γράφει : Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Κάποτε τα πέναλτι ήταν «mind game», σήμερα αποτελούν μία «προετοιμασία» από μόνα τους. Σήμερα, πρέπει να γνωρίζεις πού συνηθίζει να εκτελεί ο αντίπαλος. Να αναλύσεις κάθε του κίνηση, να μετράς ακόμη και τα δευτερόλεπτα που χρειάζεται για να κάνει τα πρώτα βήματα προς την μπάλα. Να αναλύεις τις πιθανότητες που δίνει σε κάθε ομάδα το… νόμισμα του διαιτητή, να υπολογίζεις τι έχει κάνει ο κάθε γκολκίπερ στην καριέρα του από τα «11» βήματα. Το ποδόσφαιρο εξελίχθηκε και η αγαπημένη μας, «ρώσικη ρουλέτα», μαζί του. Δεν υπάρχει τύχη. Υπάρχει ανάλυση και δουλειά, για τη «μία φορά στα… οκτώ χρόνια!».
Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Ο χρόνος γύρισε οκτώ χρόνια πίσω. Από το 2016 άλλωστε, είχαμε να παρακολουθήσουμε παιχνίδι του Champions League που να κρίνεται στη διαδικασία των πέναλτι. Μεσολάβησαν οκτώ χρόνια από τότε, ώστε να φτάσουμε σε ένα ανάλογο σημείο.
Και έμελλε, το ίδιο το παιχνίδι να μας «αποζημιώσει» με τον δικό του, μοναδικό τρόπο. Δύο «ρώσικες ρουλέτες» σε 48 ώρες. Η Άρσεναλ ήταν αυτή που επικράτησε με 4-2 της Πόρτο το βράδυ της Τρίτης στο «Έμιρεϊτς», για να φτάσουμε στο «χθες» και σε όσα έγιναν στο Ατλέτικο Μαδρίτης – Πόρτο. Εκεί όπου οι «ροχιμπλάνκος» έκαναν το 2-1 στο φινάλε, έστειλαν το παιχνίδι στην παράταση και εν τέλει, οδηγηθήκαμε ξανά στην αγαπημένη… διαδικασία όλων.
Είχαμε και πάλι το ίδιο σκορ. Δύο αποκρούσεις από τον Όμπλακ, μία από τον Ζόμερ, και νίκη με 4-2 για την ομάδα του Ντιέγκο Σιμεόνε, που όπως και ο Πεπ Γκουαρδιόλα με τον Ζοσέ Μουρίνιο, μετρά μόλις πέντε ήττες, στα πρώτα του 50 παιχνίδια στην διοργάνωση.
Έβλεπα τη διαδικασία να ξεκινά και όπως όλοι, έτσι και εγώ, έκανα προβλέψεις για το ποιος θα σκοράρει, ποιος θα αστοχήσει, ποιος δεν έχει τοποθετήσει καλά το σώμα του, ποιος αισθάνεται περισσότερο την πίεση, αναλογικά με τις εκφράσεις του προσώπου του.
Το ίδιο και με τους τερματοφύλακας, στους οποίους πάντα κοιτάμε και τους αριθμούς που τους συνοδεύουν στα πέναλτι που έχουν αντιμετωπίσει στην καριέρα τους. Είχε αποκρούσει 16 ο Όμπλακ και ένα λιγότερο ο γκολκίπερ των «νερατζούρι», έχοντας όμως δεχθεί 79! Στην πραγματικότητα όμως, μία έρευνα του συγγραφέα και αναλυτή, Μάικ Κoξ, επισημαίνει πως η ουσία δεν είναι στους τερματοφύλακες, αλλά στους εκτελεστές.
Και ξεκαθαρίζει πως ένα κριτήριο που επιβεβαιώθηκε το διήμερο που παρήλθε, έγκειται στον χρόνο εκτέλεσης ενός πέναλτι. Αν «βιαστείς» να ολοκληρώσεις το «χρέος» σου, μετά το σφύριγμα του διαιτητή, συνήθως αστοχείς. Και η «θεωρία» του επιβεβαιώθηκε πλήρως στις δύο διαδικασίες που παρακολουθήσαμε. Με απλά λόγια, στο Ατλέτικο Μαδρίτης – Ίντερ, όσοι παίκτες περίμεναν για περισσότερα από 4.3 δευτερόλεπτα μετά το σφύριγμα, βρήκαν δίχτυα, πλην του Σαούλ!
Από την άλλη πλευρά, από όσους «βιάστηκαν» και πήραν φόρα αμέσως μετά την σχετική υπόδειξη, εντός τεσσάρων δευτερολέπτων, σκόραραν στο 25% των περιπτώσεων. Μοναδική εξαίρεση ο Ρικέλμε, έχασαν πέναλτι ο Λαουτάρο Μαρτίνες, ο Κλάασεν και ο Αλέξις Σάντσες!
