Το πλήρωμα του χρόνου έφτασε νωρίτερα απ’ ότι έγραφε το συμβόλαιο του Δημήτρη Ιτούδη με την ΤΣΣΚΑ Μόσχας που θα έληγε το καλοκαίρι του 2023. Κάτι η φθορά μέσα στον χρόνο, κάτι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο «αποκλεισμός» των Ρώσων από την Ευρωλίγκα έκαναν τον Έλληνα τεχνικό να πάρει την απόφαση να αποχωρήσει και να συνεχίσει κατά πως φαίνεται στην τουρκική Φενέρμπαχτσε. Η αποχώρησή του σφραγίζει ένα άκρως επιτυχημένο κεφάλαιο για τον ίδιο αλλά και τον σύλλογο.
Ο Έλληνας τεχνικός βρέθηκε στη Ρωσία το 2014, μετά από το πέρασμά του από την Μπάνβιτ (νυν Μπάντιρμα). Στην Τουρκία, μόλις ένα χρόνο αφού άνοιξε μόνος του τα φτερά του μετά από χρόνια συνεργασίας με τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς, έδειξε πως είναι έτοιμος για μεγαλύτερες προκλήσεις, καταφέρνοντας να προσελκύσει το ενδιαφέρον των Ρώσων.
Ο δρόμος των επιτυχιών μόνο στρωμένος με ροδοπέταλα δεν ήταν. Έπρεπε πρώτα να ξεπεράσει το «βραχυκύκλωμα» στα μονά παιχνίδια του Final Four, τονίζοντας σε κάθε ευκαιρία πως προτιμά να κρίνεται η πρόκριση και το τρόπαιο σε σειρά αγώνων όπως στο NBA.
Το 2016 έγινε ο πρώτος Έλληνας προπονητής που κατακτά τον τίτλο με ξένη ομάδα (πρώτος με ελληνική ήταν φυσικά ο Γιωργος Μπαρτζώκας το 2013 με τον Ολυμπιακό στο Λονδίνο), νικώντας στον τελικό τη Φενέρ του μεγάλου του δασκάλου, Ζέλικο Ομπράντοβιτς. Η λήξη του ματς τον βρήκε νικητή, όμως ο κουμπάρος, φίλος και για χρόνια συνεργάτης Σέρβος τεχνικός τον πλησίασε μιλώντας του σε έντονο ύφος με αφορμή διαιτητικές αποφάσεις.
Το 2019, τη χρονιά του δεύτερου ευρωπαϊκού θριάμβου, έπρεπε να αναλάβει δράση για να τονώσει το ηθικό της ομάδας και να την κάνει να «ξυπνήσει» στα playoffs κόντρα στην Μπασκόνια και αυτό ακριβώς έκανε, ενθαρρύνοντάς τους με το τελικό αποτέλεσμα να τον δικαιώνει απόλυτα.
Σε όλη τη διαδρομή του στη Ρωσία η Ελλάδα ήταν πάντα στο μυαλό του. Ο Ανδρέας Πιστιόλης ήταν πάντα στο προπονητικό του επιτελείο, φτάνοντας πλέον να έχει κάνει το βήμα παραπάνω, με την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας της Γαλατασαράι, ενώ ο Κώστας Χατζηχρήστος ήταν ο γυμναστής από την… Day 1 στη Μόσχα. Στον κύκλο συνεργατών του μπήκε και ο Ντάριλ Μίντλετον, τον οποίο γνώριζε καλά από το πέρασμά του, ως παίκτης, στον Παναθηναϊκό ενώ φέτος μετά την αποχώρηση του Πιστιόλη για την τουρκική Γαλατασαράι συνέχισε να εμπιστεύεται Έλληνα συνεργάτη επιλέγοντας από την ΑΕΚ τον Στέφανο Δέδα που θα τον ακολουθήσει και στη Φενέρμπαχτσε.
Δεν ήταν όμως μόνο το ελληνικό στοιχείο που δυνάμωνε στην ομάδα, αλλά ταυτόχρονα και το ενδιαφέρον της ΕΟΚ να τον χρήσει προπονητή της Εθνικής. Πριν γίνουν οι τελευταίες εκλογές της ομοσπονδίας είχε γίνει προσπάθεια επί Βασιλακόπουλου, όμως η ΤΣΣΚΑ ήταν ανένδοτη στο να τον αφήσει να έρθει.
