Η ελληνική παρουσία στα court του US Open έλαβε τέλος μετά τον αποκλεισμό της Μαρίας Σάκκαρη στα ημιτελικά από την έκπληξη και μετέπειτα νικήτρια του τουρνουά, Έμα Ραντουκάνου, και το BN Sports ανοίγει τον φάκελο της ιστορικής -για το ελληνικό τένις- διοργάνωσης, με τη βοήθεια του αθλητικού ψυχολόγου-ψυχοφυσιολόγου και πρώην Πρωταθλητή Ελλάδας σε επίπεδο εφήβων, Ορέστη Πανούλα!
Το US Open του 2021 θα μνημονεύεται για χρόνια ως ένα «σημείο τομής» για το ελληνικό τένις. Τουλάχιστον, αυτός πρέπει να είναι ο στόχος, ώστε οι τέσσερις συνολικά συμμετοχές -τρεις στο κυρίως ταμπλό και μία σε αυτό των juniors- να μετουσιωθούν εν καιρώ σε κάτι μεγαλύτερο για το άθλημα στη χώρα μας.
Στον απόηχο της κοινής παρουσίας στο κυρίως ταμπλό της Μαρίας Σάκκαρη, της Βαλεντίνης Γραμματικοπούλου και του Στέφανου Τσιτσιπά στους άνδρες, της Δέσποινας Παπαμιχαήλ στον 2ο προκριματικό γύρο, αλλά και της Μιχαέλας Λάκη στον 3ο γύρο των juniors, το BN Sports απευθύνθηκε στον αθλητικό ψυχολόγο-ψυχοφυσιολόγο, απόφοιτο του University of North Carolina και πρώην Πρωταθλητή Ελλάδας στο τένις σε επίπεδο εφήβων, Ορέστη Πανούλα.
Με τη βοήθειά του, αφού έχει γνωρίσει το άθλημα εντός και εκτός court, ανοίγουμε τον φάκελο του φετινού US Open, εστιάζοντας στη ψυχολογική επιρροή των δύο κυρίαρχων προσωπικοτήτων του ελληνικού τένις, αλλά και τον ρόλο της ψυχολογικής προετοιμασίας, με στόχο τη διαχείριση διαφόρων καταστάσεων.
-Τι επιρροή έχουν στους υπόλοιπους αθλητές οι επιτυχίες του Στέφανου Τσιτσιπά και της Μαρίας Σάκκαρη;
«Παρατηρούμε πως τα τελευταία 3 με 4 χρόνια οι επιτυχίες του Στέφανου και της Μαρίας έχουν δώσει μεγάλο κίνητρο σε Έλληνες αθλητές και αθλήτριες τένις να κυνηγήσουν το όνειρο τους. Ο δρόμος για να πετύχει ένας αθλητής είναι δύσκολος, αλλά πλέον όχι ακατόρθωτος, βλέποντας τους “Big-2” του ελληνικού τένις. Συγκεκριμένα, οι Big-2 έχουν δημιουργήσει στους υπόλοιπους αθλητές την ελπίδα ότι μπορούν να τα καταφέρουν και να πετύχουν, ανεβάζοντας έτσι την αυτοπεποίθησή τους».
-Ποιος ο ρόλος της ψυχολογικής προετοιμασίας;
«Η ψυχολογική προετοιμασία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της προετοιμασίας των αθλητών, ώστε να αποδώσουν το μέγιστο των ικανοτήτων τους. Αρκετοί από τους αγώνες κρίνονται σε κρίσιμα σημεία, στα οποία ο αθλητής/τρια που έχει νοητική διαύγεια και ψυχική ανθεκτικότητα βγαίνει κερδισμένος/η. Επίσης, η σωστή διαχείριση της ψυχικής ισορροπίας των αθλητών σε σχέση με προσωπικούς και άλλους εξωτερικούς παράγοντες (π.χ. media, οπαδοί, προσωπικές σχέσεις, covid) παίζει καταλυτικό ρόλο στην απόδοση και στην ψυχολογία τους».
-Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ένας παίκτης χαμηλότερης κατάταξης που αγωνίζεται με άγνοια κινδύνου;
«Στις δηλώσεις της η Raducanu, μετά τον αγώνα, είπε πως δεν ένιωσε την πίεση να αποδείξει την πορεία της (μόλις τον περασμένο Ιούνιο έκανε το ντεμπούτο της). Φάνηκε να παίζει χωρίς φόβο και χωρίς υψηλές προσδοκίες. Πιστεύω πως αυτό την έκανε να μείνει στο παρόν και να το διασκεδάσει, μπαίνοντας σε κατάσταση ροής (in the zone). Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας Μιχάι Τσίκζεντμιχαϊ, η κατάσταση ροής περιγράφεται ως “η πλήρης συμμετοχή σε μια δραστηριότητα. Το εγώ απουσιάζει. Ο χρόνος ρέει αρμονικά. Κάθε δράση, κίνηση, σκέψη αναδύεται με αρμονική συνέχεια από την προηγούμενη, σαν ένα μουσικό κομμάτι τζαζ’’.
Από την άλλη, η Σάκκαρη όντας το φαβορί, μίλησε για τις παλιές κακές αναμνήσεις που είχε από τον ημιτελικό του Roland Garros και πως τα συναισθήματα της δεν την άφησαν να διαχειριστεί την πίεση στον αγώνα με την Raducanu. Άρα βλέπουμε πως οι ανάμεικτες σκέψεις, σε σχέση με τον προηγούμενο ημιτελικό επηρέασαν την ψυχολογία της στον αγώνα, κρατώντας την μακριά από την κατάσταση ροής της».
-Η σωστή διαχείριση του άγχους βλέπουμε πως πολλές φορές λυγίζει ακόμα και τους Big-2 του ελληνικού τένις, εντός και εκτός court. Πόσο δύσκολο είναι να διατηρήσεις τη ψυχραιμία σου, λίγο πριν κερδίσεις ένα μεγάλο παιχνίδι ή χάσεις ένα που θεωρείσαι φαβορί;
«Στο μεγάλο παιχνίδι ο αθλητής νιώθει ότι πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο δυνατό όλες τις δεξιότητες του, για να τα φέρει εις πέρας με έναν καλό αντίπαλο. Έτσι προετοιμάζεται ψυχολογικά, ώστε να έχει μέγιστη συγκέντρωση και βέλτιστη διαχείριση ενέργειας. Όταν ένας παίκτης είναι φαβορί, το υποσυνείδητο του μερικές φορές τον κάνει να χρησιμοποιεί σε χαμηλότερο βαθμό τις δεξιότητες του, καθώς δεν νιώθει την πρόκληση που θα ένιωθε με έναν αντίστοιχου βεληνεκούς αθλητή. Αυτό μπορεί να του γυρίσει ῞μπούμερανγκ῞ καθώς χάνει ένα μέρος της συγκέντρωσής του και η διαχείριση ενέργειάς του δεν είναι η καλύτερη δυνατή».
-Οι επιτυχίες που βιώνει το ελληνικό τένις είναι πρωτόγνωρες και ίσως να μην μπορούσε κανείς να τις φανταστεί μέχρι πριν λίγα χρόνια. Πλέον, ποια πρέπει να είναι τα επόμενα βήματα, για να αποκτήσει ακόμα πιο γερές βάσεις το άθλημα στην Ελλάδα;
«Η ανάπτυξη της υποδομής με νέες εγκαταστάσεις και η εκπαίδευση των προπονητών είναι καταλυτικοί παράγοντες, για να στηθούν πιο γερές βάσεις. Στο αγωνιστικό κομμάτι, οι αθλητές που έχουν την δυνατότητα να συνεργάζονται μεθοδικά με μία ομάδα ειδικών (προπονητή, γυμναστή, αθλητικό ψυχολόγο, φυσικοθεραπευτή) θα θέσουν τις δικές τους στέρεες βάσεις, με προοπτική μία πορεία ανάλογη της Μαρίας και του Στέφανου».
Φάνης Τσοκανάς
www.bnsports.gr
