Από το ναδίρ στο ζενίθ και πάλι τούμπαλιν., Η Ξάνθη ή καλύτερα Α.Ο.Ξ όπως ονομάζεται επισήμως ανακοίνωσε αδυναμία συμμετοχής στη Super League 2 για τη σεζόν 2022-23 και το BN Sports κάνει αναδρομή σε αυτό το «ταξίδι» 31 ετών που «εν μία νυκτί» πέρασε από τη λάμψη πέρασε στην αφάνεια.
«Περασμένες μου αγάπες, όνειρα που σβήσατε» τραγουδά σε πρώτη εκτέλεση η Μαίρη Λίντα με τη συνοδεία του αείμνηστου Μανώλη Χιώτη, μόλις τέσσερα χρόνια (1971) μετά την ίδρυση του Αθλητικού Ομίλου Ξάνθης, που εξελίχθηκε στο καμάρι της ομώνυμης πόλης.
Στην πόλη που συνυπάρχουν άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών αυξημένης κατά πολύ μειονότητας όπως Πομάκοι ή Μουσουλμάνοι, ο Α.Ο.Ξ ή αλλιώς Skoda Ξάνθη, όπως ονομαζόταν στις πιο ένδοξες μέρες του ο σύλλογος, έγινε το σημείο αναφοράς στα αθλητικά δρώμενα με πολλές καινοτομίες και βραδιές… αξέχαστες.
Ανήμερα όμως της ημερομηνίας που οι «Ακρίτες» φόρεσαν το ευρωπαϊκό τους «κοστούμι», ανακοίνωσαν 20 χρόνια αργότερα (19/9), «κατά διαβολική σύμπτωση», την αδυναμία τους να δηλώσουν συμμετοχή στο πρωτάθλημα της Super League 2, με το μέλλον τους πλέον να φαντάζει πλέον δυσοίωνο. Με αφορμή τις πρόσφατες εξελίξεις και την ροπή των πεπραγμένων, το BN Sports θυμίζει όλα όσα έκαναν των Ξανθιώτες να μιλούν με υπερηφάνεια για το σύλλογο της ιδιαίτερης πατρίδας τους.
Η εκκίνηση και τα πρώτα χρόνια στο… φως
Η ένωση των ποδοσφαιρικών σωματείων της Ασπίδας και του Ορφέα, έφερε το 1967 τη δημιουργία του Α.Ο.Ξ και έπειτα από 21 χρόνια «πάλης» στη Β’ Κατηγορία (με εξαίρεση τη χρονιά 1984-85), είχε έρθει το «πλήρωμα του χρόνου» για τη συμμετοχή στα… σαλόνια (1989-90). Αυτό που δεν μπορούσε κανείς να φανταστεί τότε, ούτε καν ο πιο αισιόδοξος φίλος της ομάδας, ήταν αυτό που θα ακολουθούσε με την αδιάληπτη παρουσία 31 ετών στη μεγάλη κατηγορία. Φτάνει όμως που το οραματίστηκε ο Χρήστος Πανόπουλος, ένας από τους πιο εμβληματικούς, διαχρονικά, ιδιοκτήτες ομάδων της περιφέρειας και του έδωσε «σάρκα και οστά». Η 10η Οκτωβρίου λοιπόν του 1991 αποτελεί την ημερομηνία ορόσημο, όταν ο σύλλογος πρόσθεσε το όνομα του βασικού χορηγού του στο brand name του και ο ιδιοκτήτης της ΒΙΑΜΑΡ Α.Ε, ανέλαβε τα διοικητικά «ηνία».
Πριν καν την έλευση του κυρίου Πανόπουλου όμως, η Ξάνθη είχε δείξει από την πρώτη της χρονιά μέρος αυτών που θα ακολουθούσαν. «Διέλυσε» με 4-1 τον Ολυμπιακού στην έδρα της, θριάμβευσε μια εβδομάδα αργότερα στη Νέα Σμύρνη (5-2 του Πανιωνίου), πέρασε από την Τούμπα στην προτελευταία «στροφή» (1-0 τον ΠΑΟΚ) ενώ απέσπασε το βαθμό της ισοπαλίας τόσο από τον Άρη στη Θεσσαλονίκη (2-2) όσο και από τον πρωταθλητή Παναθηναϊκό στη Βόρεια Ελλάδα (0-0).
Η παγίωση στο προσκήνιο
Η άνοδος ήταν αξιοπρόσεκτη, με την Ξάνθη να μονιμοποιείται στο πρώτο μισό του βαθμολογικού πίνακα και να εξελίσσεται σε μία σταθερή, υπολογίσιμη δύναμη. Μάλιστα, τη σεζόν 2001-02 τερμάτισε στην 5η θέση και το όνειρο ενός ευρωπαϊκού εισιτηρίου έγινε πράξη, με τον Νίκο Καραγεωργίου «καπετάνιο».
Η έλευση του «ρουμάνου», Γιάννη Μαντζουράκη στον πάγκο της ομάδας τη σεζόν 2004-05 έφερε και το limit up, με τη Σκόντα Ξάνθη να καταλαμβάνει την 4η θέση (υψηλότερη μέχρι και σήμερα) και να προσπερνά τον ΠΑΟΚ στη βαθμολογία. Ακολούθησε μία 15ετία, με εξαίρεση το 2014 και το 2016, που οι «Ακρίτες» περισσότερο γυρόφερναν την έξοδο στην Ευρώπη παρά κινδύνευε η επιβίωση τους, φαινόμενο που ίσχυε όλα αυτά τα χρόνια στην Α’ Εθνική.
