γράφει : Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Φτάνοντας στο αεροδρόμιο του Λίβερπουλ, για να πάρω το αεροπλάνο για Άμστερνταμ με επιστροφή στην Ελλάδα, είδα το πρωτοσέλιδο της έκτακτης έκδοσης της «Liverpool Echo», με τίτλο «Kenny quits». Ήταν σαν σήμερα το 1991, 22 Φεβρουαρίου, που η παραίτηση του Κένι Νταλγκλίς από τον πάγκο της Λίβερπουλ άλλαζε για πάντα τη ροή των πραγμάτων, για μία ομάδα κυρίαρχη από το 1973 μέχρι τότε, για 18 χρόνια στο αγγλικό ποδόσφαιρο. Μια ξαφνική απόφαση που με έκανε να αλλάξω ρότα, να ακυρώσω το εισιτήριο και να γυρίσω στο «Άνφιλντ». Έπρεπε να ζήσω εκείνη την στιγμή που την ένιωθα σημαντική. Και που θα άλλαζε τη ροή της ιστορίας του ίδιου του αγγλικού ποδοσφαίρου, αφού η ομάδα που είχε κατακτήσει 11 πρωταθλήματα σε 17 σεζόν, θα έκανε άλλα 30 χρόνια για να πανηγυρίσει το επόμενο!
Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Δυο εικοσιτετράωρα νωρίτερα είχα απολαύσει ένα από τα ωραιότερα ματς που είχα δει μέσα στο γήπεδο. Στο «Γκούντισον Παρκ», η Λίβερπουλ είχε προηγηθεί τέσσερις φορές και η Έβερτον είχε βρει ισάριθμες φορές τρόπο να ισοφαρίσει. Το τελικό 4-4 έστελνε σε επαναληπτικό το παιχνίδι για το FA Cup, αλλά θα ήταν η σταγόνα που ξεχείλιζε το ποτήρι.
Τον Νταλγκλίς, το άγχος τον είχε μεταβάλλει σε άλλον άνθρωπο, πιο ευερέθιστο και οξύθυμο. Το αιματοκύλισμα του Χέιζελ το 1985 είχε ακολουθηθεί από την τραγωδία του Χίλσμπορο το ‘89 και ο Νταλγκλίς είχε εξομολογηθεί στην γυναίκα του πως το κεφάλι του ήταν… καζάνι έτοιμο να εκραγεί!
Ο Νταλγκλίς δεν ήταν απλά κάποιος που φόρεσε την φανέλα της Λίβερπουλ και μετά έγινε προπονητής της ομάδας. Ήταν ο καλύτερος παίκτης, που είχαν την τύχη να απολαύσουν οι οπαδοί και μετά ως προπονητής διατηρούσε την μαγεία των αγωνιστικών του ημερών, ανέγγιχτη, χτίζοντας μία ομάδα που κέρδιζε παίζοντας σπουδαία μπάλα. Το νταμπλ του 1986, το πρωτάθλημα με το σερί 29 αήττητων αγώνων του 1988 και ο τίτλος του 1990, ήταν η απόδειξη πως στα χέρια του 40χρονου Σκωτσέζου, η Λίβερπουλ μπορούσε να συνεχίσει την πορεία που χάραξε ο Σάνκλι και ακολούθησαν ο Πέισλι και ο Φάγκαν.
Η απόφαση του να φύγει ανακοινώθηκε επίσημα σε επίσημη συνέντευξη Τύπου το απόγευμα της 22ας Φεβρουαρίου 1991 και ο πρόεδρος Νόελ Γουάιτ διευκρίνιζε πως η διοίκηση έκανε ό,τι ήταν δυνατό να τον μεταπείσει. Ο Νταλγκλίς κάτασπρος και συνοφρυωμένος αρκέστηκε σε λίγες λέξεις: «Φεύγω για να ξεκουραστώ, αφήνοντας την ομάδα πρώτη και είμαι βέβαιος πως έχω πολλούς φίλους στο Ανφιλντ». Συνήθως τους κοιτούσε όλους κατάματα, αλλά εκείνη την μέρα το βλέμμα του ήταν απλανές και χαμένο! Ο ίδιος θα παραδεχόταν αργότερα στην αυτοβιογραφία του πως μόλις τρεις μήνες μετά, είχε μετανιώσει για την απόφαση του, αλλά πλέον ήταν αργά για να επιστρέψει αφού ήδη η Λίβερπουλ είχε προχωρήσει στην επόμενη μέρα της, με την πρόσληψη του Γκρέιαμ Σούνες. 
