Με αφορμή τη διαφαινόμενη νέα αλλαγή σκηνικού στον «χάρτη» του ελληνικού ποδοσφαίρου τη σεζόν 2021-22, το BN Sports καταγράφει τις αναδιαρθρώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί από το 1967 έως και σήμερα...
Ένα από τα πιο συνηθισμένα «φαινόμενα» στο ελληνικό ποδόσφαιρο, είναι αυτό της αναδιάρθρωσης των επαγγελματικών κατηγοριών.
Τι είναι, όμως, πρακτικά η αναδιάρθρωση; Πρόκειται για μια διαδικασία αναβάθμισης που κατά καιρούς εφαρμόζεται από την εκάστοτε αθλητική ηγεσία της χώρας μας, σε συνεργασία και υπό την απόλυτη έγκριση της Ε.Π.Ο. και τις κατά τόπου ποδοσφαιρικές Ενώσεις. Απώτερος στόχος της είναι η βελτίωση της λειτουργίας των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων.
Επιπροσθέτως, η διαδικασία της αναδιάρθρωσης μπορεί να αφορά είτε σε αύξηση/μείωση των ανά κατηγορία συμμετεχόντων συλλόγων, είτε σε προσθήκη/κατάργηση κατηγοριών.
Πρώτη αναδιάρθρωση το 1967...
Από την ίδρυση της Α’ Εθνικής τον Οκτώβριο του 1959 έως και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά (σ.σ. μαζί με εκείνη που θα υλοποιηθεί από τη σεζόν 21-22) εννέα αναδιαρθρώσεις στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Η πρώτη χρονικά τοποθετείται το 1967 κι ενώ πέντε χρόνια αργότερα, είχαμε την μόνιμη καθιέρωση της Β΄Εθνικής το φθινόπωρο του 1962. Εκείνο το καλοκαίρι προέκυψε η πρώτη αλλαγή στη δομή των πρωταθλημάτων. Η Γ΄Εθνική (σ.σ. μετρούσε μόλις δυο περιόδους ύπαρξης, θεσπίστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1965) καταργήθηκε και στη θέση της επανήλθε το Ειδικό Πρωτάθλημα για την άνοδο στη Β΄Εθνική, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν (1960-1962) για την άνοδο στην Α΄Εθνική.
Παράλληλα, οι όμιλοι της Β΄Εθνικής μειώθηκαν από τρεις σε δυο. Σύντομα όμως (1969) ξαναέγιναν τρεις και παρέμειναν έτσι για όλη την επόμενη εξαετία. Το 1975 είχαμε και την πρώτη, χρονικά, αυξομείωση του αριθμού των συλλόγων στην μεγάλη εθνική κατηγορία, αφού είχαν την αφαίρεση δυο ομάδων, η οποία συνδυάστηκε με την παράλληλη μείωση των ομίλων της Β΄Εθνικής από τρεις σε δυο, σχήμα που διατηρήθηκε στην κατηγορία έως και το 1982-83 κι ενώ το 1977 είχε θεσπιστεί και το οριστικά η νέα Γ' Εθνική.
Από τότε, όμως, υπήρχαν (όπως και τώρα) αρκετές αντιδράσεις. Τα σωματεία του Ολυμπιακού Βόλου και του Αιγάλεω (τα οποία συμπλήρωναν τον αριθμό των πέντε, αντί τριών υποβιβασθέντων) διαμαρτυρήθηκαν έντονα, αφού εάν η αναδιάρθρωση δεν εφαρμοζόταν, θα διατηρούνταν στην κατηγορία, γεγονός που εν τέλει δεν έγινε και υποβιβάστηκαν μαζί με τους Καβάλα, Καλαμάτα και Λάρισα.
Ωστόσο, μόλις ένα χρόνο αργότερα (1976) οι αρμόδιοι παράγοντες της ΕΠΟ, επανέφεραν σε 18 τον αριθμό των ομάδων της Α΄Εθνικής, γεγονός που προκάλεσε εκ νέου αντιδράσεις, αφού με την προσθήκη των δυο επιπλέον ομάδων, απέφευγε τον υποβιβασμό ο Πανσερραϊκός.