Υπό τις οδηγίες του Ραζβάν Λουτσέσκου έφτασε στην 6η θέση (2016-17) συμμετέχοντας μεταξύ άλλων και στον παρθενικό και μοναδικό τελικό Κυπέλλου (3-1 ήττα από τον Ολυμπιακό). Ο Μίλαν Ράσταβατς διατήρησε το σύλλογο σε «υψηλές πτήσεις» και την επόμενη χρονιά (6ος) για να έρθει από εκεί και πέρα η κατρακύλα. Την περίοδο 2018-19 σώθηκε την ύστατη στιγμή όμως έναν χρόνο αργότερα επήλθε το προαναγγελθέν γεγονός, με την ιστορία της περίφημης πολυιδιοκτησίας και την αφαίρεση 12 βαθμών από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό της διοργανώτριας αρχής να το επισπεύδουν και να δίνουν… τίτλους τέλους.
Όταν η Ξάνθη βγήκε εκτός συνόρων
Το ημερολόγιο έδειχνε 19/9/2002 όταν η Σκόντα Ξάνθη πήρε την πρώτη «γεύση» από ευρωπαϊκή διοργάνωση και δη, το UEFA Cup. Οι κόποι και οι προσπάθειες ετών «έπιασαν τόπο» αν και η κληρωτίδα δεν τους «χαμογέλασε», μιας και οι Ξανθιώτες έκαναν ντεμπούτο με την ισχυρή Λάτσιο στο Ολύμπικο, με το 4-0 να έρχεται φυσιολογικά. Παρόλα το εύρος του σκορ του αγώνα στην Ιταλία, ακολούθησε ένα «στείρο» 0-0 κόντρα στην αρμάδα του Ρομπέρτο Μαντσίνι, με τον νυν κόουτς της Ίντερ, Σιμόνε Ιντζάγκι, ως «αιχμή του δόρατος».
Τρία χρόνια αργότερα αντιστάθηκε σθεναρά απέναντι στην Μίντλεσμπρο (2-0 εκτός και 0-0 εντός) ενώ κόντρα στη Ντιναμό Βουκουραστίου (2006-07) πέτυχε τα πρώτα της ευρωπαϊκά γκολ (ήττα 4-3 στην Ξάνθη και 4-1 στη ρουμανική πρωτεύουσα). Το πρώτο βήμα όμως είχε γίνει και η απόλυτη υπέρβαση ήρθε μια επταετία αργότερα. Οι «Ακρίτες» ρίχτηκαν στη μάχη του Europa League από το 2ο γύρο και κατάφεραν να προχωρήσουν λίγο μακρύτερα στο θεσμό. Η ήττα εντός από τη Λίνφιλντ (1-0) δεν απογοήτευσε τους Ξανθιώτες, οι οποίοι πήγαν στη Βόρεια Ιρλανδία και με δύο γκολ του Μαρσελίνιο πήραν στην παράταση (2-1), μία ιστορική πρόκριση. Πάλεψαν και για το «θαύμα» κόντρα στην πιο ισχυρή και έμπειρη Σταντάρ Λιέγης όμως το εμπόδιο ήταν ανυπέρβλητο (δύο ήττες με 2-1).
Η πρωτοποριακή Ξάνθη του αλλόκοτου ιδιοκτήτη
Η περίπτωση του κυρίου Πανόπουλου σίγουρα δεν αποτελεί ένα σύνηθες φαινόμενο, πόσο δε μάλλον για τα ελληνικά δεδομένα. Προφανώς και για μείνει στο «τιμόνι» της ομάδας επί τρεις δεκαετίες (αποχώρησε το πολύκροτο καλοκαίρι του 2020), η Ξάνθη αποτελεσε ένα κερδοφόρο business plan, το οποίο όμως το μετέτρεψε σε τέτοιο και όχι το παρέλαβε.
Στην εποχή του εμφανίστηκαν τσιλρίντερς σε ποδοσφαιρικό γήπεδο, διοργανώθηκαν διεθνή τουρνουά, λειτούργησε κερκίδα για παιδιά, βραβευόταν ο MVP της σεζόν με ένα αυτοκίνητο, από τον χορηγό που ήταν η εταιρία του. Επί προσθέτως, δημιούργησε έναν υγιή οργανισμό που επένδυε στο «παιδομάζωμα» από τη Βόρεια Ελλάδα και όχι μόνο, φτιάχνοντας ένα ελκυστικό όνομα για να ξεκινήσει κάποιος την καριέρα του. Κυρίως όμως έφτιαξε το Xanthi FC Arena στα Πηγάδια, λίγο έξω από την πόλη, όπως επίσης και προπονητικό κέντρο και ξενοδοχείο. Ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας με όραμα που έκανε πράξη περισσότερα απ΄ότι και ίδιος πιθανότατα είχε προγραμματίσει.
Η ανάδειξη και η εκτόξευση προσώπων μέσω… Ξάνθης
Η ομάδα της ακριτικής πόλης έχει μεταξύ άλλων να καυχιέται και για την ανάδειξη σπουδαίους αθλητών που βγήκαν από τα «σπλάχνα» της, αποτελώντας το σκαλοπάτι στη μετέπειτα καριέρα τους. Από τους παλαιότερους (Κωστένογλου, Ουζουνίδη, Μαλαδένη, Βρύζα, Άντζα, Μαρτσέλο, Βενετίδη, Ζήκο, Σέμπουε, Πατσατζόγλου, Λουτσιάνο, Έμερσον) μέχρι τους πιο πρόσφατους (Μάλαρτζ, Λοντίγκιν, Τοροσίδη, Γούτα, Π. Βλαχοδήμο, Μάνταλο), η Ξάνθη έχει προσφέρει πολλά στο ελληνικό ποδόσφαιρο, το οποίο με τη σειρά του έχει ανάγκη ανάλογους «φάρους» της περιφέρειας.
Μάνος Φυρογένης
www.bnsports.gr
