Σχετικά Άρθρα
Το μεγάλο προσόν του Φερνάντο Σάντος είναι ακριβώς αυτό που θέλει και έχει ανάγκη η ΑΕΚ
Ο Ντέμης Νικολαΐδης, πρόεδρος της ΑΕΚ: Μόνη ξανά δεν θα σ´αφήσω…
Γράφει ο Θοδωρής Καρβουνιάρης
Ο Φερνάντο Σάντος τόσο για την ΑΕΚ, όσο και γενικότερα για το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Ένα κεφάλαιο που ίσως να μην έχει κλείσει για την Ένωση, εφόσον το καλοκαίρι έχουμε τη μεγάλη επιστροφή του Πορτογάλου τεχνικού στη… Φιλαδέλφεια. Ο Σάντος πέρασε στην ΑΕΚ τρία χρόνια της σπουδαίας προπονητικής του καριέρας. Μας συστήθηκε τη σεζόν 2001-02 και επέστρεψε το καλοκαίρι του 2004, επί προεδρίας Ντέμη Νικολαΐδη, για να αποχωρήσει ξανά το 2006.
Αυτά τα τρία χρόνια τόσο ο ίδιος ο Σάντος, όσο και η ίδια η ΑΕΚ τα θυμούνται με νοσταλγία – αν και ο ίδιος ο Σάντος δεν του αρέσει να νοσταλγεί, όπως έχει πει ο ίδιος στο παρελθόν. Ωστόσο, όντως αυτά τα τρία χρόνια κοινής πορείας ήταν τόσο «δυνατά», ήταν τόσο σημαντικά με σοβαρά γεγονότα που αυτή η «αγάπη» δυνάμωσε στα καλά και τα άσχημα. Πάμε να θυμηθούμε 5+1 στιγμές που στιγμάτισαν τον Φερνάντο και την ΑΕΚ στην κοινή τους πορεία:
Η άφιξή του, η πρώτη του χρονιά στην ΑΕΚ και η επίσκεψη της ORIGINAL
Στις 17 Ιουνίου του 2001 η ΑΕΚ παρουσιάζει τον νέο της προπονητή: Είναι ο Φερνάντο Σάντος. Ένας Πορτογάλος τεχνικός με θητεία, τότε, σε Εστορίλ, Εστρέλα και Πόρτο (την τριετία 1998-2001). Τον Σάντος κατάφερε να τον φέρει στην Αθήνα και την Ένωση ο Μάκης Ψωμιάδης. Μία περίεργη χρονιά τότε για την ΑΕΚ. Ο Σάντος όμως κατάφερε να «δέσει» με τους παίκτες και τον κόσμο. Τους περισσότερους παίκτες του για να είμαστε ακριβείς, γιατί υπήρχαν και λίγοι που είχαν ταχθεί υπέρ του Ψωμιάδη. Γρήγορα ο Σάντος τα «σπάει» με τον τότε ισχυρό άνδρα της ΠΑΕ. Στα μέσα της σεζόν μάλιστα είναι έτοιμος να φύγει, όμως τα παιδιά της ORIGINAL καταφέρνουν να τον κρατήσουν. Πηγαίνουν στο σπίτι του στο Κεφαλάρι, του μιλάνε αντρίκια και τον πείθουν να μην παραιτηθεί. Ο Σάντος βγάζει τη σεζόν, παίρνει το Κύπελλο και χάνει το πρωτάθλημα στην ισοβαθμία από τον Ολυμπιακό!
Το ματς με τον Παναθηναϊκό και η αφιέρωση των παικτών
Πριν φτάσουμε στο σημείο να φτάσει ο Σάντος στα όριά του με τον Ψωμιάδη και να έρθει η επίσκεψη των οπαδών στο σπίτι του, είχαμε ένα ματς στη Φιλαδέλφεια όπου ο Ντέμης Νικολαΐδης και οι συμπαίκτες του έστειλαν μήνυμα στήριξης στον Πορτογάλο. Στις 4 Νοεμβρίου του 2001 η ΑΕΚ φιλοξενεί τον Παναθηναϊκό στη Φιλαδέλφεια για την 5η αγωνιστική. Την προηγούμενη αγωνιστική είχε υποστεί ήττα σοκ στην Καισαριανή από τον Εθνικό Αστέρα, ενώ είχε κερδίσει την Όσιγιεκ για το ΟΥΕΦΑ, σε ένα ματς που υπήρχαν γενικές αποδοκιμασίες. Το ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό ήταν κομβικό. Σε ένα γήπεδο βούρκο, η ΑΕΚ κερδίζει 2-0. Το πρώτο γκολ ο Τσιάρτας και το δεύτερο ο Ντέμης Νικολαΐδης. Μόλις ο Νικολαΐδης σκοράρει με την κεφαλιά – ψαράκι, φεύγει… σφαίρα στον πάγκο, αγκαλιάζει τον Σάντος και καλεί όλους τους συμπαίκτες του να πράξουν το ίδιο. Όπως κι έγινε.
