Από τη μάνα στην κόρη. Από την χειραφέτηση στο πέταλο στην σημερινή κανονικότητα. Αυτή είναι η ιστορία των γυναικών ultras στις εξέδρες της Ιταλίας.
Γράφει ο Θοδωρής Βασίλης
«Είμαστε στο πέταλο για την Τόρο, για να κάνουμε φασαρία όπως εκείνοι». Το σύνθημα αυτό δονούσε την Curva Maratona την δεκαετία του 70'. Όχι όμως από τους κλασικούς tifosi της «γκρανάτα», αλλά από ένα νέο γκρουπ οπαδών που εκείνη την εποχή έκανε την εμφάνιση της στις εξέδρες. Η ιδιαιτερότητα αυτού του γκρουπ; Αποτελούνταν μόνο από γυναίκες. Η Λουίζα, η Σουζάνα, η Άννα και η Σίλβια. Le Donne Granata (Οι κυρίες της Γκρανάτα).
Την δεκαετία του 50' και στις αρχές του 60' η Ιταλία µετατράπηκε από µια ερειπωµένη αγροτική οικονοµία σε µία από τις πιο βιοµηχανοποιηµένες χώρες στον κόσµο. Με άξονα τον Βορρά και τις πόλεις του Μιλάνο, της Γένοβας και του Τορίνο η Ιταλία γνωρίζει μια πρωτόγνωρη ανάπτυξη η οποία εκφράστηκε με έναν όρο που έχει μείνει παγκοσμίως ως Dolce Vita (η καλή ζωή).
Το τέλος της δεκαετίας του 60' όμως όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και σε όλη την Ευρώπη παρατηρείται μια πολιτική και κοινωνική αναταραχή που όπως ήταν λογικό δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει την χώρα. Στην Ιταλία η έκρηξη της ανάπτυξης σταματάει, τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, οι εργάτες και οι φοιτητές κατεβαίνουν στους δρόμους ενώ η χώρα συγκλονίζεται από μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις. Η χρονική αυτή περίοδος αποτελεί τα Μολυβένια Χρόνια. Στα αθλητικά δρώμενα αρχίζουν και δημιουργούνται τα πρώτα οργανωμένα γκρουπ τα οποία παίρνουν επίσημη μορφή μέσω της αναγνώρισης από τους συλλόγους.
Το κλίμα της εκτεταμένης βίας, η αποτυχία των πολιτικών μοντέλων του '68 και η κρίση των παραδοσιακών αξιών περιγράφουν την πραγματικότητα που βίωσαν τα παιδιά στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Ακριβώς εκεί γεννήθηκε ένα από τα πρώτα -αν όχι το πρώτο- εξαιρετικά οργανωμένο γυναικείο οπαδικό κίνημα. Μια καινοτόμος και αναμφισβήτητα διαχρονική ιδέα, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως πριν οι εξέδρες των οργανωμένων οπαδών ήταν αποκλειστικά ανδρική υπόθεση.
Σε μια εποχή - που εκτός από το ποδόσφαιρο - μόνο η ποδηλασία συγκινεί τους Ιταλούς, τα γήπεδα και οι εξέδρες αποκτούν μια άλλη μορφή όπου πλέον αποτελούν ένα δημοφιλέστατο περιβάλλον για την συγκέντρωση των παιδιών αυτών που ψάχνουν μια διέξοδο από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Στα ιταλικά γήπεδα το πάθος για την ομάδα γίνεται ένα νέο μέσο για να μεταδοθούν αντισυστημικές ιδέες. Η βία γίνεται τελετουργικό για την εξόντωση των αντιπάλων και την υπεράσπιση της επικράτειάς του από τους «εχθρούς» που στην περίπτωση αυτή είναι οι αντίπαλοι οπαδοί. Η ανομοιογενής μίξη των διαφόρων κοινωνικών στρωμάτων των πρώτων ultras το οποίο μένει στην ιστορία ως tifo all’italiana και σηματοδοτεί ένα σαφές ποιοτικό άλμα σε σχέση με τον Βρετανό χούλιγκαν, ο οποίος αποτελεί τον κλασικό βίαιο νεαρό αρσενικό.
Την ώρα που στην Αγγλία η όποια δραστηριότητα των οπαδών τελειώνει μετά το τέλος των αγώνων, στην Ιταλία οι δραστηριότητες των ultras συνεχίζονται καθημερινά με συναντήσεις σε χώρους για την δημιουργία πανό αλλά και coreo για τον επόμενο αγώνα. Σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο οι γυναίκες και τα κορίτσια διεκδικούν τον δικό τους χώρο έκφρασης.
