Πληθαίνουν τελευταία αυτοί που αναζητούν αλλαγές και οικονομικούς περιορισμούς με στόχο μια ακόμα πιο ανταγωνιστική Premier League.
Η Premier League αποτελεί ίσως το κορυφαίο… εξαγώγιμο προϊόν ολόκληρου του Ηνωμένου Βασιλείου με ομάδες-υπερδυνάμεις που θαυμάζουν ποδοσφαιρόφιλοι σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ζευγάρι του φετινού Τελικού του Champions League είναι άλλη μια διαφήμιση της ποιότητας του αγγλικού πρωταθλήματος. Ωστόσο, κοιτώντας τους οικονομικούς φακέλους των Τσέλσι και Μάντσεστερ Σίτι, αρκετοί θα σταθούν στα τεράστια ποσά που δαπανούν οι συγκεκριμένοι σύλλογοι, αφού έχουν χάσει αθροιστικά πάνω από 1.5 δις. λίρες, χωρίς καν να υπολογίζονται οι φόροι.
Το οικονομικό μοντέλο που λειτουργεί στην Αγγλία, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει αποδοτικό. Στις ομάδες δίνεται η δυνατότητα να εμφανίσουν ζημία 15 εκ. λίρες σε βάθος τριετίας, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα των ακαδημιών, της γυναικείας ομάδας, αλλά και των υποδομών. Ταυτόχρονα, οι ιδιοκτήτες μπορούν να προσφέρουν μέσω έκδοσης μετοχών επιπλέον 90 εκατομμύρια λίρες στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, το μεγάλο μειονέκτημα που εμφανίζει, είναι το γεγονός ότι οι έλεγχοι γίνονται πάντα στο τέλος της σεζόν, καθώς τότε συνηθίζουν οι περισσότερες ομάδες να εμφανίζουν αναλυτικά τα οικονομικά τους στοιχεία. Έτσι, σε περίπτωση που η Premier League αποφασίσει να τιμωρήσει έναν σύλλογο που παρουσίαζε οικονομικές ατασθαλίες, πρώτα θα τελείωνε το πρωτάθλημα και μετά θα είχε επιβληθεί η όποια τιμωρία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτά των Λέστερ και Μπόρνμουθ, που προβιβάστηκαν κανονικά παρά την οικονομική ασυνέπεια που εμφάνισαν όσο αγωνιζόντουσαν στην Championship.
Για να υπάρχει ένας πιο αυστηρός έλεγχος με στόχο ένα ακόμα πιο ανταγωνιστικό πρωτάθλημα, θα μπορούσε να ακολουθηθεί ένα μοντέλο με salary cap, όπως συμβαίνει στα MLS, NBA και NFL. Όμως, κάτι τέτοιο θα περιόριζε εμφανώς τις «μεγάλες» ομάδες, τόσο εντός συνόρων, όσο και στις διεθνείς διοργανώσεις. Αν θέσουμε το ανώτατο όριο αυξάνοντας κατά 20% τον μέσο μισθό της Premier League, το budget των ομάδων δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει τις 193 εκατομμύρια λίρες, ποσό που ήδη υπερβαίνουν ιστορικά brand names με μεγάλη εμπορική αξία (Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ), αλλά και σύλλογοι με πανίσχυρους ιδιοκτήτες (Τσέλσι και Μάντσεστερ Σίτι).
Μια δεύτερη πρόταση θα περιόριζε τους προϋπολογισμούς των ομάδων στο 70% των εσόδων τους, κάτι που συχνά η UEFA αποκαλεί ως «κόκκινη γραμμή». Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση επτά ομάδες -διαφορετικές από το προαναφερθέν σενάριο- θα αντιμετώπιζαν νομικά προβλήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι άλλο ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και τα δύο αυτά υποθετικά μοντέλα είναι το ότι προσπαθούν να ελέγξουν τις μισθοδοσίες των ομάδων, αδιαφορώντας για τα ποσά που ξοδεύουν για την ολοκλήρωση των μεταγραφών.
Στην αντίπερα όχθη, η La Liga φαίνεται πως έχει αναπτύξει έναν πολύ πιο αποδοτικό μηχανισμό ελέγχου του προϋπολογισμού των ομάδων. Ζητείται από τους συλλόγους να παρουσιάσουν γραπτώς όλες τις πηγές εσόδων και εξόδων τους ώστε η αρμόδια επιτροπή να ορίσει το συνολικό budget της επόμενης χρονιάς. Με αυτόν τον τρόπο κάθε ομάδα γνωρίζει από την αρχή της σεζόν το ποσό που μπορεί να διαθέσει για τα έξοδα της ακαδημίας, τις μεταγραφές, αλλά και τους μισθούς των παικτών και του προπονητικού team.