Την ώρα που τελείωνε η συνέντευξη και βγαίνοντας από το γήπεδο, οι ουρανοί άνοιξαν, κάτι όχι ασυνήθιστο για την Βορειοδυτική Αγγλία, όμως ένοιωθες πως αυτή η βροχή ήταν διαφορετική. Έμοιαζε ως ένα ύστατο ρέκβιεμ στον «King Kenny».
Εκείνη την ώρα κανείς δεν το υποπτευόταν, αλλά μόλις άρχιζαν τα πάμπολλα χρόνια φαγούρας του συλλόγου, που παρά την αναλαμπή των τεσσάρων τίτλων το 2001 με τον Ζεράρ Ουγιέ και την κατάκτηση του Champions League στην επική νύχτα της Πόλης με τον Ράφα Μπενίτεθ στον πάγκο, έπρεπε να έρθει ο Γιούργκεν Κλοπ για να μετατρέψει πάλι τον σύλλογο σε μόνιμο πρωταγωνιστή! 
Την μέρα που έφευγε ο Νταλγκλίς, η Λίβερπουλ ήταν πρώτη με τρεις πόντους διαφορά από την Άρσεναλ και είχε επαναληπτικό Κυπέλλου με την Έβερτον στο «Άνφιλντ». Το φοβερό είναι ότι εκείνη τη σεζόν, το 1990-91, είχε ξεκινήσει με το κορυφαίο ρεκόρ στην ιστορία του συλλόγου, με οκτώ σερί νίκες μέχρι τις 17 Νοεμβρίου. Ανάμεσα σε αυτές τις νίκες, ήτανε και το εντυπωσιακό 4-0 επί της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η διαφορά από τη δεύτερη Άρσεναλ ήταν οκτώ πόντοι! Μέχρι την πρώτη ήττα από την Άρσεναλ στις 2 Δεκεμβρίου με 3-0 στο «Χάιμπουρι», η Λίβερπουλ είχε παίξει 14 ματς με 12 νίκες και δυο ισοπαλίες, σε ένα ξεκίνημα που βελτιώθηκε ιστορικά μόλις το 2019-20 από την ομάδα του Κλοπ, που έκανε περίπατο προς τον τίτλο με 26 νίκες στα πρώτα 27 ματς. 
Προσωρινός διάδοχος μόλις παραιτήθηκε ο Νταλγκλίς, ανέλαβε ένας «εργάτης» του συλλόγου, ο Ρόνι Μοράν που θα ήταν η φυσιολογική διαδοχή όπως γινόταν από την εποχή του Σάνκλι.
Όμως οι πολλοί τραυματισμοί και η κακή ψυχολογία στα αποδυτήρια που απορρυθμίστηκαν, επηρέασαν φανερά. Μια ήττα στο Σαουθάμπτον έπειτα από το 3-1, αν και προηγήθηκε στο Λούτον, σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό από την Έβερτον στο τρίτο ματς του Κυπέλλου με 1-0, έφεραν γρήγορα την ομάδα με την πλάτη στον τοίχο!
Σε ένα ματς-μισό πρωτάθλημα στο «Άνφιλντ», στις 3 Μαρτίου 1991, ο Σίμαν έπιανε τα άπιαστα και ένα γκολ του Μέρσον σε μια αντεπίθεση, χάρισε μια τεράστια νίκη στην Άρσεναλ, που πέρασε πρώτη με 57 πόντους έναντι 54.
Για πρώτη φορά μετά το 1981, η Λίβερπουλ είχε περάσει πέντε ώρες χωρίς γκολ και η νίκη με 3-0 στην έδρα της Μάντσεστερ Σίτι, σε συνδυασμό με το εντυπωσιακό 7-1 στην έδρα της Ντέρμπι Κάουντι, την επανέφεραν στην κορυφή.
