Ενόψει του πρώτου τζάμπολ στο πολυαναμενόμενο Ευρωμπάσκετ του 2022, το BN Sports ανοίγει το «χρονοντούλαπο» της ιστορίας, ανασύροντας μνήμες από τα πέντε μετάλλια της Εθνικής ομάδας.
Στην τελική ευθεία για την πρεμιέρα της 41ης έκδοσης του Ευρωμπάσκετ μπαίνει η «γηραιά» ήπειρος, με τις ομάδες να μπαίνουν στο αεροπλάνο για την εκάστοτε πόλη διεξαγωγγής της α' φάσης. Ανάμεσα σε αυτές και η ελληνική φυσικά, η οποία ολοκλήρωσε με μία νίκη και μία ήττα τις υποχρεώσεις της για τα προκριμματικά του Παγκοσμίου του 2023.
73 χρόνια έχουν περάσει από το πρώτο μετάλλιο της «γαλανόλευκης» και 13 από την τελευταία φορά που Έλληνες διεθνείς ανέβηκαν σε κάποιο από τα σκαλιά του βάθρου. Εν έτει 2022, η ομάδα του Δημήτρη Ιτούδη μοιάζει έτοιμη να αποδεχτεί την πρόκληση και να χαρίσει μία ακόμα στιγμή εθνικής περηφάνιας. Με την ελπίδα να συμβεί αυτό, το BN Sports ανατρέχει στις προηγούμενες πέντε φορές που τα επιτεύγματα της Εθνικής ομάδας, έβγαλαν τους Έλληνες από τα σπίτια τους.
Το πρώτο βήμα έγινε στο τουρνουά του «Φαραώ» (1949)
Η Ελλάδα στην πρώτη της συμμετοχή σε διεθνή διοργάνωση κατέκτησε την τρίτη θέση σε ένα Ευρωμπάσκετ… τριών ηπείρων. Οικοδέσποινα του τουρνουά ήταν η ισχυρή, εκείνα τα χρόνια, Αίγυπτος ενώ στο δεύτερο σκαλί του βάθρου ανέβηκε η Γαλλία. Ακόμα, είχαν δώσει το παρόν οι Τουρκία, Ολλανδία, Συρία και ο Λίβανος σε ένα… Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα με ομάδες από Ευρώπη, Ασία και Αφρική!
Το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα, με μπροστάρη τον Φαίδωνα Ματθαίου, ο οποίος είχε συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου ένα χρόνο νωρίτερα στο άθλημα της κωπηλασίας, έκανε τέσσερις νίκες σε έξι ματς (έχασε από τους δυο πρώτους).
Το χρυσό που άλλαξε τις ζωές μας (1987)
Χρειάστηκε να περάσουν 38 ολόκληρα χρόνια για να επιστρέψουν οι Έλληνες διεθνείς στο «πόντιουμ» των νικητών. Και αυτό έγινε με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο. Μέσα στο «σπίτι» τους. Με τον Αργύρη Καμπούρη να ευστοχεί στις πιο κρίσιμες βολές της καριέρας του και να ρίχνει στο «καναβάτσο» την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση (103-101).
Την 14/6/87 η «γαλανόλευκη» στέφθηκε για πρώτη φορά στα χρονικά της πρωταθλήτρια Ευρώπης. Εκείνη τη νύχτα, η παρέα του Νίκου Γκάλη, του Παναγιώτη Γιαννάκη, του Παναγιώτη Φασούλα, του Φάνη Χριστοδούλου και των άλλων παιδιών, με τον Κώστα Πολίτη «καπετάνιο», άλλαξαν τον «ρου» της ιστορίας του ελληνικού αθλητισμού και έχτισαν το μύθο της «επίσημης αγαπημένης».
Η απόδειξη της καταξίωσης (1989)
Δυο χρόνια αργότερα, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα ταξίδεψε στο Ζάγκρεμπ για να υπερασπιστεί τον τίτλο του, όσο δύσκολο και αν φάνταζε αυτό απέναντι σε Γιουγκοσλάβους και Σοβιετικούς. Ειδικά μετά τη συντριβή της πρεμιέρας από τους διοργανωτές (103-68). Την ελληνική ψυχή και το απύθμενο ταλέντο όμως ορισμένων «μονάδων», δεν μπορούσε κανείς να αμφισβητήσει.