Οι τρεις μαζεμένες της δεκαετίας του '80
Ο μηχανισμός της αναδιάρθρωσης είχε μπει για τα καλά στην ατζέντα των εκάστοτε Υφυπουργών αθλητισμών και δεν είναι τυχαίο πως τον είδαμε να εφαρμόζεται και μετέπειτα, τρεις φορές μέσα σε έξι χρόνια στη δεκαετία του '80.
Συγκεκριμένα, οι αναδιαρθρώσεις υλοποιήθηκαν το 1983, το 1988 και το 1989, όπου και συνολικά συνέβησαν τα εξής:
1) Μείωση των Π.Α.Ε. της Α΄Εθνικής σε 16.
2) Ενοποίηση των δυο ομίλων της Β΄Εθνικής σε Πανελλήνιο όμιλο
3) Εισαγωγή 2 ομίλων στη Γ΄Εθνική και μετέπειτα ενοποίηση της επάνοδο του αριθμού των συλλόγων Α΄Εθνικής σε 18, με ταυτόχρονη διεξαγωγή αγώνων κατάταξης μπαράζ μεταξύ ομάδων Α'-Β' Εθνικής και Β'-Γ'Εθνικής, για διεκδίκηση επιπλέον εισιτηρίων ανόδου.
Η αναδιάρθρωση που δεν ολοκληρώθηκε και η Superlegue 2
Για να δούμε ξανά γραμμένη τη λέξη αναδιάρθρωση έπρεπε να περάσουν 10 χρόνια. Στα τέλη του 1999 ο τότε πρόεδρος της ΕΠΟ, Βίκτωρας Μητρόπουλος ανακοίνωσε τη σταδιακή (σε βάθος τριετίας) μείωση των ομάδων.
Ωστόσο, το συνολικό πλάνο αυτής της αναδιάρθρωση ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Μονάχα μια σεζόν το 2000-2001 τα πρωταθλήματα απλά άλλαξαν ονομασία, που και εκείνη όμως τον επόμενο χρόνο καταργήθηκε.
Είχε προταθεί ο όρος «Διακεκριμένη Κατηγορία» για την Α΄Εθνική, ενώ η Β΄ και η Γ΄ Εθνικές κατηγορίες μετονομάστηκαν «Α' Κατηγορία» και «Β' Κατηγορία» αντίστοιχα.
Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 η ΕΠΟ συναίνεσε στην αποχώρηση των 16 συλλόγων-μελών της Α΄ Εθνικής από την Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (ΕΠΑΕ), ώστε να προβούν σε ίδρυση του συνεταιρισμού ΠΑΕ υπό την επωνυμία «Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Α΄ Εθνικής Κατηγορίας» και αργότερα «Super League Ελλάδα», που διαδέχτηκε την ΕΠΑΕ στη διοργάνωση του ελληνικού πρωταθλήματος πρώτης κατηγορίας.
Ο συνεταιρισμός δημιουργήθηκε κυρίως με σκοπό την κεντρική διαχείριση σε ότι αφορά τα τηλεοπτικά δικαιώματα των αγώνων του πρωταθλήματος.
Από το 2010 ο τότε πρόεδρος της ΕΠΟ, Σοφοκλής Πιλάβιος είχε ανακοινώσει επίσημα πως θα υπάρξει νέα αναδιάρθρωση στις Εθνικές κατηγορίες, ωστόσο το σχέδιο καθυστέρησε στην υλοποίηση του, με αποτέλεσμα αυτή τελικά να οριστικοποιηθεί τον Φλεβάρη του 2013, μετά και τις εκλογές της ΕΠΟ.