Τότε, ο Μοράν ανακοίνωσε στη διοίκηση πως δεν ήθελε τη δουλειά σε μόνιμη βάση, κάτι που διέρρευσε στον Τύπο, και μια ήττα-σοκ με 3-1 από την ΚΠΡ στο «Άνφιλντ», θα την φέρει πάλι δεύτερη. Η Άρσεναλ, που όλη τη σεζόν έκανε μόλις μια ήττα από την Τσέλσι, πλέον έλεγχε την κατάσταση.
Η Λίβερπουλ έψαχνε πια για προπονητή και αυτό έφερνε αναστάτωση. Το εντός έδρας 1-1 με την Κόβεντρι δεν άφηνε πολλά περιθώρια, η νίκη εκτός έδρας στο Λιντς με 5-4, όπου προηγήθηκε με 4-0 αλλά νίκησε με χίλια ζόρια, αναπτέρωσε κάποιες ελπίδες, και η είδηση πως θα αναλάμβανε ο Σούνες έφερε χαμόγελα. 
Η νίκη με 3-0 επί της Νόριτς και το ματς που κάθισε πρώτη φορά στον πάγκο ο Σούνες, το 3-0 με την Κρίσταλ Πάλας, έφεραν χαμόγελα, ωστόσο όλα τελείωσαν το Πάσχα των καθολικών του 1991, με δυο ήττες, στις 4 Μαΐου από την Τσέλσι με 4-2 και στις 6 Μαΐου με 2-1 στην έδρα της Νότιγχαμ.
Έτσι, επίσημα ο τίτλος ήταν της Άρσεναλ, που συγκέντρωσε 83 βαθμούς, έναντι 76 των απερχόμενων πρωταθλητών!
Η δεύτερη θέση έδινε στην Λίβερπουλ την έξοδο στην Ευρώπη, για πρώτη φορά μετά τη μαύρη νύχτα του Χέιζελ και υπήρχε αισιοδοξία πως έχοντας πλέον στον πάγκο τον πρώην αρχηγό της ομάδας στις μεγάλες μέρες της, τον Γκρέιαμ Σούνες, όλα θα επέστρεφαν σε μια κανονικότητα! Ήταν ο εκλεκτός της διοίκησης, κυρίως λόγω του εξαιρετικού έργου που είχε κάνει στην Γκλάσγκοου Ρέιντζερς ως προπονητής με τρεις τίτλους, όμως οι ποδοσφαιριστές προτιμούσαν τον Σκωτσέζο κεντρικό αμυντικό, Άλαν Χάνσεν, πιθανότατα τον πληρέστερο σε αυτή την θέση που ανέδειξε το βρετανικό φουτμπόλ. Χτυπημένος από τραυματισμούς ο Χάνσεν, στις 10 Μαρτίου 1991 ανακοίνωνε την απόφαση να αποχωρήσει και επειδή δεν είχε «ψηθεί» με την ιδέα της ανάληψης του ρόλου του προπονητή, η επιλογή Σούνες ήταν μονόδρομος!
Η πρώτη του εμφάνιση στο «Άνφιλντ» ήταν αρχηγική! Ο Σουηδός κεντρικός αμυντικός Γκλεν Χιζέν, απόκτημα από την Φιορεντίνα το ‘89 και ένας από τους καλύτερους στον ρόλο του στην Ευρώπη, μου έλεγε κάποτε πως την μέρα που ο Σούνες μπήκε στα αποδυτήρια, ήταν φανερό πως η ομάδα δεν θα είχε καλή συνέχεια! «Είστε όλοι υπό δοκιμή» ήταν τα πρώτα λόγια του και στην συνέχεια κοίταξε έναν-έναν ξεχωριστά, λέγοντας: «Κανείς δεν λέει του Σούνες τι να κάνει, συνεπώς τα όποια παράπονα θα τα φυλάτε για τον εαυτό σας!» Εκεί, όλοι οι βασικοί κατάλαβαν πως δεν θα ήταν εύκολη η συμβίωση μαζί του.