Στα ημιτελικά, η μοίρα έφερε αντιμέτωπες τις δυο φιναλίστ του ΣΕΦ ξανά, δυο χρόνια νωρίτερα. Οι Σοβιετικοί, φάνταζαν το ακλόνητο φαβορί ωστόσο ο Νίκος Γκάλης, πρώτος σκόρερ του τουρνουά με 35,6 πόντους ανά μ.ο, κράτησε ζωντανή την Εθνική μέχρι το τελευταίο λεπτό. Και αυτή τη φορά, ήταν ο Φάνης Χριστοδούλου εκείνος που πήρε τη σκυτάλη από τον Καμπούρη και με ένα σουτ τριών πόντων, εξασφάλισε ένα back-to-back ευρωπαϊκό μετάλλιο για την Ελλάδα (81-80). Το χρώμα του ήταν ασημένιο βέβαια, μιας και το εμπόδιο της Γιουγκοσλαβίας ήταν και πάλι ανυπέρβλητο (98-77).
Το «αγόρι» το ΄βαλε και άνοιξε το δρόμο για το δεύτερο χρυσό (2005)
Από τη συνήθεια, στην έλλειψη και την τεράστια «δίψα». Ένα αίσθημα σαν το τωρινό. 15 χρόνια αργότερα, μία άλλη «φουρνιά» σπουδαίων αθλητών άνοιγε τα «φτερά» της και άφηνε το στίγμα της. Διαμαντίδης, Παπαλουκάς, Κακιούζης, Ζήσης, Σπανούλης, Τσαρτσαρής και άλλοι, ήταν οι νέοι ήρωες που έδωσαν συνέχεια στις ελληνικές επιτυχίες του προηγούμενου έτους.
Το κομβικό ματς δόθηκε στον ημιτελικό. Με μία επική ανατροπή στο τελευταίο λεπτό και ένα αλησμόνητο buzzer beater από τον Δημήτρη Διαμαντίδη, η Ελλάδα έκαμψε τη σθεναρή αντίσταση των Γάλλων (67-66) και από και πέρα ήταν αδύνατον να χάσει την πρωτιά. Η Γερμανία του σπουδαίου Ντιρκ Νοβίτσκι, προσπάθησε (78-62) αλλά δεν κατάφερε επ’ ουδενί να κόψει το δρόμο της «γαλανόλευκης» προς το δεύτερο χρυσό μετάλλιο της ιστορίας της.
Το τελευταίο μέχρι το επόμενο (2009)
Η Εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ του 2009 στην Πολωνία μπορεί να άλλαξε πρόσωπα αλλά όχι συνήθειες. Το ανανεωμένο αντιπροσωπευτικό συγκρότημα, με τον Γιόνας Καζλάουσκας στην άκρη του πάγκου, παρέμεινε πιστό στο ραντεβού της τετράδας, κερδίζοντας σε ένα «τρελό» παιχνίδι, που κρίθηκε στην παράταση, την Τουρκία με 76-74.
Ο «κακός δαίμονας» Ισπανία, που κατέκτησε και τον τίτλο, έφραξε το μονοπάτι προς τον τελικό για τους Έλληνες διεθνείς. Παρά ταύτα στο μικρό τελικό, ο οποίος ήταν ντέρμπι καθόλη τη διάρκεια του αγώνα, ο Αντώνης Φώτσης με ένα σουτ-«μαχαιριά» έξω από τη γραμμή των τριών πόντων, 31 δευτερόλεπτα πριν το τέλος, έδωσε νόημα στη μυθική εμφάνιση του Big Sofo (23 πόντοι, 6 ριμπ.) και ουσιαστικά έδωσε το τελευταίο μετάλλιο της Εθνικής σε μεγάλη διοργάνωση.
Μάνος Φυρογένης