Προέβλεπε αύξηση των ΠΑΕ της Super League από 16 σε 18 (τουλάχιστον για την περίοδο 2013-14), επάνοδο του θεσμού των 2 ομίλων στη Β΄Εθνική και συγχώνευση της Γ΄ Εθνικής που τότε ήταν ημιεπαγγελματική, με την ονομασία Football League με τη Δ΄ Εθνική, σε μια νέα, καθαρά ερασιτεχνική κατηγορία, την Γ΄Εθνική Ερασιτεχνική.
Ωστόσο, και αυτό το σχέδιο παρέμεινε μέχρι το 2019. Εκείνη την περίοδο με νέα αναδιάρθρωση που εντάχθηκε στο καινούργιο αθλητισμό νομοσχέδιο, επανήλθαν οι τρεις επαγγελματικές κατηγορίες στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Συγκεκριμένα, είχαμε τη νέα Superleague 2, με αποτέλεσμα τον υποβιβασμό της Β΄ Εθνικής (Football League) και Γ΄Εθνικής Ερασιτεχνικής Κατηγορίας σε τρίτο και τέταρτο επίπεδο αντίστοιχα.
Ολοταχώς για λίγκα με 36 συλλόγους και... ομάδες Β'
Φτάνοντας στο... σήμερα ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης πέρασε και επίσημα πριν λίγες μέρες από τη Βουλή τη νέα αναδιάρθρωση μέσω αθλητικού νομοσχεδίου, που θα εφαρμοστεί από τη σεζόν 2021-22.
Η Super League 2 και η Football League θα συγχωνευτούν ξανά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε συνολικά στις 36 ομάδες και σε ένα πρωτάθλημα που θα χωριστεί εκ νέου σε δυο ομίλους (Βόρειο και Νότιο).
Οι ΠΑΕ που θα συμμετέχουν στη λίγκα θα πρέπει να έχουν Μετοχικό Κεφάλαιο τουλάχιστον 350.000 ευρώ (αντί 100.000 ευρώ που ίσχυε έως τώρα για την SL2 και 30.000 ευρώ για τη FL), με συνακόλουθη αύξηση στις 700.000 ευρώ για την Super League 1 (από 500.000 ευρώ) και να καταθέτουν Εγγυητική Επιστολή στην ΕΕΑ τουλάχιστον 150.000€ (αντί 15.000 ευρώ), ενώ οι μισοί ποδοσφαιριστές τους, τουλάχιστον, που θα δηλώνονται κάθε φορά στο φύλλο αγώνα, θα πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής σε ελληνική εθνική ομάδα, οποιασδήποτε ηλικιακής κατηγορίας.
Επιπλέον, οι ομάδες θα έχουν τουλάχιστον 3ετή συμφωνία κεντρικής διαχείρισης τηλεοπτικών δικαιωμάτων, θα εισπράττουν το 15% του ποσού για τον επαγγελματικό αθλητισμό -και έως 7.500.000€ ετησίως- από τη νέα φορολόγηση των κερδών των παικτών του στοιχήματος, δεν θα ξεπερνούν σε αριθμό τις 18 ομάδες το καλοκαίρι του 2024, με ανάλογους υποβιβασμούς και προβιβασμούς από την ερασιτεχνική Γ’ Εθνική, όπως έχουν δεσμευθεί ΕΠΟ και SL2, ειδικά για τη φετινή σεζόν, η αναπροσαρμογή των Μετοχικών Κεφαλαίων θα έχει ολοκληρωθεί έως τις 23 Ιουλίου, προκειμένου κατόπιν η ΕΕΑ να ελέγξει όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να δώσει ή όχι πιστοποιητικό συμμετοχής.
Τέλος, θα έχουμε για πρώτη φορά και τη δημιουργία ομάδων Β’, η οποία πρόκειται να έχει εντελώς αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Οι ομάδες Β’ απαγορεύεται να αγωνίζονται στην ίδια κατηγορία με τη μητρική ΠΑΕ, ενώ μπορούν να επιλέξουν εάν θα συμμετάσχουν στην Super League 2 ή στην ερασιτεχνική Γ’ Εθνική.
