γράφει : Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Η μεγαλύτερη αναμονή (έπειτα από το αναγκαστικό κενό στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) ανάμεσα σε Μουντιάλ έφτασε στο τέλος της. Από την επικράτηση των Γάλλων επί της Κροατίας στη Μόσχα, πέρασαν και πάλι τα χρόνια! Οι άνθρωποι, έλεγε ο Όλιβερ Χολμς, δεν σταματούν να παίζουν επειδή γερνάνε αλλά γερνάνε επειδή ακριβώς σταματούν να παίζουν!
Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Αλήθεια, πόσοι έχετε αναρωτηθεί πόσο μακριά φαινόταν το επόμενο, όταν τελείωνε ένα Παγκόσμιο Κύπελλο όταν ήμασταν παιδιά. Όταν είσαι παιδί μία μέρα μοιάζει με μία αιωνιότητα. Πόσο μάλλον μία τετραετία.
Μεγαλώνοντας, κάποια πράγματα δεν έχουν την ίδια μαγεία. Παγκόσμιο Κύπελλο. Ακούγαμε πάντα τις δύο λέξεις να συνοδεύονται από την ετικέτα «το μεγαλύτερο ποδοσφαιρικό γεγονός στον πλανήτη». Παραμένει. Αν και η γιγάντωση του Champions League το απειλεί και σύμφωνα με κάποιους πιθανότατα πια το έχει ξεπεράσει!
Ναι, αυτό το Μουντιάλ είναι περίεργο! Όχι φυσικά επειδή όπως γκρινιάζουν οι γραφικοί είναι χειμώνας εδώ σε εμάς ενώ είχαμε συνηθίσει να είναι καλοκαίρι! Δηλαδή ο υπόλοιπος πλανήτης δεν δικαιούται σύμφωνα με αυτή τη ρατσιστική προσέγγιση από την οπτική ευρωπαϊκής γωνίας, να διοργανώσει Μουντιάλ! Ούτε φυσικά γιατί «κόβει» τη σεζόν στη μέση και μας σταματάει τα πρωταθλήματα όπως άλλες γραφικές απόψεις επιμένουν! Μια χαρά είναι ως περίοδος και θα είναι και ξεκούραστοι οι παίκτες.
Οι αντιρρήσεις εστιάζονται στα σοβαρά όπως στο πως πήρε αυτή τη διοργάνωση το Κατάρ το 2010. Μαζί με τη Ρωσία που πήρε τη διοργάνωση το 2018 (άλλη μια πολύ σκιώδης ανάθεση) ακούστηκαν πολλά για τα μέλη της εκτελεστικής Επιτροπής της FIFA που ψήφισε τότε. Γενικά με 21 από τους 22 της εκτελεστικής επιτροπής που πήραν μέρος στην ψηφοφορία που έδωσε το χρίσμα να έχουν απομακρυνθεί τα επόμενα πέντε χρόνια ως κατηγορούμενοι ή αποδεδειγμένα ένοχοι για περίεργα χρηματικά «πάρε δώσε» δεν την λες και άψογη διαδικασία!
Και φυσικά υπάρχει το αγκάθι των ανθρωπίνων ζωών όπως αποκάλυψαν κάποιες αγγλικές εφημερίδες, γράφοντας πως κοντά 6500 εργάτες πέθαναν στον «αγώνα» χρόνου και δρόμου να ολοκληρωθούν οι εργασίες. Είτε είναι αυτός ο αριθμός πραγματικός είτε όχι υπάρχει μεγάλη σκιά και αυτό ας το συζητήσουμε. Έπρεπε να μην είχε προχωρήσει καν αυτή η ανάθεση μετά τα σκάνδαλα που αποκαλύφθηκαν και που οδήγησαν στην παραίτηση Μπλάτερ το 2015 και στις συλλήψεις στελεχών και μελών της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA από το FBI πριν από επτά χρόνια. Αφού δεν έγινε τότε τώρα πλέον είναι πολύ αργά να κλαίμε πάνω από χυμένο γάλα! Τώρα το έχουμε μπροστά μας και το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να ασχοληθούμε με το αθλητικό κομμάτι.