Τα λόγια του Νικολαΐδη για τον Σάντος
Δύσκολα θα βρεθεί άνθρωπος που έχει δουλέψει με τον Σάντος όλα αυτά τα χρόνια και έχει πει κακή κουβέντα για τον Φερνάντο. Ιδιαίτερη σημασία πάντως είχαν τα λόγια του ποδοσφαιριστή τότε (2001) Ντέμη Νικολαΐδη για τον προπονητή Σάντος: «Με τον Σάντος καταλάβαμε τι είναι τακτική. Μέχρι τότε τα πράγματα, μας φαινόταν πολύ απλά στην προπόνηση. Ο Σάντος μας έδειξε πώς είναι να είσαι επαγγελματίας, μας ολοκλήρωσε ως ποδοσφαιριστές. Ένας Δάσκαλος του ποδοσφαίρου».
Η μεγάλη επιστροφή το 2004, ο στόχος της… παραμονής και το χαμένο πρωτάθλημα
Το μαγικό καλοκαίρι του 2004 και μετά την κατάκτηση του EURO από την Εθνική μας στα γήπεδα της Πορτογαλίας, ο Ντέμης Νικολαϊδης αναλαμβάνει πρόεδρος στην ΠΑΕ ΑΕΚ. Πρώτος στόχος να φέρει στην ομάδα τον Φερνάντο Σάντος. Κι αυτό πράττει. «Πρέπει να με βοηθήσεις στην ΑΕΚ. Εγώ πρόεδρος και εσύ προπονητής», είχε πει ο Ντέμης στον Φερνάντο, όπως είχε αποκαλύψει ο ίδιος ο Πορτογάλος σε παλαιότερη συνέντευξή του. Και τον βοήθησε… Ο Σάντος γυρίζει και αναλαμβάνει μία ομάδα την οποία και φτιάχνει από το μηδέν. Είχε τους Λυμπερόπουλο, Κατσουράνη πρώτα βιολιά και ηγέτες. Είχε κι άλλους έμπειρους παίκτες στη διάθεσή του, ενώ έφερε δανεικούς τους Μπρούνο Άλβες και Πάουλο Ανσουσάο. Το ρόστερ πάντως της ΑΕΚ τότε, σε μία πρώτη ανάγνωση, από εκείνο του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού υστερούσε σε ποιότητα και βάθος. Είναι χαρακτηριστικό πως σε αυτή την πρώτη προετοιμασία στην Ιταλία, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο και μέσα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, ο Σάντος έλεγε πως «πρώτος μας στόχος πρέπει να είναι η παραμονή». Και όντως έτσι ήταν τα πράγματα. Το ρόστερ και η ποιότητά του δεν επέτρεπαν σε κανέναν να σκέφτεται… πρωταθλήματα. Ρεαλιστής ο Φερνάντο έδινε τον τόνο. Είναι χαρακτηριστικό, πως ο προπονητής έφτανε στο σημείο να μαθαίνει σε κάποιους παίκτες τότε ακόμα και πώς να εκτελούν σωστά το πλάγιο άουτ, παίρνοντας ο ίδιος τη μπάλα με τα χέρια δείχνοντας τη σωστή εκτέλεση!
