που είπε
«Έπιανες πουλιά στον αέρα παιδί μου…», ήταν η συγκινητική απάντηση της μητέρας του.
Ο Σαργκάνης κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της Εθνικής, αλλά και πριν από το μεγάλο παιχνίδι, όταν έμαθε από τον Αλκέτα Παναγούλια πως θα αγωνιζόταν βασικός μιλούσε τηλεφωνικώς διαρκώς με τη μητέρα του και τις αδερφές του για να πάρει κουράγιο. Ωστόσο πάντα ήταν ένας άνθρωπος που πίστευε στις δυνατότητες του και έβλεπε ότι αυτή ήταν η μεγάλη του ευκαιρία. Εκείνα τα τηλεφωνήματα του κόστισαν αρκετά ακριβά όπως έχει πει ο ίδιος, αφού έφτασαν σε ένα ποσό σχεδόν 8000 κορώνες Σουηδίας τρομερά μεγάλο ποσό ακόμα και σήμερα που είναι σχεδόν 800 πόσο δε μάλλον για το 1980!
Οι λέξεις δεν φθίνουν, δεν γερνάνε, δεν χάνουν το νόημα τους. Όμως, μερικές φορές, η δύναμη της εικόνας υπερέχει. Και πάλι, όταν μπροστά στα μάτια τους εκτυλίσσεται κάτι εξωπραγματικό, όλοι οι άνθρωποι έχουν την τάση να αμφιβάλλουν. Να αναζητούν σχεδόν μηχανικά το μαγικό γρανάζι του χρόνου για να πατήσουν το ριπλέι και να επιβεβαιώσουν όσα πρωτοαντίκρισαν. Μια τέτοια περίπτωση συνιστά και η παραπάνω.
Η συνολική παρουσία για… όσκαρ του «Φάντομ» έγινε το λίπασμα ώστε να ανθίσει και το παιχνίδι των υπολοίπων. Οι συμπαίκτες του επέδειξαν αξιοθαύμαστη προσήλωση, ενώ ο πρωταγωνιστής αναδείχθηκε στο «μυαλό» της ομάδας. Κατεύθυνε, έδινε οδηγίες για να καλυφθούν τυχόν αμυντικά κενά στις αντίπαλες επιθετικές επελάσεις. Διακρινόταν από χιλιόμετρα η απίστευτη σιγουριά του και με αυτήν πότισε κάθε παίχτη ξεχωριστά.
Ο άλλοτε άσος του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού λειτούργησε ως πραγματικός ηγέτης. Αν ήθελε κάποιος να περιγράψει με μουσικούς όρους όσα έκανε, θα έλεγε πως θύμιζε μαέστρο που τα μέλη της ορχήστρας κρεμόταν από τα χείλη του, από το βλέμμα του, από τις χειρονομίες του.
Έτσι, παρά τον καταιγισμό, οι Έλληνες δεν λύγισαν. Το σφύριγμα της λήξης έφερε έξαλλους πανηγυρισμούς σε ολόκληρη τη χώρα!
ΔΑΝΙΑ (Σεπ Πιόντεκ): Κβιστ, Ράσμουσεν, Όλσεν, Στέφενσεν, Τσίγκλερ, Μπέρτελσεν (58’ Νίλσεν), Άρνεσεν, Λέρμπι, Σίμονσεν, Έλκιερ, Γένσεν (76’ Μπάστρουπ)
ΕΛΛΑΔΑ (Αλκέτας Παναγούλιας): Σαργκάνης, Κυράστας, Φοιρός, Καψής, Ιωσηφίδης, Λιβαθινός, Κούης, Δεληκάρης(72′ Παράσχος), Αρδίζογλου, Κωστίκος(87′ Μητρόπουλος), Μαύρος
«Το ματς ήταν άνισο»
Ο Σεπ Πιόντεκ σπεύδει να συγχαρεί τον ομόλογό του Αλκέτα Παναγούλια. Μια επική ατάκα του τεχνικού των ηττημένων έμελλε να σημαδέψει διά βίου τον Σαργκάνη…
«Συγχαρητήρια για τη νίκη, με τη μόνη διαφορά ότι το ματς ήταν άνισο. Εμείς παίξαμε με φυσιολογικούς και εσύ με ένα «Φάντομ!».
Υπόδειγμα ήθους, πέρα από την πληθώρα τίτλων και διακρίσεων (5 πρωταθλήματα και 5 Κύπελλα), προτού παραδώσει τη σκυτάλη έδειξε τον μοναδικό δρόμο προκειμένου να κατορθώσεις να επιβιβαστείς στο βαγόνι της καταξίωσης και να μην εκτροχιαστείς. Εκείνον της άπειρης εργατικότητας.