Όταν ανέλαβε ο Βαγγέλης Λιόλιος πήρε πάνω του το συγκεκριμένο ζήτημα. Ταξίδεψε στη Μόσχα και συναντήθηκε με τον Αντρέι Βατούτιν, δημιουργώντας γέφυρες επικοινωνίας. Η επιμονή του σε συνδυασμό με τη στάση του Έλληνα τεχνικού βοήθησαν στο να βρεθεί η «χρυσή τομή» και να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε συνδυασμό φυσικά με τις εξελίξεις αναφορικά στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που προκάλεσε την αποβολή των ρωσικών ομάδων από την Ευρωλίγκα και τις διεθνείς διοργανώσεις.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στην ΤΣΣΚΑ ήξερε πότε να κρατά μετριοπαθή στάση και πότε να θυμίζει την ιεραρχική πυραμίδα στους παίκτες του. Δεν δίστασε να θέσει εκτός ομάδας τον Μάικ Τζέιμς, μετά τις συνεχόμενες διαφωνίες τους κι επέμεινε μέχρι τέλους στην απόφασή του, προτάσσοντας το κλίμα των αποδυτηρίων και το γενικό καλό.
Για να φέρει τους παίκτες του πιο κοντά, να τους κάνει να εκτιμήσουν αυτά που έχουν και να τους δείξει τη σκληρή πραγματικότητα, είχε μια εξαιρετική ιδέα νωρίτερα στη σεζόν. Πέρασαν όλοι μαζί μια μέρα στα ορυχεία της Norlisk Nickel (κολοσσός στον κλάδο της χαλυβουργίας, βασικός χορηγός και μεγαλομέτοχος της ομάδας). Είδαν από κοντά το έργο και τις συνθήκες εργαζομένων σε διάφορα στάδια της γραμμής παραγωγής, σε μια διαφορετική αλλά εξίσου χρήσιμη εμπειρία.
Στα μέσα Μαΐου ανανέωσε μέχρι το 2023, έχοντας 375 νίκες σε 455 επίσημα παιχνίδια. Τότε δήλωνε:
«Θα πω το εξής από τα βάθη της καρδιάς μου. Είναι πολύ μεγάλη τιμή για μένα που η Norlisk Nickel ο Αντρέι Βατούτιν και ο σύλλογος με εμπιστεύονται να καθοδηγήσω την ομάδα γι’ άλλα δύο χρόνια.
Είναι καθήκον μου να υπερασπιστώ την ιστορία και την κληρονομιά της ΤΣΣΚΑ. Σε αυτή τη δουλειά όλοι συνεχίζουμε να εξελισσόμαστε και νιώθω πως γίνομαι ο καλύτερος δυνατός προπονητής και άνθρωπος. Σε αυτό βοηθά η συνεργασία με τη διοίκηση τους παίκτες, τα μέλη του επιτελείου, μου, με όλους τους εργαζόμενους στον σύλλογο. Υπόσχομαι να συνεχίσω να δουλεύω σκληρά να φέρνω νέες ιδέες και να προσπαθώ».
Όμως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία περιέπλεξε τα πράγματα. Ήδη από τον Φεβρουάριο η ομάδα είδε, όπως όλες της VTB, να αποχωρούν παίχτες κατά κύματα, ενώ δεν άργησε να έρθει και η αποβολή όλων των εκπροσώπων της Ρωσίας από την Ευρωλίγκα. Υπό τις συνθήκες αυτές αποφάσισε να αποχωρήσει μετά το τελευταίο παιχνίδι των τελικών κόντρα στη Ζενίτ, λέγοντας:
«Αποφασίσαμε από κοινού με τον σύλλογο να πάρουμε χωριστούς δρόμους, όμως δε λέω αντίο, λέω θα τα ξαναπούμε. Η ΤΣΣΚΑ είναι ένα σπουδαίο κλαμπ με τεράστια παράδοση, αλλά και μέλλον».
Μέσα σε μόλις 8 χρόνια κατέκτησε τα πάντα κι είναι έτοιμος για επιστροφή στην Τουρκία, αυτή τη φορά στη Φενέρ, μια εκ των κορυφαίων ομάδων της χώρας.
Γιώργος Διαλυνάς