Η ΑΕΚ όμως βήμα – βήμα και με όπλο την ενότητά της εκείνη τη σεζόν έφτασε μέχρι το τέλος και το μεγάλο όνειρο του πρωταθλήματος. Η ήττα όμως από τον Ιωνικό έφερε τα πάνω – κάτω και μετά η ισοπαλία (0-0) με τον Παναθηναϊκό στη Λεωφόρο, όπου δεν είχε δοθεί πέναλτι στον Μπούρμπο δεν την έβγαλε ούτε στο Τσάμπιονς Λιγκ. Κορυφαία στιγμή εκείνη της χρονιάς η πρόκριση στους ομίλους του ΟΥΕΦΑ, όπου βοήθησε οικονομικά την ΠΑΕ. Η πρόκριση επί της Γκόριτσα (1-1 στο πρώτο ματς εκτός έδρας και 1-0 στη Ριζούπολη) πανηγυρίστηκε έξαλλα. Επόμενο σημαντικό ματς εκείνης της σεζόν η πρόκριση επί του Παναθηναϊκό στο Κύπελλο με το 1-3 στη Λεωφόρο στη φάση των 16, αλλά και το συγκλονιστικό φινάλε με τον ΟΦΗ στην Κρήτη και το 2-3 με τον Λυμπερόπουλο.
Η τελευταία χρονιά και το «αντίο» πριν τον τελικό
Η επόμενη σεζόν (2005-06) δεν είχε αυτή τη… χρυσόσκονη της προηγούμενης. Η ΑΕΚ έπεσε πάνω στη Ζενίτ και δεν μπήκε στους ομίλους του ΟΥΕΦΑ με το γκολ του Αρσάβιν στο 89’ στο ΟΑΚΑ να χαρίζει τη νίκη στους Ρώσους με 0-1 και σε συνδυασμό με το 0-0 του πρώτου αγώνα στην Αγία Πετρούπολη να παίρνουν την πρόκριση. Η ΑΕΚ πάντως κατάφερε τη σεζόν 2005-06 να τερματίσει στη 2η θέση, πίσω από τον Ολυμπιακό και να πάρει το εισιτήριο για τα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Έφτασε επίσης στον τελικό Κυπέλλου, όπου βρήκε απέναντί της τους «ερυθρόλευκους». Ιδιαίτερο ματς για τον Σάντος εκείνος ο τελικός της Κρήτης στις 10 Μαΐου του 2006, καθώς στη συνέντευξη Τύπου την παραμονή του αγώνα ανακοίνωσε πως με το τέλος της σεζόν θα αποχωρήσει από την ΑΕΚ! «Η απόφαση αυτή δεν εξαρτάται από κανένα αποτέλεσμα. Εγώ θέλω οι παίκτες μου να μπουν στο γήπεδο με καθαρό μυαλό και όχι να έχουν την πίεση πως αν δεν τα καταφέρουν θα έχουν ευθύνη για το αν θα παραμείνει ο προπονητής τους στην ομάδα. Πριν από είκοσι λεπτά είπα στους ποδοσφαιριστές μου ότι αυτά τα δυο παιχνίδια είναι τα τελευταία μου ως προπονητής της ΑΕΚ», είπε πει τότε. Ήταν ένα… σοκ αυτή η ανακοίνωση, κυρίως για τη στιγμή που έγινε από τον Πορτογάλο. Η ΑΕΚ ηττήθηκε 3-0 από τον Ολυμπιακό, έχασε το Κύπελλο και στις 14/5/06 στο ματς με την Ξάνθη στο ΟΑΚΑ (0-0) η ΑΕΚ έδωσε το τελευταίο της παιχνίδι με τον Σάντος στον πάγκο της. «Με τον Σάντος δεν έχασα χρόνο, τον ήξερα πολύ καλά. Το νούμερο ένα που κοιτάς δεν είναι να πάρεις έναν παικταρά σέντερ φορ, είναι να πάρεις έναν προπονητή. Ο Σάντος για εκείνη την ΑΕΚ ήταν πολυτέλεια. Πήρε παίκτες τους οποίους είτε δεν τους ξέραμε είτε δεν ήταν πρώτης διαλογής και κατάφερε να παίξει ομαδικό ποδόσφαιρο. Έχοντας τον κόσμο, την εμπιστοσύνη της διοίκησης και χωρίς ανασφάλεια», είπε πει γι’ αυτόν ο Ντέμης Νικολαΐδης.
