Αν ζούσε και ο ίδιος ο Όμηρος, ίσως να γονάτιζε ευλαβικά με σκοπό να αποτίσει φόρο τιμής στους ήρωες της Χιλής. Χιονοθύελλα, μουλάρια και άλλα περιελάμβανε το ταξίδι επιστροφής-εφιάλτης από το Copa America του 1919.
Την Οδύσσεια ο Γιώργος Μπαμπινιώτης στο λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας την ορίζει μεταξύ άλλων ως «σειρά ταλαιπωριών, περιπετειών και περιπλανήσεων». Ωστόσο, προκειμένου να περιγράψει την έννοια ανάγλυφα και με μεγαλύτερη ενάργεια, ίσως να έπρεπε απλώς να διηγηθεί όσα χρειάστηκε να υπομείνει για να επιστρέψει στη βάση της η αποστολή της Εθνικής Χιλής στη διοργάνωση του Copa America το 1919.
Τα σχέδια και ο προγραμματισμός για το Copa America (την αρχαιότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση εθνικών ομάδων στον κόσμο, την οποία όσο και αν φαίνεται απίστευτο δεν κατέκτησαν ποτέ τόσο ο Πελέ, όσο και ο Μαραντόνα), ο οποίος προέβλεπε να διεξαχθεί το 1918 στη Βραζιλία και συγκεκριμένα στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, κατέρρευσαν ως χάρτινος πύργος. Αιτία; Κακιά ώρα όπως σήμερα, η επιδημία της ισπανικής γρίπης σάρωνε τον πλανήτη. Η διεξαγωγή του τουρνουά κατέστη αδύνατη, με συνέπεια να αναβληθεί προσωρινά. Εν τέλει το 1919 το τουρνουά έλαβε χώρα στη «χώρα του καφέ», όπως είχε αρχικά προαποφασιστεί, από τις 11 έως τις 29 Μαΐου. Οι ικεσίες των ανθρώπων της Χιλής που γνώριζαν πολύ καλά ότι για να μεταβούν στη «χώρα του Πελέ» θα ήταν αναγκασμένοι να υπομείνουν αγόγγυστα τα πάθη του Ιώβ έπεσαν στο κενό. Πάντως, το πιθανότερο είναι ότι ούτε αυτοί διανοούνταν όσα θα ακολουθούσαν.
Η αποστολή της Χιλής σύσσωμη έφτασε οδικώς-ακριβέστερα με τρένο- μέχρι την Αργεντινή και από το Μπουένος Άιρες με πλοίο κατέφθασε στη Βραζιλία. Το ταξίδι υπήρξε αρκετά κοπιαστικό, ενώ και οι ποδοσφαιριστές καταπονήθηκαν σε σημαντικό βαθμό. Εντούτοις, αν εκ των υστέρων όφειλε κανείς σε αυτό το πρόβλημα να προσδώσει ένα χαρακτηρισμό, δικαιότατα θα του απέδιδε τη φράση «σταγόνα στον ωκεανό».
Ο θυμόσοφος λαός υποστηρίζει: «Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται». Έτσι λοιπόν το ρητό αυτό δεν γινόταν να μην εφαρμοστεί μέχρι κεραίας και στην εν λόγω περίσταση, αλλά σε μια κατάσταση αντιστρόφως ανάλογη. Η χειρότερη για πολλές δεκαετίες χιονοθύελλα που ξέσπασε εκείνο το διάστημα κατόρθωσε να μετατρέψει σε λίγες ώρες τις Άνδεις σε «παγίδα θανάτου», καθιστώντας τες φυσικά απροσπέλαστες, ένα νέο ιδιότυπο «Τρίγωνο των Βερμούδων». Μόνο ένας καμικάζι αυτοκτονίας θα επιχειρούσε το ακατόρθωτο. Με αυτό το δεδομένο, μοιραία άπαντα τα μέλη της αποστολής έμειναν «φυλακισμένα» στα σύνορα Χιλής και Αργεντινής στην πόλη Μεντόσα.
Ο… Μένιος και το αδιέξοδο
Όσο οξύμωρο και αν μοιάζει το παραπάνω, φάνταζε πταίσμα, μιας και δεν μεσολάβησε μεγάλο διάστημα, ώστε οι παίκτες να προχωρήσουν στη ζοφερή διαπίστωση πως δεν υπήρχαν τα απαιτούμενα χρήματα για να πληρωθεί η διαμονή τους σε ξενοδοχείο, έως ότου ο καιρός σταματήσει τα τερτίπια του. Ένα ατέρμονο, μακρόσυρτο, αέναο και συνάμα ιδιαίτερα οικείο «μμμμμμ» συμβόλιζε τη φωνή της ελπίδας για τους καταρρακωμένους Χιλιανούς που βρίσκονταν δίχως κανένα ίχνος υπερβολής στο χείλος της καταστροφής. Ενώ τα πάντα είχε σκεπάσει το σκοτάδι της απελπισίας, μερικά συμπαθέστατα μουλάρια έγιναν φεγγίτης προς την ελευθερία τους, καθώς τα χρησιμοποίησαν ως μεταφορικό μέσο. Σε κάθε περίπτωση, φήμες οι οποίες ανέφεραν πως ένας από τους γαϊδάρους ονομαζόταν Μένιος, ελέγχονται ως εντελώς ανακριβείς.
Ω του θαύματος, στην πράξη οι διδαχές των μεγαλυτέρων επί δεκαετίες περί… γαϊδουρινής υπομονής επαληθεύτηκαν, αφού όχι μία, όχι δύο, όχι τρεις, μα 14 μέρες έκαναν να διασχίσουν την οροσειρά τα συμπαθή τετράποδα. Για την ιστορία, η επιστροφή στα πάτρια εδάφη έμελλε να αργήσει λίγο περισσότερο. Βασικά κράτησε 40 ολόκληρες μέρες! Πραγματικό «κερασάκι στην τούρτα», εφόσον αναλογιστείς την… εκτυφλωτική πορεία που διέγραψε η «Κόκκινη» στα γήπεδα της Λατινικής Αμερικής. Κατετάγη τελευταία στο θεσμό με συγκομιδή 0 βαθμούς. Εισέπραξε έξι γκολ από τους οικοδεσπότες, δύο από την Ουρουγουάη, συν άλλη μια μεγαλοπρεπή «τεσσάρα» από τους Αργεντινούς.
Παναγιώτης Ιωάννου