Οι έξι ομάδες που δήλωσαν συμμετοχή είναι οι: Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Άρης και ΝΠΣ Βόλος.
Κυριάκος Δημητρόπουλος
Τι είναι, όμως, πρακτικά η αναδιάρθρωση; Πρόκειται για μια διαδικασία αναβάθμισης που κατά καιρούς εφαρμόζεται από την εκάστοτε αθλητική ηγεσία της χώρας μας, σε συνεργασία και υπό την απόλυτη έγκριση της Ε.Π.Ο. και τις κατά τόπου ποδοσφαιρικές Ενώσεις. Απώτερος στόχος της είναι η βελτίωση της λειτουργίας των ποδοσφαιρικών διοργανώσεων.
Επιπροσθέτως, η διαδικασία της αναδιάρθρωσης μπορεί να αφορά είτε σε αύξηση/μείωση των ανά κατηγορία συμμετεχόντων συλλόγων, είτε σε προσθήκη/κατάργηση κατηγοριών.
Πρώτη αναδιάρθρωση το 1967...
Από την ίδρυση της Α’ Εθνικής τον Οκτώβριο του 1959 έως και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά (σ.σ. μαζί με εκείνη που θα υλοποιηθεί από τη σεζόν 21-22) εννέα αναδιαρθρώσεις στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Η πρώτη χρονικά τοποθετείται το 1967 κι ενώ πέντε χρόνια αργότερα, είχαμε την μόνιμη καθιέρωση της Β΄Εθνικής το φθινόπωρο του 1962. Εκείνο το καλοκαίρι προέκυψε η πρώτη αλλαγή στη δομή των πρωταθλημάτων. Η Γ΄Εθνική (σ.σ. μετρούσε μόλις δυο περιόδους ύπαρξης, θεσπίστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1965) καταργήθηκε και στη θέση της επανήλθε το Ειδικό Πρωτάθλημα για την άνοδο στη Β΄Εθνική, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν (1960-1962) για την άνοδο στην Α΄Εθνική.
Παράλληλα, οι όμιλοι της Β΄Εθνικής μειώθηκαν από τρεις σε δυο. Σύντομα όμως (1969) ξαναέγιναν τρεις και παρέμειναν έτσι για όλη την επόμενη εξαετία. Το 1975 είχαμε και την πρώτη, χρονικά, αυξομείωση του αριθμού των συλλόγων στην μεγάλη εθνική κατηγορία, αφού είχαν την αφαίρεση δυο ομάδων, η οποία συνδυάστηκε με την παράλληλη μείωση των ομίλων της Β΄Εθνικής από τρεις σε δυο, σχήμα που διατηρήθηκε στην κατηγορία έως και το 1982-83 κι ενώ το 1977 είχε θεσπιστεί και το οριστικά η νέα Γ' Εθνική.
Από τότε, όμως, υπήρχαν (όπως και τώρα) αρκετές αντιδράσεις. Τα σωματεία του Ολυμπιακού Βόλου και του Αιγάλεω (τα οποία συμπλήρωναν τον αριθμό των πέντε, αντί τριών υποβιβασθέντων) διαμαρτυρήθηκαν έντονα, αφού εάν η αναδιάρθρωση δεν εφαρμοζόταν, θα διατηρούνταν στην κατηγορία, γεγονός που εν τέλει δεν έγινε και υποβιβάστηκαν μαζί με τους Καβάλα, Καλαμάτα και Λάρισα.
Ωστόσο, μόλις ένα χρόνο αργότερα (1976) οι αρμόδιοι παράγοντες της ΕΠΟ, επανέφεραν σε 18 τον αριθμό των ομάδων της Α΄Εθνικής, γεγονός που προκάλεσε εκ νέου αντιδράσεις, αφού με την προσθήκη των δυο επιπλέον ομάδων, απέφευγε τον υποβιβασμό ο Πανσερραϊκός.