Για να μπορέσει ένα νέο μεταγραφικό απόκτημα να έχει δικαίωμα συμμετοχής θα πρέπει η εξειδικευμένη εφαρμογή που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια κατάθεσης των εγγράφων να… ανάψει το πράσινο φως. Σε διαφορετική περίπτωση η ομάδα είναι αναγκασμένη να αλλάξει τη μισθοδοσία των παικτών ή να προβεί πωλήσεις με στόχο να ανακατανέμει τις οικονομικές εισροές και εκροές της.
Πως θα ήταν όμως η Premier League αν εφάρμοζε ένα αντίστοιχο μοντέλο;
Παίρνοντας τα οικονομικά στοιχεία της σεζόν 2018-19, πριν δηλαδή κάνει την εμφάνιση του ο κορονοϊός, το «the Athletic» υπολόγισε τους προϋπολογισμούς των συλλόγων, ακολουθώντας τη βασική ιδέα του ισπανικού πρωταθλήματος. Αν τουλάχιστον 14 ομάδες ψήφιζαν «ναι» στην πρόταση αλλαγής, τα budget που θα προέκυπταν είναι τα εξής:
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι ομάδες της «Big Six» θα συνεχίσουν να έχουν μεγαλύτερα… πορτοφόλια συγκριτικά με τους ανταγωνιστές. Ταυτόχρονα, τα συνολικά έξοδα της Λίγκας για μεταγραφές και μισθούς θα μειωθούν κατά 430 εκατομμύρια λίρες.
Μία τέτοια ρύθμιση θα είχε νικητές αλλά και ηττημένους, όπως η Έβερτον που θα ήταν «εγκλωβισμένη» λόγω των μεγάλων εξόδων που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια. Έτσι, ιδιοκτήτες όπως ο Φαρχάντ Μοσίρι και ο Νάσεφ Σαουίρις (Άστον Βίλα), πιθανότατα θα έχαναν τα κίνητρα τους για να επενδύσουν επιπλέον στο πρωτάθλημα, αφού οι οικονομικοί περιορισμοί θα οριοθετούσαν αισθητά τις δυνατότητες των ομάδων τους.
Συνοψίζοντας, ακόμα και αν πρόσχημα όλων όσων επιζητούν αλλαγές στο οικονομικό καθεστώς της Αγγλίας είναι ένα πιο ισορροπημένο πρωτάθλημα, όπως φαίνεται, δύσκολα θα μπορέσει η Premier League να παρουσιάσει μια ακόμη πιο ανταγωνιστική εκδοχή από αυτή που ήδη εμφανίζει.
Πάνος Σταμούλης
www.bnsports.gr
Το οικονομικό μοντέλο που λειτουργεί στην Αγγλία, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει αποδοτικό. Στις ομάδες δίνεται η δυνατότητα να εμφανίσουν ζημία 15 εκ. λίρες σε βάθος τριετίας, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα έξοδα των ακαδημιών, της γυναικείας ομάδας, αλλά και των υποδομών. Ταυτόχρονα, οι ιδιοκτήτες μπορούν να προσφέρουν μέσω έκδοσης μετοχών επιπλέον 90 εκατομμύρια λίρες στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, το μεγάλο μειονέκτημα που εμφανίζει, είναι το γεγονός ότι οι έλεγχοι γίνονται πάντα στο τέλος της σεζόν, καθώς τότε συνηθίζουν οι περισσότερες ομάδες να εμφανίζουν αναλυτικά τα οικονομικά τους στοιχεία. Έτσι, σε περίπτωση που η Premier League αποφασίσει να τιμωρήσει έναν σύλλογο που παρουσίαζε οικονομικές ατασθαλίες, πρώτα θα τελείωνε το πρωτάθλημα και μετά θα είχε επιβληθεί η όποια τιμωρία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι αυτά των Λέστερ και Μπόρνμουθ, που προβιβάστηκαν κανονικά παρά την οικονομική ασυνέπεια που εμφάνισαν όσο αγωνιζόντουσαν στην Championship.