Έχοντας μυηθεί στην μυσταγωγία του γηπέδου κυρίως μέσω της οικογένειας, τώρα είναι έτοιμες να πάρουν την θέση που τους αναλογεί στην εξέδρα δίπλα στον ομοϊδεάτη τους. Η Σουζάνα και η Λουίζα είναι τα δύο από τα αρχικά μέλη των S.L.A.S Donne Ultras που κάνει αισθητή την παρουσία της στην Curva Maratona del Comunale.
Την ίδια ώρα από την Γένοβα έρχεται το δεύτερο αμιγώς γυναικείο γκρουπ ultras, το Ultras Girls της Σαμπντόρια. Και αυτή ήταν η αρχή. Αμέσως το γυναικείο οπαδικό κίνημα εξαπλώνεται σε όλη την Ιταλία. Ξανά στη Γένοβα είναι η σειρά της Τζένοα να αποκτήσει το δικό της κλαμπ, τις Ragazze delle Fossa, για να ακολουθήσουν οι Donne Rossonere στο Μιλάνο και οι Ragazze Giallorosse στην Ρώμη, ενώ γκρουπ αποκτά και η Μπολόνια όπως και η Αταλάντα και η Μπάρι.
Η παρουσία των κοριτσιών αυτών στα οπαδικά κοινά μόνο επιδερμική δεν είναι. Παίρνουν μέρος στην οργάνωση της εξέδρας, στην κατασκευή υλικού και είναι χαρακτηριστικό ότι οι Ultras Girls το 1982 γράφουν ιστορία όταν ετοιμάζουν το μεγαλύτερο μέχρι εκείνη την στιγμή πανό, μια γιγαντιαία σημαία με τα χρώματα της ομάδας της Σαμπντόρια το οποίο καλύπτει όλο το πέταλο των οργανωμέων την Gradinate, μια πράξη που αποτέλεσε τομή για τους απανταχού tifosi. Η παρουσία τους περιλαμβάνει κι επεισόδια και την σεζόν 1987-88 όλη η Ιταλία βλέπει έκπληκτη στο ημίχρονο του Τσεζένα – Σαμπντόρια τα δύο γυναικεία κλαμπ να έρχονται στα χέρια σε εκτεταμένα επεισόδια.
«Ως γυναίκες στο ποδόσφαιρο, έπρεπε να δώσουμε μεγαλύτερη μάχη για να εδραιώσουμε την θέση μας στις εξέδρες. Εκείνη την εποχή για να δείξουμε την παρουσία μας είχαμε αναγκαστεί να βγάλουμε και πανό που αναφερόταν στην υπαρξη μας στην εξέδρα. Ευτυχώς τώρα είναι διαφορετικά, οι γυναίκες είναι πλέον αποδεκτές. Οι εποχές έχουν αλλάξει και σε όλα τα οπαδικά γκρουπ υπάρχει η γυναικεία συνιστώσα. Αλλά όταν ήμασταν κορίτσια, ήταν κάτι μοναδικό: ήμασταν οι Ultras Women. Από μητέρα σε κόρη, η αγάπη για την Γκρανάτα συνεχίζετα. Ακόμα και σήμερα το γήπεδο είναι γεμάτο από τις Donne Granata», θυμάται η Μπάρμπαρα η οποία για χρόνια αποτέλεσε βασικό στέλεχος των οπαδών της Τορίνο.
Σε ένα περιβάλλον που παραμένει φαλλοκρατικό και σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί και το τελευταίο κάστρο της πατριαρχικής κοινωνίας, η εμπλοκή κοριτσιών ακόμα και σε επεισόδια δείχνει την επιθυμία για χειραφέτηση στην ιταλική κοινωνία. Ένας ακτιβισμός που εκείνα τα ταραχώδη χρόνια της δεκαετίας του 70' έβρισκε έκφραση σε διαδηλώσεις στους δρόμους και σε θεσμικά και εξωκοινοβουλευτικά κόμματα.
Με τις εποχές και τις κοινωνίες στον δυτικό κόσμο να αλλάζουν συνεχώς, αναρωτιέται κανείς αν οι νέοι και των δύο φύλων θα μπορέσουν να βρουν νέους χώρους και πρακτικές για να «ζήσουν μαζί», βρίσκοντας απαντήσεις στην ερήμωση που τους επιφέρει η μεταμοντερνικότητα.
Πληροφορίες: toronews.net, rivistacontrasti.it, lastampa.it
www.bnsports.gr