Το Μουντιάλ είναι από μόνο του κάτι ξεχωριστό. Είναι οι χώρες που μετέχουν, είναι η προσμονή που τις συνοδεύει, είναι η ικανότητα να συνδυάζει σε μία ομάδα τα πάντα: την συνύπαρξη παραδοσιακών αντιπάλων, το να ενώνει οπαδούς που στην εξέδρα δεν θα βρεθούν ποτέ μαζί, απενοχοποιεί το να φωνάξεις υπέρ ενός παίκτη που επειδή ανήκει στο αντίπαλο δέος στον μικρόκοσμο της καθημερινότητας δεν μπορείς να παραδεχτείς ως αξία. Το άκουσμα του εθνικού ύμνου. Η σημαία. Τα χρώματα της φανέλας. Αν το ποδόσφαιρο είναι η απάντηση, τότε η ερώτηση έχει δεκάδες διαφορετικές εκδοχές. Το Μουντιάλ φέρνει για ένα μήνα ανθρώπους εντελώς διαφορετικής κουλτούρας, δουλειάς, θρησκείας, χρώματος, κοινωνικής τάξης πολύ κοντά. Να παρακολουθούν με το ίδιο ενδιαφέρον την ίδια αγωνία ένα ματς!
Για αυτό κάθε τέσσερα χρόνια οι πιο πολλοί αισθάνονται και πάλι παιδιά. Αν μη τι άλλο είναι ένα συναίσθημα μονάκριβο! Όλοι έχουν ένα βίωμα από την παιδική ηλικία, βλέποντας μπάλα. Και συνήθως είναι από το Μουντιάλ, το πρώτο που παρακολούθησες, το πρώτο που κατάλαβες ακριβώς τι συνέβαινε!
Είμαι βέβαιος πως κάθε ένας από εσάς έχει την δική του ιστορία από μία τέτοια βραδιά. Και αυτό το Μουντιάλ που έχουμε από σήμερα στην ζωή μας και για ένα μήνα, βοηθάει για να φτιάξουν τις δικές τους μικρές ιστορίες τα σημερινά παιδιά. Γιατί οι ώρες είναι καλές, παρά το γεγονός πως γίνεται στο Κατάρ.
Αν θα είναι καλό Μουντιάλ, δεν ξέρω, πιστεύω ωστόσο πως ναι επειδή για πρώτη φορά γίνεται σε ένα χρονικό σημείο που οι παίκτες δεν θα είναι ξεζουμισμένοι! Ψάχνοντας στοιχεία, φωτογραφίες, γεγονότα από το παρελθόν για το βιβλίο το 2014 με τίτλο «Ιστορίες Μουντιάλ» που επανακυκλοφόρησε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ είδα αποκόμματα από τις ανασκοπήσεις παλιών Μουντιάλ. Μεγάλοι αρθρογράφοι, Έλληνες και ξένοι, σπουδαία περιοδικά, από το WORLD SOCCER, το GUERIN SPORTIVO, το ONZE, o ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ στην Ελλάδα οι γνώμες διχασμένες!
Ο τελικός του 1970 στο Μεξικό; Πολύ μέτριος. Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978; Το χειρότερο ποιοτικά. Το Μουντιάλ του 1982; Μία καταστροφή οργανωτικά και αγωνιστικά. Εκείνο του 1974, χωρίς φαντασία και χωρίς κάτι το ιδιαίτερο από τακτικής άποψης! Τα διαβάζεις σήμερα και τρελαίνεσαι! Μέτριος τελικός το Βραζιλία – Ιταλία 4-1 το 1970; Συγκρινόμενος με ποιόν; Αν ο συνάδελφος μπορούσε να δει στο μέλλον, για παράδειγμα τον επόμενο τελικό Βραζιλία–Ιταλία του 94, θα έκανε χαρακίρι με αυτά που έγραφε!
Και όμως κάποιος πίστευε το 1970 πως το θέαμα ήταν μέτριο και ο τελικός Βραζιλία Ιταλία κακός!