Αυτό επί της ουσίας αναλύει και στο βιβλίο του «Ανακαλύπτοντας το ποδόσφαιρο», μετρώντας ακόμη ένα πράγμα. Πως πάντα, έχει σημασία και η ομάδα που επιλέγει να εκτελέσει πρώτη. Συνηθίζεται άλλωστε αυτή που εκτελεί δεύτερη να χάνει, παρότι δεν επιβεβαιώθηκε στην περίπτωση των «ροχιμπλάνκος».
Εάν επίσης υπολογίσουμε τις εικόνες που είδαμε με τους αναλυτές και τους βοηθούς προπονητών να δείχνουν στους τερματοφύλακες πού εκτελούν τα πέναλτι οι αντίπαλοι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως σε σχέση με πιο παλιά, περίπου μία 20αετία πίσω, ίσως έχει αλλάξει πλήρως ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η κατάσταση από τις ομάδες, τα τεχνικά τιμ, αλλά και από τους ίδιους τους παίκτες. Διότι όλα πλέον στο ποδόσφαιρο αποτελούν προϊόντα προετοιμασίας, ανάλυσης και σκληρής δουλειάς.
Κάποτε, ο Κρόιφ έκανε μία ανάλυση λέγοντας πως δεν μπορείς όση προπόνηση κι αν κάνεις στη διαδικασία των πέναλτι, να φτιάξεις την ίδια ατμόσφαιρα για τον ποδοσφαιριστή, με εκείνη που θα αντιμετωπίσει σε ένα γεμάτο γήπεδο, και πόσο μάλλον, έπειτα από την κούραση των 120 λεπτών.
Είχε απόλυτο δίκιο, ωστόσο εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με τους εκτελεστές, αλλά και με την ψυχολογική προετοιμασία και την ενημέρωση των τερματοφυλάκων, που σαφέστατα όσο περνάνε τα χρόνια είναι και πολύ υψηλότερης ποιότητας σε σύγκριση με τρεις δεκαετίες πριν.
Ο μέσος όρος άλλωστε, είναι πια μεγαλύτερος, και η τεχνική τους απόλυτα βελτιωμένη, σε σχέση με εκείνους που έπαιζαν πριν τη δεκαετία του ’90.
Θυμάμαι πόσο εντυπωσιακό έμοιαζε που η Εθνική Γερμανίας έκανε ειδική προετοιμασία στα πέναλτι το 1996 στο EURO της Αγγλίας, με τον προπονητή της Μπέρτο Φογκτς να δίνει βαρύτητα στις αιματολογικές εξετάσεις που γινόντουσαν τη μέρα πριν από τους αγώνες! Ακόμα και οι ανακοινώσεις στις αγγλικές εφημερίδες της εποχής, πως οι Γερμανοί κάνουν αυτήν την προετοιμασία συνιστούσε ένα ακόμα μεγαλύτερο mind game, που προφανώς ήταν με το μέρος τους.
Αυτό ανέδειξε ούτως ή άλλως και το αποτέλεσμα. Ο ημιτελικός κρίθηκε, όπως συνήθως, ανάμεσα σε Αγγλία και Γερμανία στα πέναλτι, με νικητές τους Γερμανούς!
Το 2009, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είχε προετοιμάσει με ειδικό βίντεο όλους τους εκτελεστές που θα χτυπούσαν πέναλτι για την Τότεναμ, στην περίπτωση που ο τελικός του Λιγκ Καπ, πήγαινε σε αυτή την διαδικασία, και ο γκολκίπερ των «κόκκινων διαβόλων», ο Μπεν Φόστερ, που δεν ήταν ο βασικός, αφού εκείνη την εποχή έπαιζε σχεδόν πάντα ο Φαν Ντερ Σαρ, έγινε ο ήρωας της διαδικασίας, χαρίζοντας στην ομάδα του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον ακόμα ένα τρόπαιο.
Έτσι όπως εξελίχθηκε το ποδόσφαιρο κάθε λεπτομέρεια μπορεί να λειτουργήσει πάρα πολύ σημαντικά υπέρ ή ανάλογα και κατά για να έρθει μία πρόκριση. Το ίδιο το ποδόσφαιρο εξελίχθηκε και μαζί του και η κάθε συνθήκη, ώστε να κριθεί ένα παιχνίδι. Και με την κατάργηση του εκτός έδρας γκολ, οι περιπτώσεις που μας πηγαίνουν στα πέναλτι, είναι δεδομένο ότι θα γίνονται όλο και περισσότερες…