Ο ίδιος ο Σάντος στην τελευταία του προπόνηση και ομιλία προς τους παίκτες τούς είχε τονίσει: «Δεν χρειάζεται να λυπάστε. Θέλω να είστε υπερήφανοι, όπως είμαι κι εγώ για σας. Καταφέρατε πολλά φέτος. Είστε οι καλύτεροι επαγγελματίες που έχω δουλέψει στην καριέρα μου. Θα σας έχω για πάντα στην καρδιά μου. Δεν μ' αρέσουν οι αποχαιρετισμοί. Φέρνουν λύπη και νοσταλγία. Δεν μπορώ να μιλάω σε τέτοιες στιγμές. Εσείς καταφέρατε να φέρετε την ομάδα ψηλά και να πετύχετε τους στόχους της. Να μείνετε στον ίδιο δρόμο. Να πάρετε την ομάδα από το χέρι και να την πάτε πιο ψηλά. Δεν θα ξεχάσω τίποτε απ' όλα αυτά που περάσαμε. Όλες τις στιγμές θα τις θυμάμαι. Χάρη σ' εσάς, η ΑΕΚ θα παίζει στο Champions League και αυτό είναι μια νίκη δική σας. Ήσασταν όλοι επαγγελματίες. Οι καλύτεροι που είχα ποτέ. Και δεν έχω κανένα παράπονο από κανέναν. Να συνεχίσετε να βελτιώνεστε. Να είστε πρώτοι παντού. Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλους σας. Μπορείτε να πάτε την ΑΕΚ πολύ ψηλότερα του χρόνου και πιστεύω ότι μπορείτε να τα καταφέρετε».
Μιλώντας στους δημοσιογράφους και στο ερώτημα που του τέθηκε «γιατί έφυγε από την ΑΕΚ», η απάντηση του Φερνάντο Σάντος ήταν ξεκάθαρη: «Γιατί αντιλήφθηκα ότι το πρότζεκτ για το οποίο μιλούσαμε και του οποίου ήμουν μέρος, ήταν αμφίβολο αν θα γινόταν. Ξέρετε ότι αυτό που θα ήθελα, ήταν να βελτιώσω την ομάδα και να πάμε καλύτερα από φέτος, που τερματίσαμε δεύτεροι. Να κατακτήσουμε τον τίτλο και να παίξουμε στο Τσάμπιονς Λιγκ. Το να πετύχεις κάτι τέτοιο με μπάτζετ 5 εκατομμυρίων Ευρώ, τη στιγμή που ο Ολυμπιακός έχει 30 εκατομμύρια, είναι πολύ δύσκολο για να μην πω αδύνατο. Έτσι, πήρα την απόφαση να φύγω». Από τότε έχουν περάσει 16 χρόνια…
Η ξεχωριστή στιγμή: Η κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδος
Μόνο για τη σεζόν 2001-02 και όσα έζησε στην ΑΕΚ ο Φερνάντο Σάντος θα μπορούσε να γράψει… βιβλίο. Από το πώς ξεκίνησε, πώς εξελίχθηκε και πώς έκλεισε. Στις 27 Απριλίου του 2002 ο Φερνάντο Σάντος γράφει ιστορία και βάζει το όνομά του στους προπονητές της ΑΕΚ που κατέκτησαν τίτλο μαζί της. Μία εβδομάδα νωρίτερα η ΑΕΚ έχασε το πρωτάθλημα, γνωρίζοντας την ήττα με 4-3 από τον Ολυμπιακό στο ΟΑΚΑ. Πήγε όμως και πήρε το Κύπελλο, κόντρα στον ίδιο αντίπαλο, κερδίζοντας με 2-1. Το 1-0 έκανε ο Σωτήρης Κωνσταντινίδης στο 52’, όταν μετά από εκτέλεση πέναλτι του Τσιάρτα η μπάλα χτύπησε και στα δύο δοκάρια, για να έρθει ο Νικολαΐδης να κάνει σουτ και να παρέμβει ο Σωτήρης Κωνσταντινίδης ανοίγοντας το σκορ.
Ο Ολυμπιακός ισοφάρισε στο 70’ με τον Τζιοβάνι. Δέκα λεπτά μετά ο Βραζιλιάνος του Ολυμπιακού χτυπάει τον Κωνσταντινίδη. Αποβάλλεται και ο Κωνσταντινίδης γίνεται αναγκαστική αλλαγή. Στη θέση του μπαίνει ο Ιλια Ίβιτς, ο οποίος δυο λεπτά μετά με κεφαλιά σκοράρει. Κάνει το 2-1 και δίνει το Κύπελλο στην ΑΕΚ. Την τελευταία αγωνιστική ο Φερνάντο Σάντος είδε την ΑΕΚ να κερδίζει 6-2 τον ΠΑΟΚ και σε όλο το ματς ήταν με ένα κασκόλ της ΑΕΚ στο λαιμό του.