Το Μουντιάλ του ‘78 το χειρότερο; Συγκρινόμενο με το ‘70, το ‘66, ή το ‘54 σίγουρα ναι. Αλλά με αυτά που ακολούθησαν; Του 2002, του 1990 ;
Όσο για το 1974 και το ότι δεν πρόσφερε τίποτα καινούργιο από τακτικής πλευράς, ο άνθρωπος που το έγραψε μάλλον δεν πήρε… πρέφα κάτι για το Total Football, την Ολλανδία, την Γερμανία, την Πολωνία και τον αέρα του διαφορετικού που έφεραν.
Συμβαίνει! Όσο και αν μας ξαφνιάζει σήμερα. Γιατί η ιστορία έχει αυτή την ιδιοτροπία. Οφείλει να αποτιμάται χρόνια ύστερα από τα γεγονότα. Σπάνια καταλαβαίνεις πως αυτό που γίνεται μπροστά σου, είναι σημείο αναφοράς! Και φυσικά η ιστορία αξιολογείται μόνο με ανθρώπινα κριτήρια. Κανένα κομπιούτερ δεν μπορεί να συλλάβει το μεγαλείο του ανθρώπινου νου.
Ο σημαντικότερος Άγγλος αρθρογράφος Brian Glanville στο World Soccer χαρακτήριζε πολύ φτωχό το θέαμα στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982!
Αυτό το Μουντιάλ που αρχίζει, θα το δούμε και θα το κρίνουμε τώρα. Θα το αποτιμήσουμε όμως αληθινά ύστερα από μία δεκαετία. Εκείνο του 2006 ήταν καλό, πια και το ξέρουμε και μπορούμε να το πούμε άφοβα. Του 1998 εξαιρετικό! Εκείνο του 1990 ήταν άκρως απογοητευτικό. Του 2002 η γεύση που μας άφησε ήταν αδιάφορη! Πλέον μπορούμε να πούμε και για το 2010 που είχε απλώς κάποιες αναλαμπές αλλά γενικά ήταν μια μέτρια διοργάνωση, με μία πολύ δίκαια νικήτρια στο τέλος!
Ένα παιδί που είδε πρώτη φορά Μουντιάλ του 2002 θα είναι πάντα μέσα στην καρδιά του. Όπως και εκείνο που είδα για πρώτη φορά το 1994. Όπως πιθανώς και ένα παιδί που είδε για πρώτη φορά ποδόσφαιρο σε Παγκόσμιο Κύπελλο το 2010, θα το θυμάται πάντα έντονα! Δεν σημαίνει ότι ήταν και κάτι ιδιαίτερο όμως για αυτούς που έχουν κι άλλες προσλαμβάνουσες και παραστάσεις!
Το γαλλικό ONZE με αφιέρωμα στο Μουντιάλ 1978 φιλοξενούσε άρθρο που έλεγε «Είδαμε καλές ομάδες χωρίς σταρ και θα ξεχαστεί γρήγορα το όποιο θέαμα!»
Άφησα για τελευταίο, το γεγονός του ότι για πρώτη φορά στην Ελλάδα δεν θα είναι προσβάσιμο σε όλους το να δουν το Μουντιάλ. Είναι μία πάρα πολύ άστοχη ενέργεια από πλευράς ΑΝΤ1 να κλειδώσει τα μισά παιχνίδια για ένα τουρνουά το οποίο παραδοσιακά πάντα ήταν στην κρατική τηλεόραση και ελεύθερο σε όλους. Δεν είναι τυχαίο ότι στις περισσότερες χώρες του πλανήτη είναι οι κρατικές τηλεοράσεις αυτές που το μεταδίδουν και κυρίως στις «παραδοσιακά ποδοσφαιρικές». Δεν είναι το ίδιο πράγμα με ένα πρωτάθλημα ούτε καν με μία διοργάνωση που γίνεται κάθε χρόνο. Και είναι ένας έξτρα λόγος που αυτή η διοργάνωση θα αφήσει μια γλυκόπικρη γεύση!
Είτε έτσι, είτε αλλιώς πάντως, το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι κάτι που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια και είναι κάτι το οποίο οι περισσότεροι θα προσπαθήσουμε να το ζήσουμε όσο καλύτερα μπορούμε. Καλή αρχή λοιπόν.