«Ο Σούνες μπορούσε να βοηθήσει αργότερα που απέκτησε πείρα, τότε δεν είχε αντιληφθεί τις δυσκολίες της δουλειάς.Τότε είχε έναν απέραντο εγωισμό που τελικά τον έφερε σε κόντρα σχεδόν με όλους», μου έλεγε ο Ρόνι Γουίλαν σε μια από τις πολλές κουβέντες μας.
Και έτσι ήταν! Ο Σούνες απαίτησε να έρθει για βοηθός του ο παλιός άσος της Λίβερπουλ την δεκαετία του 70, Φιλ Μπέρσμα, που δούλευε μαζί του στη Ρέιντζερς. Άλλαξε την δίαιτα των παικτών και επέβαλλε αυστηρά ωράρια. Μετέφερε όλο το αγωνιστικό στρατηγείο στο Μέλγουντ, το προπονητικό κέντρο, αφήνοντας το «Άνφιλντ» μόνο για τα παιχνίδια. Κυρίως ξεκίνησε μία διαδικασία αγοραπωλήσεων, που όμοιά της δεν έζησε ποτέ η Λίβερπουλ! Επίσης, απέλυσε αμέσως τον παλιό συμπαίκτη του Φιλ Τόμσον, από προπονητή της αναπληρωματικής ομάδας, κάνοντας επίδειξη δύναμης! Ο Τόμσον αργότερα θα γύριζε ως βοηθός του Ουγιέ.
Η Λιβερπουλ που ήταν πρώτη ή δεύτερη, πλην του 1980-81, σε όλες τις σεζόν από το 1972 μέχρι το 1991 με τον Σούνες, έκανε την πρώτη πολύ κακή σεζόν, τερματίζοντας 6η με μόλις 47 γκολ και 16 νίκες σε 42 ματς, τα χειρότερα ρεκόρ από την δεκαετία του ‘50! Στο Λιγκ Καπ, η Πίτερμπορο πέτυχε μία νίκη που δεν θα την πίστευε ούτε στα όνειρα της εκείνη την εποχή, και τελικά ο Σούνες έσωσε την παρτίδα με την κατάκτηση του Κυπέλλου. Στο 2-0 επί της Σάντερλαντ, ομάδας δεύτερης κατηγορίας, ο Σούνες βρέθηκε στο γήπεδο με ειδική άδεια γιατρού αφού η εγχείρηση που έκανε στην καρδιά μόλις λίγες εβδομάδες πριν ήταν πολύ λεπτή!
Το χειρότερο είναι πως έκανε ένα αλισβερίσι μεταγραφικό, με 18 παίκτες να έρχονται και 15 να φεύγουν, διαλύοντας πλήρως ότι είχε βρει έτοιμο από τον Νταλγκλίς. Και παρότι έκανε τόσες μεταγραφές ο ίδιος, έχει παραδεχτεί πως εκτίμησε λάθος δύο ποδοσφαιριστές που ήθελαν να πάνε στη Λίβερπουλ, τον Πέτερ Σμάιχελ και τον Ρόι Κιν, που πήγαν στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, αλλάζοντας πλήρως την ισορροπία των στο ομάδων στο πρωτάθλημα.
Εκείνη η μέρα της παραίτησης του Νταλγκλίς, ακόμα και σήμερα μετά από τόσα χρόνια και παρά το ότι η Λίβερπουλ ξανά βρήκε τον δρόμο της με τον Κλοπ, είναι ένα σημείο αναφοράς. Με τον Γερμανό να έχει ανακοινώσει την απόφαση του να αποχωρήσει η επιλογή διαδόχου είναι κλειδί για το μέλλον! Σίγουρες λύσεις δεν υπάρχουν ποτέ γιατί ο Σούνες έμοιαζε το 1991 ως η απόλυτα σωστή και ενδεδειγμένη λύση. Θα είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί η επιλογή διαδόχου του Κλοπ, με αρκετή δόση τύχης, αν δεν θέλουν στο μεγάλο λιμάνι να μπλέξουν σε περιπέτειες.