Οι τρεις μαζεμένες της δεκαετίας του '80
Ο μηχανισμός της αναδιάρθρωσης είχε μπει για τα καλά στην ατζέντα των εκάστοτε Υφυπουργών αθλητισμών και δεν είναι τυχαίο πως τον είδαμε να εφαρμόζεται και μετέπειτα, τρεις φορές μέσα σε έξι χρόνια στη δεκαετία του '80.
Συγκεκριμένα, οι αναδιαρθρώσεις υλοποιήθηκαν το 1983, το 1988 και το 1989, όπου και συνολικά συνέβησαν τα εξής:
1) Μείωση των Π.Α.Ε. της Α΄Εθνικής σε 16.
2) Ενοποίηση των δυο ομίλων της Β΄Εθνικής σε Πανελλήνιο όμιλο
3) Εισαγωγή 2 ομίλων στη Γ΄Εθνική και μετέπειτα ενοποίηση της επάνοδο του αριθμού των συλλόγων Α΄Εθνικής σε 18, με ταυτόχρονη διεξαγωγή αγώνων κατάταξης μπαράζ μεταξύ ομάδων Α'-Β' Εθνικής και Β'-Γ'Εθνικής, για διεκδίκηση επιπλέον εισιτηρίων ανόδου.
Η αναδιάρθρωση που δεν ολοκληρώθηκε και η Superlegue 2
Για να δούμε ξανά γραμμένη τη λέξη αναδιάρθρωση έπρεπε να περάσουν 10 χρόνια. Στα τέλη του 1999 ο τότε πρόεδρος της ΕΠΟ, Βίκτωρας Μητρόπουλος ανακοίνωσε τη σταδιακή (σε βάθος τριετίας) μείωση των ομάδων.
Ωστόσο, το συνολικό πλάνο αυτής της αναδιάρθρωση ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Μονάχα μια σεζόν το 2000-2001 τα πρωταθλήματα απλά άλλαξαν ονομασία, που και εκείνη όμως τον επόμενο χρόνο καταργήθηκε.
Είχε προταθεί ο όρος «Διακεκριμένη Κατηγορία» για την Α΄Εθνική, ενώ η Β΄ και η Γ΄ Εθνικές κατηγορίες μετονομάστηκαν «Α' Κατηγορία» και «Β' Κατηγορία» αντίστοιχα.
Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 η ΕΠΟ συναίνεσε στην αποχώρηση των 16 συλλόγων-μελών της Α΄ Εθνικής από την Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (ΕΠΑΕ), ώστε να προβούν σε ίδρυση του συνεταιρισμού ΠΑΕ υπό την επωνυμία «Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Α΄ Εθνικής Κατηγορίας» και αργότερα «Super League Ελλάδα», που διαδέχτηκε την ΕΠΑΕ στη διοργάνωση του ελληνικού πρωταθλήματος πρώτης κατηγορίας.
Ο συνεταιρισμός δημιουργήθηκε κυρίως με σκοπό την κεντρική διαχείριση σε ότι αφορά τα τηλεοπτικά δικαιώματα των αγώνων του πρωταθλήματος.
Από το 2010 ο τότε πρόεδρος της ΕΠΟ, Σοφοκλής Πιλάβιος είχε ανακοινώσει επίσημα πως θα υπάρξει νέα αναδιάρθρωση στις Εθνικές κατηγορίες, ωστόσο το σχέδιο καθυστέρησε στην υλοποίηση του, με αποτέλεσμα αυτή τελικά να οριστικοποιηθεί τον Φλεβάρη του 2013, μετά και τις εκλογές της ΕΠΟ.
Προέβλεπε αύξηση των ΠΑΕ της Super League από 16 σε 18 (τουλάχιστον για την περίοδο 2013-14), επάνοδο του θεσμού των 2 ομίλων στη Β΄Εθνική και συγχώνευση της Γ΄ Εθνικής που τότε ήταν ημιεπαγγελματική, με την ονομασία Football League με τη Δ΄ Εθνική, σε μια νέα, καθαρά ερασιτεχνική κατηγορία, την Γ΄Εθνική Ερασιτεχνική.