Για να υπάρχει ένας πιο αυστηρός έλεγχος με στόχο ένα ακόμα πιο ανταγωνιστικό πρωτάθλημα, θα μπορούσε να ακολουθηθεί ένα μοντέλο με salary cap, όπως συμβαίνει στα MLS, NBA και NFL. Όμως, κάτι τέτοιο θα περιόριζε εμφανώς τις «μεγάλες» ομάδες, τόσο εντός συνόρων, όσο και στις διεθνείς διοργανώσεις. Αν θέσουμε το ανώτατο όριο αυξάνοντας κατά 20% τον μέσο μισθό της Premier League, το budget των ομάδων δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει τις 193 εκατομμύρια λίρες, ποσό που ήδη υπερβαίνουν ιστορικά brand names με μεγάλη εμπορική αξία (Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ), αλλά και σύλλογοι με πανίσχυρους ιδιοκτήτες (Τσέλσι και Μάντσεστερ Σίτι).
Μια δεύτερη πρόταση θα περιόριζε τους προϋπολογισμούς των ομάδων στο 70% των εσόδων τους, κάτι που συχνά η UEFA αποκαλεί ως «κόκκινη γραμμή». Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση επτά ομάδες -διαφορετικές από το προαναφερθέν σενάριο- θα αντιμετώπιζαν νομικά προβλήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι άλλο ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν και τα δύο αυτά υποθετικά μοντέλα είναι το ότι προσπαθούν να ελέγξουν τις μισθοδοσίες των ομάδων, αδιαφορώντας για τα ποσά που ξοδεύουν για την ολοκλήρωση των μεταγραφών.
Στην αντίπερα όχθη, η La Liga φαίνεται πως έχει αναπτύξει έναν πολύ πιο αποδοτικό μηχανισμό ελέγχου του προϋπολογισμού των ομάδων. Ζητείται από τους συλλόγους να παρουσιάσουν γραπτώς όλες τις πηγές εσόδων και εξόδων τους ώστε η αρμόδια επιτροπή να ορίσει το συνολικό budget της επόμενης χρονιάς. Με αυτόν τον τρόπο κάθε ομάδα γνωρίζει από την αρχή της σεζόν το ποσό που μπορεί να διαθέσει για τα έξοδα της ακαδημίας, τις μεταγραφές, αλλά και τους μισθούς των παικτών και του προπονητικού team.
Για να μπορέσει ένα νέο μεταγραφικό απόκτημα να έχει δικαίωμα συμμετοχής θα πρέπει η εξειδικευμένη εφαρμογή που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια κατάθεσης των εγγράφων να… ανάψει το πράσινο φως. Σε διαφορετική περίπτωση η ομάδα είναι αναγκασμένη να αλλάξει τη μισθοδοσία των παικτών ή να προβεί πωλήσεις με στόχο να ανακατανέμει τις οικονομικές εισροές και εκροές της.
Πως θα ήταν όμως η Premier League αν εφάρμοζε ένα αντίστοιχο μοντέλο;
Παίρνοντας τα οικονομικά στοιχεία της σεζόν 2018-19, πριν δηλαδή κάνει την εμφάνιση του ο κορονοϊός, το «the Athletic» υπολόγισε τους προϋπολογισμούς των συλλόγων, ακολουθώντας τη βασική ιδέα του ισπανικού πρωταθλήματος. Αν τουλάχιστον 14 ομάδες ψήφιζαν «ναι» στην πρόταση αλλαγής, τα budget που θα προέκυπταν είναι τα εξής:
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι ομάδες της «Big Six» θα συνεχίσουν να έχουν μεγαλύτερα… πορτοφόλια συγκριτικά με τους ανταγωνιστές. Ταυτόχρονα, τα συνολικά έξοδα της Λίγκας για μεταγραφές και μισθούς θα μειωθούν κατά 430 εκατομμύρια λίρες.
Μία τέτοια ρύθμιση θα είχε νικητές αλλά και ηττημένους, όπως η Έβερτον που θα ήταν «εγκλωβισμένη» λόγω των μεγάλων εξόδων που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια. Έτσι, ιδιοκτήτες όπως ο Φαρχάντ Μοσίρι και ο Νάσεφ Σαουίρις (Άστον Βίλα), πιθανότατα θα έχαναν τα κίνητρα τους για να επενδύσουν επιπλέον στο πρωτάθλημα, αφού οι οικονομικοί περιορισμοί θα οριοθετούσαν αισθητά τις δυνατότητες των ομάδων τους.
Συνοψίζοντας, ακόμα και αν πρόσχημα όλων όσων επιζητούν αλλαγές στο οικονομικό καθεστώς της Αγγλίας είναι ένα πιο ισορροπημένο πρωτάθλημα, όπως φαίνεται, δύσκολα θα μπορέσει η Premier League να παρουσιάσει μια ακόμη πιο ανταγωνιστική εκδοχή από αυτή που ήδη εμφανίζει.
Πάνος Σταμούλης
www.bnsports.gr