Ωστόσο, και αυτό το σχέδιο παρέμεινε μέχρι το 2019. Εκείνη την περίοδο με νέα αναδιάρθρωση που εντάχθηκε στο καινούργιο αθλητισμό νομοσχέδιο, επανήλθαν οι τρεις επαγγελματικές κατηγορίες στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Συγκεκριμένα, είχαμε τη νέα Superleague 2, με αποτέλεσμα τον υποβιβασμό της Β΄ Εθνικής (Football League) και Γ΄Εθνικής Ερασιτεχνικής Κατηγορίας σε τρίτο και τέταρτο επίπεδο αντίστοιχα.
Ολοταχώς για λίγκα με 36 συλλόγους και... ομάδες Β'
Φτάνοντας στο... σήμερα ο Υφυπουργός Αθλητισμού, Λευτέρης Αυγενάκης πέρασε και επίσημα πριν λίγες μέρες από τη Βουλή τη νέα αναδιάρθρωση μέσω αθλητικού νομοσχεδίου, που θα εφαρμοστεί από τη σεζόν 2021-22.
Η Super League 2 και η Football League θα συγχωνευτούν ξανά, με αποτέλεσμα να φτάσουμε συνολικά στις 36 ομάδες και σε ένα πρωτάθλημα που θα χωριστεί εκ νέου σε δυο ομίλους (Βόρειο και Νότιο).
Οι ΠΑΕ που θα συμμετέχουν στη λίγκα θα πρέπει να έχουν Μετοχικό Κεφάλαιο τουλάχιστον 350.000 ευρώ (αντί 100.000 ευρώ που ίσχυε έως τώρα για την SL2 και 30.000 ευρώ για τη FL), με συνακόλουθη αύξηση στις 700.000 ευρώ για την Super League 1 (από 500.000 ευρώ) και να καταθέτουν Εγγυητική Επιστολή στην ΕΕΑ τουλάχιστον 150.000€ (αντί 15.000 ευρώ), ενώ οι μισοί ποδοσφαιριστές τους, τουλάχιστον, που θα δηλώνονται κάθε φορά στο φύλλο αγώνα, θα πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής σε ελληνική εθνική ομάδα, οποιασδήποτε ηλικιακής κατηγορίας.
Επιπλέον, οι ομάδες θα έχουν τουλάχιστον 3ετή συμφωνία κεντρικής διαχείρισης τηλεοπτικών δικαιωμάτων, θα εισπράττουν το 15% του ποσού για τον επαγγελματικό αθλητισμό -και έως 7.500.000€ ετησίως- από τη νέα φορολόγηση των κερδών των παικτών του στοιχήματος, δεν θα ξεπερνούν σε αριθμό τις 18 ομάδες το καλοκαίρι του 2024, με ανάλογους υποβιβασμούς και προβιβασμούς από την ερασιτεχνική Γ’ Εθνική, όπως έχουν δεσμευθεί ΕΠΟ και SL2, ειδικά για τη φετινή σεζόν, η αναπροσαρμογή των Μετοχικών Κεφαλαίων θα έχει ολοκληρωθεί έως τις 23 Ιουλίου, προκειμένου κατόπιν η ΕΕΑ να ελέγξει όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να δώσει ή όχι πιστοποιητικό συμμετοχής.
Τέλος, θα έχουμε για πρώτη φορά και τη δημιουργία ομάδων Β’, η οποία πρόκειται να έχει εντελώς αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Οι ομάδες Β’ απαγορεύεται να αγωνίζονται στην ίδια κατηγορία με τη μητρική ΠΑΕ, ενώ μπορούν να επιλέξουν εάν θα συμμετάσχουν στην Super League 2 ή στην ερασιτεχνική Γ’ Εθνική.
Οι έξι ομάδες που δήλωσαν συμμετοχή είναι οι: Ολυμπιακός, ΠΑΟΚ, ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, Άρης και ΝΠΣ Βόλος.
Κυριάκος Δημητρόπουλος
